طی دو سال اخیر با گسترش شیوع آنفلوآنزای حاد پرندگان بویژه در فصل پاییز و زمستان در کشور بسیاری از مرغداریها مجبور شدند، مرغهای خود را معدوم کنند تا جایی که بنا به تائید وزیر جهاد کشاورزی در سال 95 و حتی امسال 30 درصد از مرغهای مادر در مرغداریها که عمدتا مرغ تخمگذار بودند، معدوم شدند و همین مساله سبب شد که بازار تخممرغ بههم بریزد.
جالبتر اینکه ایران تا پیش از این اتفاق، تلاش میکرد تخممرغ تولیدی خود را در رقابت با ترکیه روانه بازار کشورهای اطراف از جمله بازار عراق کند، اما کار به جایی رسید که قیمت هر شانه تخم مرغ در بازار بین 16 تا 17 هزار تومان به فروش رسید و ستاد تنظیم بازار برای افزایش بیرویه قیمت تخممرغ به دلیل کمبود عرضه مجوز واردات تخممرغ را صادر که اینبار ترکیه محصولاتش را روانه بازار ایران کرد.
همچنین قرار شد تخممرغ تنظیم بازاری به قیمت هر شانه 12 هزار و 600 تومان روزانه از طریق فروشگاههای زنجیرهای و میادین میوه و ترهبار به مردم عرضه شود. چندی پیش کریم ذوالفقاری، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان تهران گفته بود، قیمت ابلاغشده برای هر شانه تخممرغ 12 هزار و 600 تومان است و اگر نرخ محصول گرانتر از این میزان باشد گرانفروشی محسوب میشود و ما از تعزیرات میخواهیم که با آن برخورد کند.
پس از یک ماه از این موضوع بازار رصد شد و جالب آنکه همچنان هر شانه تخممرغ بیش از 15 هزار تومان به فروش میرسد. البته قیمت بستهبندیهای کوچک شش تایی و 9 تایی رقم بسیار بالاتری است، به طوریکه هر عدد تخممرغ 700 تومان هم قیمت خورده است.
واردات نبود تخممرغ دانهای 850 تومان بود
رضا ترکاشوند، رئیس اتحادیه مرغ تخمگذار میهن در گفتوگو با فارس در پاسخ به این سؤال که چرا با وجود توزیع تخممرغ وارداتی قیمت همچنین بالاست، گفت: اگر همین تخممرغها وارد و توزیع نمیشد، مردم باید هر شانه تخممرغ را 25 هزار تومان میخریدند؛ چرا که به دلیل آنفلوآنزا 30 درصد از مرغ تخمگذار کشور از بین رفته و زمان لازم است تا دوباره جایگزین شود.
ترکاشوند از جوجهریزی مجدد واحدهای تولیدکننده تخممرغ خبر داد و گفت: حدود یک سال زمان میبرد تا این واحدها به تولید مستمر برسند و امیدواریم بیماری آنفلوآنزا با راهکارهای دامپزشکی ریشهکن شده تا دوباره به تولید ما آسیب نزند.
رئیس اتحادیه مرغ تخمگذار میهن پیشبینی کرد تا فروردین به دلیل افزایش تقاضا و شرایط موجود بازار تا حدی به همین شیوه است، اما از اردیبهشت به بعد شرایط متعادلتری برای بازار تخممرغ شاهد خواهیم بود.
سیاستهای اشتباه وارداتی
علی ابراهیمی عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس به خانه ملت در این باره گفت: تکیه کردن بر واردات تخم مرغ اشتباه است و کمتر کشوری وجود دارد که توانسته باشد تخممرغ مورد نیاز خود را از کانال واردات تأمین کند.
وی درخصوص افزایش مجدد قیمت تخم مرغ در بازار، اظهار کرد: زمانیکه گزارش تلفات 14 هزار قطعهای مرغ بر اثر آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان را داشتیم شوکی بر تولید تخممرغ وارد شد و موضوع حادتر اینجاست که روند تلفات براثر شیوع آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در کشور کنترل نشده است.
