به گزارش ایران اکونومیست؛ مفاهیم بین المللی فعالیت های فضایی در 20 سال اخیر تغییرات چشمگیری کرده، از جمله در این سال ها تعداد کشورهای سرمایه گذار در این حوزه به شکل قابل توجهی افزایش یافته و از 37 کشور در سال 2003 به 58 کشور در سال 2013 رسیده است. این تغییر شگرف بیانگر برجسته شدن تاثیر فناوری فضایی بر جامعه و زندگی روزمره است و از دیگر سو، فرصت خوبی را برای فعالان علمی و صنعتی این عرصه فراهم آورده؛ همانطور که تهدیدی برای بازیگران کنونی این حوزه نیز به شمار می آید زیرا بازار را از حالت انحصاری خارج خواهد کرد.
***زنجیره صنعت فضایی
زنجیره ای که امکان خدمات مبتنی بر فضا را فراهم می کند، شامل طیف وسیعی است که در چهار سطح قرار دارند؛ 1. آژانس های فضایی دولتی، 2. بخش فضایی بالادستی شامل طراحان و سازندگان سیستم های فضایی، پرتابگرها و ایستگاه های زمینی، 3. بخش پایین دستی که خود عبارتند از الف) اپراتورهای ماهواره که ظرفیت خود را به ارائه دهندگان خدمات می فروشند و ب) کاربران نهایی دولتی و تجاری.
***روند حرکت در صنعت فضایی دنیا
درآمد ناشی از صنعت فضایی در سراسر جهان در سال 2016 طبق آمار بین المللی، 323 میلیارد دلار بود که 43 درصد این میزان گردش مالی سهم آمریکا است و بر اساس آمار انجمن صنعت ماهواره، 261 میلیارد دلار به درآمدهای ماهواره اختصاص می یابد.
با وجود فعالیت های گسترده در صنعت فضا، تمرکز در این صنعت طی سال های اخیر بر بازار تولید ماهواره بوده است و طی 10 سال گذشته، اپراتورهای دولتی و تجاری 800ماهواره را با جرم بیش از 50 کیلوگرم به فضا پرتاب کرده اند و انتظار می رود تا سال 2023، یکهزار و 155 ماهواره جدید تولید شود که درآمد 188 میلیارد دلاری را نصیب صاحبان آن خواهد کرد. همچنین برآورد می شود از میان ماهواره های آتی 350 مورد تجاری خواهد بود که نشان دهنده بازار تولید 56 میلیارد دلاری در طول دوره پیش بینی 10 ساله است.
افزون بر این، صنعت تولید ماهواره به شدت به دولت هایی وابسته است که از طریق گسترش مستقیم تحقیق و توسعه یا سرمایه گذاری در حوزه فضایی از آن صنایع حمایت می کنند.
تمرکز بر بازار خدمات ماهواره ای تجاری در بخش پایین دستی شامل سه دسته مجزا برای ارائه خدمات تجاری از طریق سیستم های ماهواره ای توسعه یافته است که عبارتند از: ناوبری، مشاهدات زمین و پخش تلویزیونی و رادیویی و بر اساس آمار تفصیلی انجمن صنعت ماهواره، 35 درصد از کل ماهواره های موجود ماهواره های خدماتی هستند و نزدیک به 40 درصد مجموع درآمدهای ماهواره به این ماهواره ها اختصاص دارد.
نکته قابل توجه این که بازار خدمات ناوبری ماهواره ای طی سال های اخیر رشد قابل توجهی داشته و سرویس های ارزش افزوده ماهواره ای نیز بازار وسیعی را برای تجهیزات ارائه دهندگان خدمات ایجاد کرده است.
پیش بینی سازمان جهانی سیستم های ناوبری ماهواره ای اروپا نشان می دهد که دستگاه های GNSS (سیستم ناوبری ماهواره ای جهانی) از حدود 2 میلیارد دلار در سال 2013 تا نزدیک به 7 میلیارد دلار در سال 2022 افزایش درآمد نصیب صاحبان خواهند کرد.
همانطور که از آمار و ارقام برمی آید، درآمد مستقیم حاصل از سرمایه گذاری در زمینه فضایی در سطح جهانی بازار بزرگی است که انتظار می رود طی سال های آتی بیش از پیش رشد یابد. همچنین کاربردهای فراوان این صنعت و درهم تنیدگی آن با زندگی هر روزه تسریع در توسعه و استقلال در رسیدن به فناوری فضایی را حائز اهمیت می سازد.
