پنجشنبه ۲۲ آذر ۱۴۰۳ - 2024 December 12 - ۹ جمادی الثانی ۱۴۴۶
۰۹ بهمن ۱۳۹۶ - ۱۴:۳۷

طلای سرخ، گذرگاه رشد اقتصاد غیرنفتی

زعفران یا همان طلای سرخ، محصولی اقتصادی، کم آب بر با اشتغالزایی بالا، جایگاه خوبی در اقتصاد کشورمان دارد و می تواند ناجی اقتصاد بوده و تاثیر مستقیمی بر کاهش صادرات کالاهای غیرنفتی داشته باشد؛ سیاستی که دولت در اجرای آن بسیار مصمم است.
کد خبر: ۱۹۸۹۱۲
به گزارش ایران اکونومیست، تولید بیش از 90 درصد زعفران جهان، ایران را در جایگاه نخست تولید این محصول با ارز آوری بالا قرار داده است، جایگاهی که سالانه با افزایش سطح زیر کشت، ارتقاء یافته و می تواند گذرگاهی برای رشد اقتصادی کشور باشد.
کارشناسان زعفران را گنجی در دل خاک معرفی می کنند که با دستان کشاورز عطر و رنگ و قیمت می گیرد، اما این قشر کمتر از منافع اقتصادی اش بهره می برند و در نهایت سود اصلی آن نصیب دیگر کشورها می شود؛ در حالیکه کارشناسان تاکید دارند که با توسعه صادرات زعفران امکان شکل گیری اقتصاد بر پایه تولیدات غیرنفتی وجود دارد.
اینکه امروز برخی کشورها همچون اسپانیا، افغانستان، چین و امارات می خواهند گوی رقابت را در بازار جهانی زعفران از ایران بگیرند و چشم طمع به این تجارت پرسود دارند، بسیار نگران کننده است، در حالیکه این ظرفیت بالقوه می تواند ایران را در پله نخست صادرات غیرنفتی تثبیت کند و به طور قطع تقویت نظام ارزی و توسعه تبادلات تجاری را با دیگر کشورهای جهان به دنبال داشته باشد.
از طرف دیگر باور این مسئله که به واسطه کاهش نزولات جوی، برداشت بی رویه از منابع آب های زیرزمینی و کشت برخی محصولات آب دوست، کشورمان به سمت بحران آبی سوق یافته است، بیش از پیش ایجاب می کند که الگوی کشت تغییر کند تا با حمایت از کشاورزان در توسعه کشت گیاهان دارویی و کم آب بر همچون زعفران، دوباره شریان اقتصادی به سفره های کشاورزان سوق داده شود و سیاست پاسداری از آب نیز محقق شود.
از این رو کارشناسان تاکید دارند، امروز که ایران بر بام نخست کشت زعفران ایستاده است، کشاورزمان نباید از وجود دلالان و سودجویان، نبود ثبات قیمت، نبود دسترسی آسان به پیاز مرغوب، نبود مدیریت بازار زعفران و کمبود تسهیلات بانکی رنج ببرد؛ رنجی که مدیرعامل تعاونی زعفران کاران ملایر آن را چالش پیش روی زعفرانکاران این شهرستان می داند و معتقد است که مشکلات یاد شده باعث می شود جوانان مشتاق فعالیت در این عرصه، در گام نخست با بی انگیزگی مواجه شوند.
مهدی زندی که خود بازنشسته آموزش و پرورش است و در کنار خانواده اش بدون استفاده از تسهیلات بانکی، وارد عرصه کشت زعفران در قطعه زمینی به مساحت یک هکتار شده و برای 18 تن ایجاد اشتغال کرده است، عمده ترین مشکل متقاضیان فعالیت در این حوزه را تامین وثیقه و سود بالای تسهیلات بانکی عنوان می کند و می گوید: این در حالیست که کشت زعفران به 2 سال زمان نیاز دارد تا کشاورز به مرحله تولید، درآمد و سود برسد.
او توسعه کشت زعفران را در گرو حمایت و پشتیبانی دولت، تثبیت قیمت زعفران در بازار، تشکیل تعاونی زعفران کاران، ایجاد بازار فروش محصول، کوتاه کردن دست دلالان و ارائه زعفران مرغوب در بازار می داند و ادامه می دهد: خوشبختانه تعاونی زعفران کاران ملایر از سال گذشته شروع به کار کرده و 40 عضو دارد و این تعداد در حال افزایش است.
