به گزارش ایران اکونومیست؛ ماه گرفتگی یا خسوف زمانی اتفاق می‌افتد که ماه در فاز کامل (بدر) و در حال عبور از بخشی از سایه زمین است.
سایه زمین در واقع از دو قسمت مخروطی شکل درست شده است که یکی در داخل دیگری قرار دارد. بخش خارجی یا نیم‌سایه‌ای منطقه‌ای است که زمین فقط قسمتی از پرتوهای خورشید را مسدود می‌کند و مانع از رسیدن آنها به ماه می‌شود.
در مقابل بخش درونی یا قسمت سایه ناحیه‌ای است که زمین مانع از رسیدن تمام پرتوهایی می‌شود که از خورشید به ماه می‌رسد.
در شامگاه روز چهارشنبه ۱۱ بهمن، ماه در کمترین فاصله خود از زمین است و در حالی طلوع می‌کند که از دید ناظران زمینی، شاهد گرفت جزئی ماه هستیم.
ماه گرفتگی روز ۱۱ بهمن
مهندس مسعود عتیقی، مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران با اشاره به ماه گرفتگی روز چهارشنبه ۱۱ بهمن ماه گفت: از ۶ مهر سال ۱۳۹۴ تاکنون همه ماه گرفتگی‌ها از نوع "نیم‌سایه" بوده است که به آن در گذشته "خسوف غیر مرئی" می‌گفتند.
وی با تاکید بر اینکه ماه گرفتگی روز ۱۶ مردادماه سال جاری نیز از نوع جزئی بوده است، خاطر نشان کرد: در شامگاه روز چهارشنبه ۱۱ بهمن ۹۶، ماه در وضعیت گرفت در ایران طلوع خواهد کرد که با وجود ابر ماه، این خسوف جلوه خاصی خواهد داشت.
به گفته مدیر انجمن نحوم آماتوری ایران، در شامگاه ۱۱ بهمن، ماه کامل در وضعیتی طلوع می‌کند که کمترین فاصله با زمین نسبت به روز گذشته را دارد که در چنین وضعیتی کره ماه در وضعیت ابر ماه قرار دارد که حداکثر ۱۴ درصد بزرگتر و ۳۰ درصد درخشان‌تر از دیگر ماه‌های بدر خواهد بود.
عتیقی با اشاره به جزئیات این ماه گرفتگی، یادآور شد: این ماه گرفتگی ابتدا به صورت نیم‌سایه در ساعت ۱۴ و ۲۱ دقیقه روز چهارشنبه ۱۱ بهمن ماه آغاز خواهد شد که البته تشخیص تغییر نور ماه در این وضعیت برای چشم انسان قدری سخت است.
وی اضافه کرد: در ساعت ۱۵ و ۱۸ دقیقه این روز نیز ماه به مرور وارد سایه زمین شده و در حقیقت گرفت جزیی مرحله اول آغاز خواهد شد.
عتیقی با بیان اینکه در حدود ساعت ۱۶ و ۲۲ دقیقه ماه در وضعیت گرفت کامل قرار خواهد داشت، اظهار کرد: در ساعت ۱۷ و ۳۸ دقیقه گرفت کامل پایان می‌یابد.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران اضافه کرد: با توجه به اینکه در ساعت ۱۷ و ۲۹ دقیقه روز ۱۱ بهمن، ماه در تهران طلوع می‌کند، این پدیده از این زمان (از زمان طلوع ماه) تا لحظات پایانی گرفت کامل قابل مشاهده خواهد بود.
وی ادامه داد: بر این اساس در شرق کشور مدت زمان بیشتری از گرفت کامل ماه را شاهد خواهند بود، ولی ساکنان غرب کشور قادر به مشاهده گرفت کامل نیستند و تنها گرفت جزئی مرحله دوم به بعد را مشاهده خواهند کرد.
عتیقی با تاکید بر اینکه ماه گرفتگی جزئی مرحله دوم در ساعت ۱۸ و ۴۱ دقیقه پایان می‌یابد، اظهار کرد: در ساعت ۱۹ و ۳۸ دقیقه ماه از نیم‌سایه زمین خارج می‌شود و این گرفت ساروس (دوره) ۱۲۴ پایان می‌پذیرد.
وضعیت رصد ماه گرفتگی ۱۱ بهمن
به گفته وی، ساکنان شمال غرب آمریکا، شرق آسیا و استرالیا شاهد مراحل کامل این گرفت هستند و در خاورمیانه و از جمله ایران بخش‌هایی از ماه گرفتگی ۱۱ بهمن قابل مشاهده است.
وی اضافه کرد: در مقابل ساکنان کشورهای آمریکای جنوبی، قاره آفریقا و بخش‌های زیادی از اروپا شاهد ماه گرفتگی ۳۱ ژانویه نخواهند بود.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران با اشاره به برنامه‌های این انجمن در روز ۱۱ بهمن، گفت: گروه آموزش کاربردی انجمن نجوم آماتوری ایران برای فراهم کردن امکان رصد "ابر ماه" و "ماه گرفتگی" در شامگاه روز چهارشنبه ۱۱ بهمن برنامه‌ای را در خانه ستاره‌شناسی ایران واقع در انتهای بلوار استاد معین برگزار می‌کند.
به گفته وی، در این برنامه ویژه امکان مشاهده و عکاسی از این پدیده‌های نجومی با تلسکوپ برای عموم علاقه‌مندان فراهم شده است.
