تامین امنیت و سلامت غذایی با دفع آفات گیاهی

به گزارش ایران اکونومیست، در جهان امروز یکی از مشکلات اساسی بشر تامین نیازهای غذایی است. به گونه ای که امنیت غذایی به عنوان یکی از اهداف مهم، سرلوحه برنامه های دولت ها قرار گرفته است.
بدون شک به منظور نیل به منابع کافی مورد نیاز انسان ها، باید تولید کشاورزی به گونه ای باشد که علاوه بر تامین تمامی نیازهای غذایی جامعه و سلامت آنها را نیز تضمین کند.
صنعتی شدن شهرها و پیشرفت سریع تکنولوژی علاوه بر اینکه در زندگی بشر آثار فراوانی داشته و رفاه بیشتری برای مردم به همراه آورده، اما تغییرات مهمی و اساسی در زیرساخت های طبیعی همچون محیط زیست و اراضی کشاورزی به همراه داشته است.
از جمله مسائلی که در شهرها نباید مورد بی توجهی قرار گیرد، مسأله پیشگیری و مبارزه با آفات و بیماری های درختان میوه و محصولات کشاورزی است.
رییس موسسه تحقیقاتی اصلاح و تهیه نهال وبذر کشور گفت: این موسسه سالانه در حدود 15 رقم جدید معرفی می کند که اغلب تلاش می شود حداقل نسبت به بیماری هایی که در مناطق کشت این ارقام مثل گندم، جو و ذرت غالب هستند، مقاومت یا تحمل کافی را داشته باشند تا احتیاج به استفاده از سم برای کنترل آفات و بیماری ها نداشته باشند.
گودرز نجفیان به تحقیقات انجام شده برای مقاوم سازی محصول استراتژیک گندم اشاره کرد و افزود: در سال های گذشته نژاد جدیدی از زنگ سیاه گندم در منطقه خاورمیانه پیدا شد که خیلی ارقام به آن حساس بودند ولی در چند سال تلاش و همکاری با مراکز و تحقیقات محلی چند رقم مقاوم معرفی کردیم که این اطمینان را در داخل کشور ایجاد کرد که اگر همه گیری یا فراگیری بیماری اتفاق بیافتد لطمه ای به تولید گندم کشور وارد نشود.
وی اظهار داشت: در محصولات دیگر مثل سیب زمینی برای بیماری های ویروسی، در زمینه تحمل به آفت کمتر کار شده است زیرا آفت از نظر ما یعنی حشرات زیان آوری که به محصولات زراعی حمله می کنند ولی در کل در خصوص بیماری ها خوب کار شده و در قالب ارقام تلاش می کنیم کمک کنیم به سازمان حفظ نباتات و کشاورزان بتوانند تا با کشت این ارقام محصول خودشان را در حد قابل اطمینانی از خسارت بیماری ها مصون نگه دارند.
نجفیان ادامه داد: در تمام بحث های تحقیقاتی خود واحد بررسی های بیماری ها و آفات را داریم که کار می کنیم و هم اینکه بحث پایش را برای بررسی سویه های جدید و ارزیابی ژرم پلاست ها ارقام موجود برای دستیابی به ارقام مقاوم داریم.
وی گفت: آفات و بیماری ها به عنوان تنش های زنده در محصولات زراعی مطرح هستند ولی بیشتر فعالیت ما تنش های غیرزنده مثل خشکسالی و کم آبی است که بیشترین لطمه به محصولات کشاورزی از این طریق وارد می شود ولی باید گفت زمانیکه خشکسالی می آید بعضی از آفات نیز با آن همراه بوده و برروی گونه ها سوار می شوند.
این محقق، نمونه این آفات را که بر اثر زوال جنگل های بلوط در غرب کشور و ضعیف شدن درختان بروز کرده سوسک‌های چوب‌خوار، آفت زغالی بلوط و غده‌های لورانتوس (گیاهی انگلی) عنوان کرد و افزود: در زمینه زراعت خیلی خسارت شدیدی نداریم و کمی در اقلید شمال کشور و مناطق مرطوب ممکن است بعضی از بیماری ها خسارات جزیی بزنند ولی با توجه به ارقام خوبی که در سال های اخیر تولید شده اطمینان خوبی برای مقاومت ارقام به آفات وبیماری ها حاصل شده است.
وی در پایان صحبت های خود به سن گندم اشاره کرد و افزود: سن گندم آفت خیلی سرسختی است که نمی توانیم برای آن مقاومت ژنتیکی در گیاه به وجود بیاوریم و باید همیشه با سم کنترل شود ولی این آفت در سال های اخیر به خوبی کنترل شده است و شاهد درصد پایینی از سن زدگی گندم ها هستیم.
