محققان دانشگاه سمنان در یک پژوهش آزمایشگاهی تلاش کردند تا عمر آسفالت جاده‌ها را به کمک نانوذرات بهبود بخشند.
کد خبر: ۲۰۳۹۳۵
به گزارش ایران اکونومیست؛ ترکیبات آسفالت متداول قابلیت استفاده برای همه جاده‌ها را ندارند. ازاین‌رو، آسفالت مورد استفاده در جاده‌های پرترافیک و همچنین مناطق سردسیر و گرم‌سیر نیازمند دارا بودن خصوصیات ویژه‌ای است. فناوری نانو می‌تواند تا حدود زیادی به فراهم آمدن این خصوصیات ویژه کمک کند.
مصطفی صادق‌نژاد، مجری طرح در رابطه با ضرورت انجام آن گفت: آسفالت‌های متداول مورد استفاده در داخل کشور برای تمامی راه‌ها قابلیت استفاده ندارند و مسیرهای مهم که ترافیک بیشتری دارند و مسیرهایی که در مناطق با آب‌وهوای خیلی گرم و خیلی سرد قرار می‌گیرند نیاز به آسفالت‌هایی با مقاومت بالاتری دارند.
وی ادامه داد: بااین‌حال، هم‌اکنون برای تمامی شرایط فوق، آسفالت‌های یکسانی استفاده می‌شود. در سال‌های اخیر در کشورهایی نظیر آلمان و آمریکا آسفالت‌های با استخوان‌بندی درشت‌دانه مورد استفاده قرار می‌گیرد، که با توجه به ساختار آنها، استفاده از یک نوع افزودنی در ترکیب آنها لازم است.
صادق نژاد گفت: در طرح حاضر استفاده از دو نوع نانوذره به‌عنوان افزودنی این نوع آسفالت مورد بررسی قرار گرفته است.
وی با بیان اینکه در این طرح از دو نوع نانوذره اکسید سیلیس و اکسید تیتانیم برای بهینه‌سازی خواص آسفالت استفاده کردیم، افزود: حضور این نانوذرات موجب خواهد شد تا ضخامت آسفالت مورد نیاز برای روسازی کاهش یافته و متعاقب آن هزینه‌های مربوطه نیز کاهش یابد.
این مجری طرح ادامه داد: همچنین ترکیب آسفالت حاوی نانوذرات عمر بیشتری نسبت به آسفالت‌های معمولی از خود بروز می‌دهد، بنابراین فواصل دوره‌های تعمیر و بازسازی آنها نیز طولانی‌تر خواهد بود.
صادق‌نژاد در رابطه با مکانیسم اثر نانوذرات بر خواص مخلوط نهایی آسفالت گفت: هنگامی‌که ذرات تا مقیاس نانو کوچک شوند، انرژی سطحی آنها و متعاقب آن واکنش‌پذیری آنها فوق‌العاده بالا می‌رود.
وی افزود: بنابراین وقتی در ترکیب آسفالت قرار می‌گیرند فعل‌وانفعالات فیزیکی و شیمیایی بسیار زیادی بین قیر و نانومواد صورت می‌گیرد و این موضوع موجب می‌شود استحکام محصول نهایی به‌مراتب بالاتر از حالتی باشد که از نانوذرات استفاده نمی‌شود.
این محقق مراحل انجام این طرح را بدین‌صورت توضیح داد: در این طرح ابتدا قیرهای معمولی و قیرهای اصلاح‌شده با نانومواد تحت آزمون‌های فیزیکی و رئولوژیک نظیر درجه نفوذ، ویسکوزیته و نقطه نرمی، رئومتر برش دینامیکی و رئومتر تیرچه خمشی قرار گرفتند.
صادق‌نژاد گفت: پس از گذراندن این آزمون‌ها، نمونه‌های آسفالت حاوی قیرهای معمولی و قیرهای اصلاح‌شده با درصدهای مختلفی از نانوذرات اکسید تیتانیم و اکسید سیلیس ساخته شده و آزمون‌های شیار شدگی جای چرخ، مدول سفتی، خستگی و حساسیت رطوبتی بر روی هر دو دسته نمونه‌ها انجام گرفت.
وی عنوان کرد: اضافه کردن ۱.۲ درصد نانوذرات اکسید سیلیس و ۰.۹ درصد نانوذرات اکسید تیتانیم می تواند در دماهای پایین، متوسط و بالا عملکرد قیر را بهبود بخشد.
همچنین مدول سفتی آسفالت نیز پس از افزودن این مقادیر به میزان ۶۴ و ۵۰ درصد بهبود یافته است. علاوه عمر این آسفالت ها نیز پس افزودن ۱.۲ درصد نانوذرات اکسید سیلیس و ۰.۹ درصد نانوذرات اکسید تیتانیم بترتیب حدوداً ۶۲ درصد و ۳۶درصد بهبود یافته است.
به گفته این محقق، از دیگر دستاوردهای مهم این تحقیق نتایج آزمایش شیارشدگی بوده که نشان می‌دهد مقدار شیار نمونه‌های آسفالتی حاوی ۱.۲ درصد نانوذرات اکسید سیلیس و ۰.۹ درصد نانوذرات اکسید تیتانیم حدود ۶۰ درصد کمتر از میزان شیار نمونه‌های بدون افزودنی است.
مصطفی صادق‌نژاد، دانشجوی مقطع دکتری دانشگاه سمنان و پروفسور غلام‌علی شفابخش- عضو هیات علمی این دانشگاه در انجام این طرح همکاری داشته‌اند. نتایج این کار در مجله Construction and Building Materials با ضریب تأثیر ۳.۱۶۹ (جلد ۱۵۷، سال ۲۰۱۷، صفحات ۹۶۵ تا ۹۷۴) منتشر شده است.