برداشت چهار کیلوگرم زعفران در هر هکتار یک آمار خوب برای این زعفران کار ملایری در روستای 'کوسج خلیلی' است؛ کشاورزی که در چهار سال گذشته در راستای توصیه رهبر معظم انقلاب مبنی بر تحقق اقتصاد مقاومتی گام برداشته و با برند 'زعفران دیار کریم خان زند' بخشی از سهم تولید طلای سرخ را در اختیار دارد و امیدوار است بتواند رکورد خود را ارتقاء بخشد.
کارشناسان جهاد کشاورزی نیز معتقدند، ملایری که در سال های خیلی دور خاستگاه کشت زعفران بود، حال به همت جوانان رکورد استانی برداشت 10 کیلوگرم زعفران در هر هکتار را به نام خود ثبت کرده و برای بسته بندی و برندسازی آن بسیار مصمم هستند و آینده ای درخشان برای طلای سرخ این شهرستان نوید می دهند.
وحید بهزادی از زعفران کاران جوان ملایری که در 6 هزار مترمربع زمین روستای رضوانکده فعالیت می کند و افزون بر یکهزار و 500 گرم زعفران را در مدت سه سال فروخته است، از نبود بازاری برای فروش محصولاتش گلایه می کند و به ایرنا می گوید: زعفران قیمت ثابتی ندارد و وجود دلالان به محصول ما ضرر می زند.
در این میان قرار گرفتن شهرستان ملایر در جایگاه نخست تولید زعفران استان همدان، به طور قطع فرصتی مغتنم است تا با رفع نقاط ضعف و چالش های پیش روی این محصول، سهم خود را در بازار داخلی و جهانی طلای سرخ مشخص و افق روشنی را در توسعه اقتصاد این منطقه ترسیم کند؛ افقی که امروز با استفاده از توان دانش آموختگان کشاورزی و تولید علمی زعفران، قابل دسترسی است.
در حال حاضر 58 هکتار از اراضی ملایر زیر کشت زعفران است و طبق پیش بینی جهادکشاورزی شهرستان، تا حدود 2 سال آینده این میزان به بیش از 100 هکتار افزایش می یابد، به گونه ای که مسئول امور باغبانی جهاد کشاورزی ملایر استقبال جوانان و کشاورزان را در کشت این محصول بسیار خوب ارزیابی می کند.
بنا به این گزارش، مصطفی باقرزاده می گوید: از 58 هکتار سطح زیر کشت زعفران، 36 هکتار آن بارور است و مابقی طی سال 95 و 96 کشت شده و هنوز بارور نیست و امیدواریم با بارور شدن این اراضی میزان تولید زعفران در این شهرستان طی یک تا 2 سال آینده 30 درصد افزایش یابد.
وی با بیان اینکه 9.8 هکتار از اراضی زیر کشت زعفران ملایر در سال 95 ایجاد شده، ادامه می دهد: سال 96 نیز 50 متقاضی کشت زعفران در ملایر داشتیم که از این تعداد 25 متقاضی معادل 50 درصد آنها کشت خود را آغاز کرده اند.
این در حالیست که کار تحقیقات و پژوهش کشت زعفران در این شهرستان پس از وقفه 10 تا 12 ساله، از سال 79 آغاز و سال 80 کشت این محصول در یک هکتار زمین آغاز شد و امسال موفق به برداشت 131 کیلوگرم زعفران از 36 هکتار سطح زیر کشت با کیفیت بسیار خوب شده است.
با توسعه کشت زعفران طی چند سال گذشته، معاون مدیر باغبانی جهاد کشاورزی استان همدان به رشد 10 درصدی کشت طلای سرخ در این استان اشاره و بیان می کند: از سال 83 سطح زیر کشت زعفران از 14 هکتار به 130 هکتار تاکنون رسیده است.
رحیم بیات می افزاید: از این میزان 45 هکتار آن در سال گذشته و امسال کشت شده و هنوز بارور نیست و 84.6 درصد از سطح زیر کشت زعفران استان مربوط به سال های قبل است.
وی میزان تولید زعفران در استان همدان را 366 کیلوگرم با میانگین برداشت 4.3 از هر هکتار عنوان کرده و ادامه می دهد: در حال حاضر ملایر با 58 هکتار سطح زیر کشت رتبه نخست استان را در تولید زعفران دارد و در برخی شهرستان ها همچون ملایر، نهاوند و رزن میانگین برداشت به 6 کیلو در هکتار رسیده است.
