
به گزارش ایران اکونومیست، با این حال به نظر میرسد کاهش یا افزایش قیمت نفت فارغ از همه ابعاد و زوایای سیاسی آن، دارای پیامدهای اقتصادی قابل توجهی نیز باشد و بتواند آینده بازارهای جهانی انرژی را دستخوش تحول و دگرگونی کند. اظهارنظر وزیر نفت ایران مبنی بر اینکه اوپکیها به خاطر نفت شیل تمایلی به افزایش قیمت نفت به بالای ۶۰ دلار ندارند نیز از همین جا ناشی میشود.
واقعیت این است که در سالهای اخیر، نفت شیل به رقیبی سرسخت برای تولیدکنندگان سنتی نفت تبدیل شده و میتواند جایگاه پیشین کشورهای صادرکننده را دگرگون کند.
به عنوان مثال، عربستان که بزرگترین عرضهکننده نفت به آمریکا در خاورمیانه است و از اتکای ایالات متحده به واردات نفت خود بهرههای سیاسی میبرد، هیچ تمایلی به ایجاد خلل در این روند ندارد. این موضوع هنگامی اهمیت مییابد که به سیاستهای دولت ترامپ مبنی بر طرفداری از استقلال انرژی در آمریکا توجه شود.
بر این اساس افزایش قیمت نفت به دولت آمریکا کمک میکند که به وعدههای ترامپ درباره افزایش تولید نفت شیل به منظور ایجاد هزاران شغل و همچنین رفع وابستگی نفتی به دیگر کشورهای جهان جامه عمل بپوشاند.
نباید از یاد برد که در سالهای اخیر که قیمت جهانی نفت به شدت کاهش یافت، چشمانداز تولید و گسترش نفت شیل نیز در هالهای از ابهام قرار گرفت. به همین دلیل اگر قیمت نفت افزایش نیابد، در عمل چنین سیاستی نیز با موفقیت روبهرو نخواهد شد، زیرا در عمل با قیمت پایین نفت، تولید نفت شیل صرفه اقتصادی ندارد و همین موضوع مانعی برای افزایش تولید آن است. در بیشتر برآوردها درباره استخراج نفت شیل، هزینه فناوریهای استخراجی جدید ۶۰ تا ۸۰ دلار به ازای هر بشکه تعیین شده است، بنابراین، استخراج نفت و گاز شیل در آینده در صورتی توجیه اقتصادی خواهد داشت که قیمت نفت به بالای ۱۰۰ دلار به ازای هر بشکه افزایش یابد. از این رو افزایش قیمت نفت میتواند فعالیت شرکتهای بزرگ نفتی و سرمایهگذاری آنها در این حوزه را دوباره سرعت بخشد.
در این حال، رشد تولید نفت شیل در درازمدت برای کشورهای تولیدکننده سنتی نفت و اوپک بسیار خطرناک است، زیرا عرضه مقادیر زیادی از نفت شیل در بازار میتواند سبب از کار افتادن سازوکارهایی همانند طرح تثبیت تولید نفت ازسوی کشورهای عضو و غیرعضو اوپک شود و در عمل میزان کنترل آنها بر بازارهای جهانی را کاهش دهد.
در واقع با توجه سیاستهایی که آمریکا در حوزه انرژی دنبال میکند، نفت شیل و میزان تولید آن میتواند در آینده تاثیر قابل توجهی بر تصمیمهای اوپک بگذارد.
به عنوان مثال مدت زمان هرگونه تمدید توافق کاهش تولید در آینده میتواند به برآوردها از میزان عرضه نفت شیل آمریکا و دیگر تولیدکنندگان رقیب بستگی داشته باشد. این موضوع سبب میشود از نقش اوپک در تنظیم بازار کاسته و بر نقش تنظیم کنندگی نفت شیل افزوده شود.
به همین دلیل برای کشورهای عضو اوپک منطقی است که از افزایش بیرویه و غیرقابل کنترل قیمت نفت جلوگیری و قیمت آن را در یک روند منطقی و قابل صرفه برای همه کشورها مدیریت کنند.