مالیات بر ارزش افزوده در خدمت توسعه پایدار

به گزارش ایران اکونومیست ؛جامع ترین دیدگاه به توسعه در قالب مفهوم توسعه پایدار ارائه شده است که ناظر بر ابعاد بنیادی، اجتماعی، اقتصادی وزیست محیطی است.توسعه پایدار، فرایندی است برای بدست آوردن پایداری در هر فعالیتی که نیاز به منابع و جایگزینی سریع و یکپارچه آن وجود دارد.

توسعه پایدار در کنار رشد اقتصادی و توسعه بشری در یک جامعه یا یک اقتصاد توسعه یافته،سعی در تحصیل توسعه مستمر، ورای توسعه اقتصادی دارد.

به نظر می رسد مالیات بر ارزش افزوده به مثابه یک شیوه مالیاتی مترقی،پویا، سریع وکارآمد وهوشمند بیشترین تناسب وسازگاری را با مفهوم توسعه پایدار داشته باشد.

مالیات بر ارزش افزوده «مالیات غیر مستقیمی» است که مصرف کننده آن را به همراه بهای خرید اجناس ویا استفاده از خدمات می‌پردازد و دریافت کننده موظف است مقدار مالیات دریافتی را به نظام مالیاتی تحویل دهد.

در طول چهل سال گذشته که این نوع مالیات معمول بوده، تعداد کشورهایی که مالیات بر ارزش افزوده را برقرار ساخته اند، از مرز یکصد و بیست مورد گذشته است.

مالیات بر ارزش افزوده به شیوه های گوناگون می تواند به توسعه پایدار کمک کند.این نوع مالیات در بسیاری از کشورها یک منبع درآمدی جدید وبا ثبات است که به منظور پوشش مخارج عمومی در نظرگرفته می شود، چون این مالیات از مصرف اخذ می شود ومصرف نیز به مثابه بخشی از تولید ناخالص داخلی، کم تر دچار نوسان می شود، بنابراین اعمال این مالیات نوعی درآمد پایدار برای دولت ایجاد می کند.

تامین هزینه‌های عمومی کشورها مانند تامین امنیت، بهداشت و درمان، آموزش و ... نیازمند منابع مالیاتی است و امروزه مالیات، مهم‌ترین منبع درآمد دولت‌ها برای تامین این هزینه‌ها در جهان به شمار می‌رود. این منبع در کشورهای پیشرفته و توسعه یافته، بیشتر درآمدهای دولت‌ها را تشکیل می‌دهد.

با پرداخت مالیات بر ارزش افزوده از طرفی مودیان در تامین این هزینه ها شریک می شوند و از طرف دیگر تدوام وتوسعه این خدمات دچار کاستی و اختلال نمی‏شود.

حتی در برخی اقتصادهای تک محصولی مالیات بر ارزش افزوده با تامین هزینه های جاری می تواند دست دولت را برای هزینه کردن درآمدهای صادارت موادخام یا انرژی را برای امور زیربنایی وعمرانی کشور بازبگذارد وچیزی که به عنوان امانت نسل های آینده از آن نام برده می شود صرف اموری شودکه ماندگاری وکارایی بیشتری داشته باشند.

مالیات بر ارزش افزوده می تواند بخشی از فعالیت های اقتصادی را تحت پوشش خود قرار دهدکه از طریق مالیات های دیگر امکان پذیر نیست.محاسبه واخذ این مالیات برای پرداخت کنندگان وجمع آوری آن برای نظام مالیاتی ساده وسریع است.دریافت کنندگان به نوعی برخی از وظایف نظام مالیاتی را ایفاء می کنند.

 همچنین مالیات بر ارزش افزوده با محدود کردن امکان فرار مالیاتی در بخش‏های تولید، توزیع و خدمات وبرخورد یکسان با تمامی فعالان اقتصادی به سمت تعادل بین بخشی حرکت خواهد نمود.

در مالیات بر ارش افزوده، زنجیره مبادلات به طور کامل قابل تعیقب بوده وامکان فرار مالیاتی کاهش می یابد.از اینرو افراد در قبال استفاده از منابع کشور ،در بازسازی وتجدید این منابع همکاری می‏کنند.

مالیات بر ارزش افزوده، نوعی توزیع عادلانه ثروت است که ضمن برقراری عدالت به رفاه عمومی و توسعه و آبادانی کشور کمک خواهد کرد.

 مالیات بر ارزش افزوده به‌عنوان یک منبع درآمدی پایدار، بستر ساز خدمات خوبی برای عمران و آبادانی شهرها و روستاها شده است.

با استقرار نظام مالیات بر ارزش افزوده کارآمد ، مناطق کمتر توسعه یافت نیز منابع مالی دریافت می کنند تا همه مناطق به شکل متوازن توسعه یابند وکمبود وکاستی های یک منطقه توسعه و پیشرفت سایر مناطق را تحت تاثیر قرار ندهد.

مالیات بر ارزش افزوده در صیانت از محیط زیست به عنوان یکی از مبانی توسعه پایدار نیز نقش مهمی ایفا می‏کند.

تعیین نرخ های بالاتر مالیاتی برای کالاها ومحصولات آلاینده یا مخرب محیط زیست، عوارض کودهای شیمیایی و مالیات برظروف یکبار مصرف پلاستیکی از نمونه های خدمت مالیات بر ارزش افزوده به محیط زیست است.

همچنین در زمینه مصرف گرایی که یکی از پیامدهای منفی توسعه اقتصادی افسار گسیخته است، مالیات بر ارزش افزوده با اصلاح الگوی مصرف می تواند به توسعه یاری برساند.

وضع مالیات بر ارزش افزوده در مدیریت وکنترل مصرف کالاها وخدمات نقش اساسی دارد، برای مثل مالیات بر ارزش افزوده اهرمی برای محدود کردن مصرف محصولات آسیب رسان مانند فست فودها،سیگار ونوشابه های گازدار وقنددار است.

بنابراین مالیات بر ارزش افزوده به عنوان یکی از شیوه هایی نوین مالیات ستانی همگام وهمراه با توسعه است و چشم اندازها ونقاط مشترک فراوانی با توسعه پایدار دارد.گستردگی، روزآمد بودن، همه جانبه بودن وانعطاف پذیری وجوه مشترک این دو مفهوم است.