فـاز 11؛ معطل تـوتال

 شرکت ملی نفت ایران و کنسرسیوم توتال فرانسه، شرکت ملی نفت چین (سی‌ان‌پی‌سی) و پتروپارس پس از هفت ماه از امضای موافقت‌نامه اصولی (HOA) فاز 11 پارس جنوبی در 18 آبان 95، در 12 تیر امسال قرارداد توسعه این فاز را در قالب شرایط عمومی، ساختار و الگوی قراردادهای نفتی مصوب هیات وزیران امضا کردند.

سهم توتال در این پروژه 50/1درصد، سی‌ان‌پی‌سی 30 درصد و پتروپارس ایران 19/9 درصد تعیین شده است.

این قرارداد چهار میلیارد و 879 میلیون دلاری با حضور بیژن زنگنه، وزیر نفت، میان علی کاردر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران به عنوان کارفرما و پاتریک پویان، مدیرعامل توتال به عنوان رهبر کنسرسیوم ایرانی ـ فرانسوی ـ چینی توسعه دهنده فاز 11 پارس جنوبی و سیدحمید اکبری، مدیرعامل پتروپارس و لو، مدیرشاخه بین‌المللی شرکت ملی نفت چین (CNPCI) امضا شد.

با امضای قرارداد فاز 11 پارس جنوبی که با به ثمر رسیدن آن، روزانه 56 میلیون مترمکعب به ظرفیت برداشت ایران از این میدان گازی مشترک با قطر افزوده می‌شود، پرونده پارس جنوبی بسته خواهد شد.

مسئولان دولت در آن زمان اعلام کردند که توجه به موضوع ازدیاد برداشت از طریق به‌کارگیری فناوری‌های مدرن و پیشرفته از مزیت‌های طرح توسعه فاز 11 است، به‌طوری که برای نخستین بار در میدان گازی پارس‌جنوبی، استفاده از تاسیسات تقویت فشار هدفگذاری شده است. پیش‌بینی می‌شود فاز 11 به مرکز انتقال فناوری‌های روزآمد پارس جنوبی بدل شود. برجسته‌ترین نقطه قوت این طرح توسعه‌ای، افزایش مشارکت‌های بین‌المللی شرکت‌های ایرانی به عنوان مسیری برای انتقال فناوری‌های نوین در حوزه‌های مختلف بویژه ازدیاد برداشت و ساخت تجهیزات است.

وزیر نفت: توتال طبق زمان‌بندی پیش می‌رود

اما 26 دی گذشته بیژن زنگنه به منظور ارائه گزارشی مبنی بر فعالیت توتال در فاز 11 به کمیسیون انرژی مجلس رفت و اطمینان داد که توسعه فاز 11 پارس‌جنوبی طبق برنامه زمان‌بندی شده پیش می‌رود. این در حالی بود که اظهار‌نظرهای متناقض مدیرعامل این شرکت فرانسوی باعث طرح ابهاماتی شده بود.

اسدا... قره‌خانی، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در این زمینه به خبرنگار ما گفت: با توجه به صحبت‌های اخیر وزیر نفت در کمیسیون انرژی فعالیت شرکت توتال در پارس جنوبی مطابق زمان‌بندی پیش می‌رود و باید به صحبت‌های وزیر اعتماد کرد.

قره‌خانی تصریح کرد: پروژه فاز 11 پارس جنوبی یک پروژه ملی است و دلیلی ندارد که وزیر نفت بخواهد عملکرد نامناسب یک شرکت خارجی را انکار کند.

سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس ادامه داد: در یکی از قراردادهای وزارت نفت که با شرکت توتال به ارزش 945 میلیون دلار برای فاز 11 پارس جنوبی امضا شده و در حال اجراست 80 درصد کار به شرکت‌های ایرانی سپرده شده است.

این نماینده مجلس با بیان این‌که پیمانکاران ایرانی با توتال قرارداد می‌بندند تصریح کرد: شرکت توتال در حال مذاکره با پیمانکاران ایرانی به منظور انطباق با استانداردهای شرکت خود است و آموزش‌هایی را هم در این زمینه در نظر گرفته تا تأمین قطعات و تجهیزات و انجام کارهای اجرایی مانند ساخت جکت‌ها در داخل انجام شود.

وی با تاکید بر این‌که حفاری در اختیار شرکت‌های ایرانی قرار نمی‌گیرد، افزود: شرکت‌های ایرانی در شرف انعقاد قرارداد با توتال به منظور شروع فعالیت‌های اجرایی هستند.

توتال ناظر است، نه مجری

رسول فلاح‌نژاد، سرپرست مدیریت مهندسی و ساختمان شرکت نفت و گاز پارس و مجری فاز 11 درباره عملکرد توتال به جام‌جم گفت: توتال قرار نیست کاری در ایران انجام دهد و وظایفی مانند مدیریت مخزن کرده و بعد سرمایه خود را منتقل می‌کند.

وی تاکید کرد: کارهای اجرایی مثل ساخت سکو و نصب لوله حفاری از طریق مناقصه به پیمانکار واگذار می‌شود.