به همین منظور مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان البرز نیز به ارایه عملکرد این مدیریت در مبارزه با آفات و بیماری های محصولات کشاورزی استان و تولید محصول سالم پرداخت و گفت: از ابتدای سال جاری تا کنون عملیات مدیریت مبارزه تلفیقی با آفات (IPM) در قالب طرح ملی در سطح 74 هزار هکتار از باغات، مزارع و گلخانه های استان انجام شده است.
مرتضی امید بخش افزود: این عملیات در قالب طرح ملی و با به کارگیری کارشناسان کلینیک های گیاه پزشکی و نظارت مدیریت حفظ نباتات با استفاده از 34 نفر از کارشناسان و فارغ التحصیلان گیاهپزشکی انجام شده است.
وی اظهار داشت: این عملیات اجرایی شامل تشکیل شبکه های مراقبت و پیش آگاهی و نظارت بر عملیات مبارزه با آفات ، بیماری ها و علفهای هرز و حضور در مزارع، باغات و گلخانه ها توسط کارشناسان شبکه مراقبت و ارتباط تنگاتنگ با بهره بردارن انجام شد و توصیه اصولی برای روش های مختلف مبارزه تلفیقی با آفات شامل انواع روش های مبارزه بیولوژیکی، مکانیکی، زراعی استفاده از روش های پیش اگاهی ، روش های شیمیایی جهت کنترل عوامل خسارت زا انجام شده است.
وی هدف از این عملیات را کاهش مصرف سموم و تولید محصول سالم با اجرای طرح کد 16 رقمی و شناسایی بهره برداران عنوان نمود و بیان کرد : سطوح اجرایی این برنامه و سایر اقدامات مدیریت حفظ نباتات شامل مبارزه با آفات ، بیماری ها و علف های هرز در محصولات زراعی، صیفی و سبزی در سطح 79 هزار و 72 هکتار با اجرای روش های غیر شیمیایی و مبارزه زراعی و مکانیکی برای کنترل عوامل خسارت زا در سطح 13 هزار و 557 هکتار است.
امیدبخش همچنین اجرای عملیات اجرایی شبکه مراقبت و پیش آگاهی و نظارت بر محصولات زراعی استان در سطح 33 هزار و 362 هکتار، مبارزه با آفات، بیماریها و علف های هرز در محصولات باغی در سطح 36 هزار و 372 هکتار، عملیات اجرایی شبکه مراقبت و پیش آگاهی و نظارت بر باغات در سطح 11 هزار و 13 هکتار را از دیگر فعالیت های این بخش برشمرد.
وی گفت: مبارزه بیولوژیکی با استفاده از حشرات مفید در سطح 1650 هکتار از باغات و مزارع، کاربرد لوازم پیش آگاهی و ردیابی آفات در سطح 1452 هکتار از باغات و مزارع با بکارگیری 2 واحد انسکتاریوم و (مراکز تولید حشرات مفید) و رها سازی حشرات مفید کنترل کننده آفات از دیگر این فعالیت ها است.
مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان البرز اظهار داشت : یکی از آفات مهم و کلیدی در محصول استراتژیک گندم و جو سن غلات می باشد که در سطح 16 هزار و 732 هکتار مبارزه شیمیایی بر علیه آن در سال 96 انجام شد و محصول تولیدی گندم با حداقل سن زدگی توسط مراکز خرید، خریداری شد.
امیدبخش افزود: از محصولات استراتژیک دیگر استان البرز کلزا می باشد که تا کنون در سطح 408 هکتار با آفت شته مبارزه شده است.
وی، در خصوص تولید نهال سالم برای صادرات و توزیع به سایر استان ها و همچنین بذور بوجاری و ضدعفونی شده گفت که با نظارت بر تولید نهال سالم و صدور گواهی بهداشت و همچنین نظارت بر ضدعفونی بذور گندم و جو و ذرت استان اقدامات قابل توجهی صورت گرفته است.
وی افزود : میزان خسارت وارده از ناحیه عوامل خسارتزا در صورت عدم مبارزه حدود 25-0 درصد متغیر می باشد که با نظارت این مدیریت و اجرای عملیات مبارزه توسط بهره برداران ، خسارت کنترل می شود.
مدیر حفظ نباتات بازدیدهای دوره ای پرسنل حفظ نباتات در قالب کمیته فنی نهال و انجام آزمایش های میکروسکوپی و ماکروسکوپی توسط کلینیک های گیاهپزشکی و در نهایت صدور گواهی بهداشت جهت جابجایی نهال های سالم و با کیفیت نهالستان ها را از دیگر فعالیتهای این مدیریت عنوان نمود.