او رفع مشکلات زعفران کاران استان را در اولویت می داند و درباره اعطای تسهیلات بیان می کند: کشت زعفران در سطح کم، نیازی به تسهیلات ندارد؛ اما از یک هکتار به بالا مشکلی برای ارائه تسهیلات وجود ندارد و متقاضیان می توانند از تسهیلات استفاده کنند.
حال اما ملایری ها گام خود را بلندتر برداشته اند و با تشکیل تعاونی و شرکت های تولیدی، علاقه زعفرانکاران برای کشت این محصول 2 چندان شده و امسال برای دومین بار میزبان گردهمایی زعفران کاران استان همدان هستند و بسیار امیدوارند بتوانند در قالب این تعاونی کلاس های آموزشی، ارایه پیاز با کیفیت زعفران به صورت منسجم، برندسازی، بسته بندی های مناسب طبق نیاز بازار و رفع مسایل و مشکلات پیش رو را حل و فصل کنند.
در این رابطه مدیرعامل شرکت یاقوت سرخ ملایر از تولید زعفران با کیفیت در این شهرستان به دلیل شرایط آب و هوایی و خاک مناسب و همچنین استعداد بالای منطقه با افزایش مواد موثر ابراز خوشحالی می کند و می گوید: هم اکنون زعفران تولیدی در ملایر با توجه به کیفیت بالا، بازار پسندی خوبی دارد و می تواند در بازارهای داخلی و خارجی سهم خوبی داشته باشد.
مجتبی طاهری نبود آموزش مناسب، آشنا نبودن کشاورزان با کشت مدرن این محصول، نبود فرآوری زعفران برداشت شده و نیاز مالی زعفرانکاران برای تامین پیاز را از جمله مشکلاتی برشمرد که مانع برنامه ریزی و ساماندهی وضعیت موجود می شود.
وی بیان می کند: با توجه به اینکه کشاورزان در سال های اول کشت زعفران قادر به تامین پیاز آن نیستند و تا 2 سال کشت زعفران به تولید نمی رسد و صرفه اقتصادی ندارد، دولت می تواند با اختصاص تسهیلات مالی با تنفس سه ساله این مشکل را مرتفع و به زعفرانکاران کمک کند.
این کارآفرین ملایری پیشنهاد می کند: برای متقاضیان کشت زعفران با توجه به مساحت زمین ها حواله داده شود و با این حواله به مراکز مورد تایید ارجاع داده شوند و پس از تکمیل پرونده با نظارت انجام شده و برنامه ریزی های فنی و تخصصی، نسبت به ایجاد مزرعه زعفران اقدام شود.
طاهری ادامه می دهد: در سایر محصولاتی همچون گیاهان دارویی، زرشک و گل محمدی نیز می توان از این روش استفاده کرد که با اجرای این طرح تسهیلات دیگر دست متقاضی نیست و در راستای اجرای طرح هزینه می شود.
وی ابراز امیدواری کرد: با نوپا بودن تعاونی زعفرانکاران ملایر، متقاضیان و علاقه مندان برای تبدیل ملایر به قطب تولید زعفران در منطقه و غرب کشور عضو تعاونی شده و پای کار باشند تا امسال بتوانیم قوی تر از سال گذشته دومین گردهمایی زعفران کاران استان همدان را برگزار کنیم.
به گزارش ایرنا، کارشناسان تاکید دارند که باید اقدامات اساسی برای برندسازی، تثبیت قیمت و توسعه بازار فروش زعفران صورت گیرد و این گام ها هرچه سریعتر برداشته شود تا با افزایش و یا نوسان قیمت، زنجیره فرآوری، فروش و صادرات این محصول با ارزش، دچار خسران نشود.
و باز هم توصیه دارند که با توجه به اینکه سبزینگی اقتصاد با توسعه کشت زعفران در جای جای کشور ریشه دوانیده، نیاز است مسئولان ذیربط با افزایش قدرت رقابت پذیری، جلوگیری از ورود زعفران های تقلبی، کوتاه کردن دست دلالان و عملیاتی کردن طرح ها و برنامه های مصوب شده، از متضرر شدن کشاورزان این حوزه جلوگیری کرده و حامی آنان باشند و با عطر و رنگ زعفران سفره ها را رنگین تر کنند.
آخرین اخبار