فلاح‌نژاد با بیان این‌که برای انجام هر کاری ابتدا باید وضعیت موجود شناسایی شود و شرکت توتال به مطالعه این کار پرداخته است گفت: شرایط مسیر، جنس خاک، مطالعات زیست محیطی پایه، در زمین و کف دریا، نقشه‌برداری‌ها، موارد طراحی برای ساخت جکت‌ها و شرایط قرار گرفتن آن در کف دریا بررسی شده است. به موازات این کار اطلاعات مخزنی و همچنین بازبینی لرزه‌نگاری صورت گرفته تا در زمان حفاری طول، عرض و عمق چاه مشخص باشد.

مجری فاز 11 پارس جنوبی ادامه داد: بعد از این مرحله مشخص می‌شود که چه لوله‌هایی، چه مته‌هایی و چه لوازمی برای حفاری باید به کار گرفته شود تا کارهای پایه به مرحله اجرا در بیاید. بعد از آن نیز باید با شرکت‌های مهندسی مشاور طراح قراردادهایی مبنی بر ساخت جکت منعقد شود که بعد از آن شرکت اقدام به مناقصه می‌کند.

سرپرست مدیریت مهندسی و ساختمان شرکت نفت و گاز پارس تصریح کرد: همه اقداماتی که به آن اشاره شد توسط شرکت توتال انجام و مناقصات مربوطه نیز برگزار شده است. اکنون توتال 15 مناقصه ریز و درشت برگزار کرده که در بخش‌های اصلی شرکت‌های ایرانی برگزیده شدند، اما در این زمینه تنها پیشنهادهای مالی بررسی شده است.

فلاح‌نژاد با بیان این‌که از زمان قرارداد تا زمان اجرا حدود 18 ماه نیاز است گفت: توتال با توجه به شناختی که از فاز 11 پارس جنوبی دارد این تعهد را به ما داده که بین شش تا هشت ماه اقدامات خود را انجام دهد و از برنامه هم عقب نیست. زمانی که خود ما طرف حساب شرکت‌های داخلی هستیم فعالیت‌های اولیه که 18 ماه طول می‌کشد مشاهده نمی‌شود، اما زمانی که شرکت‌های خارجی قرار است این اقدامات را انجام دهند این زمان به چشم می‌آید.

این مقام مسئول در نفت و گاز پارس با اشاره به این‌که بزودی کل قراردادهای فرعی شرکت‌ها به قرارداد نهایی منجر خواهد شد تصریح کرد: زمانی که این قراردادها منعقد شود کار اجرایی آغاز خواهد شد، ولی هنوز قراردادی در این زمینه منعقد نشده است. پیش بینی می‌شود تا پایان سال اقدامات در این زمینه عملی شود و بعد از تعطیلات نوروز 97 استارت کار به صورت عملیاتی زده شود. البته در شرایط فعلی شناورها در حال فعالیت هستند و عملا کار اجرایی شروع شده، اما هنوز به صورت قراردادی اتفاقی رخ نداده است.

وی با اشاره به این‌که شرکت‌های ایرانی پیشنهادهای مالی خود را به توتال ارائه دادند افزود: در مناقصه تنها شرکت‌هایی برگزیده شدند که پیشنهاد کمترین قیمت را دادند، اما هنوز معلوم نیست که انتخاب نهایی این شرکت‌ها باشند. به این دلیل که باید وضعیت مالی و فعالیت آنها در بخش‌های دیگر رصد شود.

اسنادی ارائه نشد، فقط حرف زدند

اما برخی نمایندگان مجلس، واقعیات دیگری را مطرح می‌کنند. هدایت ا... خادمی، نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس درباره آخرین وضعیت اجرای قرارداد توسعه فاز 11 پارس جنوبی از سوی شرکت توتال فرانسه با توجه به تعلل ماههای اخیر این شرکت و انتقاد کارشناسان و نمایندگان مجلس، اظهار کرد: از زمان آخرین جلسه کمیسیون با وزیر نفت برای پیگیری این مساله مدت زیادی گذشته اما اطلاعات مستند و دقیقی که مشخص کند توتال در چه مرحله‌ای از اجرای قرارداد هست، به ما ارائه نشده است.

وی افزود: علاوه بر این، کسی از ما هم به این اطلاعات دسترسی پیدا نکرده است؛ قرار بود گزارشی در قالب یک بسته که الان در چه مرحله‌ای هستیم و به چه نقطه‌ای خواهیم رسید، به ما ارائه کنند که آن هم ارائه نشده است.

نایب‌رئیس کمیسیون انرژی مجلس خاطرنشان کرد: بر اساس این بسته باید مشخص باشد که این پروژه از چه زمانی شروع شده و روزانه و ماهانه چند درصد پیشرفت دارد و در چه زمانی باید به سرانجام برسد و راه اندازی شود؛ قرار بود این بسته ـ قرارداد توتال ـ را به ما ارائه دهند، اما متاسفانه هنوز ارائه نشده است.

خادمی گفت: اگر از مدیران وزارت نفت سؤال کنیم، به طور کلی می‌گویند کار دارد پیش می‌رود! اما نشانه‌هایی که مشخص کند کار در حال پیشرفت است و دستگاه‌های حفاری مستقر شده و مشغول به کار باشند، دیده نمی‌شود.