این نماینده مجلس با تاکید بر اینکه جبران تلفات مرغ گوشتی بومی و صنعتی بسیار سخت است، عنوان کرد: باید اقدامات سریع و کارآمدی بهکار گرفت تا این بیماری مهار شود، در غیر اینصورت بعد از گرانی تخممرغ با شیوع این بیماری در واحدهای تولیدی مرغ گوشتی شاهد گرانی گوشت مرغ میشویم.
واردات تخممرغهای فاسد برای تنظیم بازار
ناصر نبیپور، رئیس هیاتمدیره اتحادیه مرغ تخمگذار استان تهران در گفتوگو با مهر با اشاره به اینکه واردات با دلار حدود 5000 تومانی به صرفه نیست، افزود: بخشی از تخممرغهای وارداتی به کشور نیز تا وارد و توزیع شوند تاریخشان گذشته بود. بنابراین واردات توجیهی ندارد و تولیدکنندگان نیز به هر طریقی دلشان میخواهند تولید خود را ادامه دهند.
وی تاکید کرد: متاسفانه دولت فکر میکند همه چیز را میتواند به زور حل کند؛ زمانی که عرضه کم است و حدود 24 میلیون قطعه مرغ معدوم شده، مرغدار نمیتواند تخم مرغ تولیدی خود را کیلویی 5300 تومان بفروشد؛ چون تولیدکنندگان نمیدانند واحدهای آنان تا چه زمانی پا برجاست.
نبیپور افزود: به عنوان مثال واحدی در تهران بوده که یک روز بهخاطر اینکه تخممرغ را گرانتر از 5300 تومان فروخته جریمه شده و فردای همان روز به دلیل گسترش شیوع بیماری مجبور به معدوم سازی مرغهای خود شده است.
دلالی مشکل اصلی است
فرزاد طلاکش، دبیرکل کانون مرغ تخمگذار ایران با بیان این موضوع که واسطههای عرضه باعث گرانی تخممرغ هستند به خبرنگار جامجم گفت: قیمت تمامشده هر شانه تخممرغ حدود 6500 تومان است و با این قیمت به خریدار عمده میرسد که در این بین عمدهفروش، شرکت پخش و عرضهکننده نهایی هر کدام سودی را برای خود در نظر میگیرند و در شرایط فعلی یکی از عوامل گرانی تخممرغ هستند.
وی با تاکید بر اینکه در شش استان اصلی تولید تخممرغ به صفر رسیده است، افزود: قیمت هر عدد تخممرغ در بازار باید 500 تومان باشد و تنها راه کنترل و مقابله با سودجویی برخی بخشها درج قیمت روی محصول است که فشار زیاد واسطهها مانع این کار میشود.
طلاکش با اشاره به اینکه اکنون سازمات تعزیرات حکومتی نظارت خود را روی قیمت تخم مرغ بیشتر کرده، تصریح کرد: در شرایط فعلی که عرضه تخم مرغ به حداقل رسیده و دولت باید کمکهایی را به تولیدکنندگان در این زمینه داشته باشد اقداماتی انجام میدهد که باعث نارضایتی تولید کننده میشود. اکنون نمیتوان تولیدکننده را مجبور کرد که تخم مرغ باید با نرخ 12 هزار و 600 تومان به ازای هر شانه عرضه شود در حالی که تقاضا نرخ آن را افزایش داده است.
دبیرکل کانون مرغ تخمگذار ایران ادامه داد: در زمانی که نرخ افزایش مییابد یا عرضه کم میشود شرکتهای پخش یا واسط حاضر نیستند از سود خود بگذرند و دولت هم همه فشار خود را به تولیدکننده وارد میکند در حالی که در شرایط فعلی همه بخشها همانطور که سود میبرند باید در زیان هم شریک باشند.