بازدهی شاخص کل قیمت و بازده نقدی بورس تهران طی 10 ماهه امسال در حالی از 26 درصد فراتر رفته که از نگاه کارشناسان به تناسب رشد شاخص کل هم وزن این بازدهی همگن نبوده و از این رو معیار درستی برای بازتاب بازدهی بازار سهام ایران نیست.
این در حالی است که نگاهی به ارزش کل بازار سهام در بورس، فرابورس و البته بازار پایه در نخستین روز فعالیت بازار سهام کشور در سال جاری و تنزیل آن به نرخ دلار 3750 تومانی نشان می‌دهد که این ارزش در اول بهمن ماه با احتساب دلار 4650 تومانی به تبخیر یک میلیارد دلاری این ارزش انجامیده است.
به عبارت واضح تر با وجود رشد نماگرهای بازار سهام ایران اما به دلیل افزایش نرخ ارز،قدرت خرید سهامدار ایرانی در این بورس لاغر تر شده است.
حافظ
عزیزی نقش،کارشناس بازار سرمایه پیرامون این رخداد به خبرنگار بورس
خبرگزاری فارس گفت: بازدهی 24 درصدی شاخص کل بورس در 
10 ماه اخیر در حالی
به وقوع پیوسته که در مقایسه با رشد شاخص سایر صنایع بورسی این بازدهی
استاندارد و مبتنی بر واقعیت بازار سهام نیست.
وی با بیان اینکه شاخص کل هم وزن معیار قابل اتکاتری برای بررسی بازدهی واقعی بازار سهام است، عنوان کرد: در بورس ایران هم اکنون 35 صنعت مختلف وجود دارد که رشد شاخص آن‌ها طی 10 ماه اخیر همگن نبوده و این در حالی است که بیش از 90 درصد از رشد شاخص بورس متکی بر رشد 5 صنعت پالایشی ،پتروشیمی ،معدنی ،فلزات اساسی و آی تی بوده است.
به گفته وی از میان این صنایع تنها صنعت آی تی به دلیل رشد شرکت‌های دانش بنیان از سودآوری بنیادی و عوامل درونی صنعت برخوردار بوده اما عمده بازدهی سایر صنایع ناشی از عوامل بیرونی از جمله نرخ ارز و قیمت‌های جهانی کامادیتی ها ناشی شده است.
*رشد بازدهی پالایش و پتروشیمی ناشی از افزایش قیمت نفت
عزیزی نقش با بیان اینکه رشد بازدهی صنایع پالایشی و پتروشیمی مدیون افزایش قیمت جهانی نفت از 45 دلار به 70 دلار به ازای هربشکه بوده است،افزود: این بازدهی ناشی از بهبود بهره وری و عملکرد مدیران بنگاه‌های اقتصادی نیست . همین وضعیت در صنایع معدنی و فلزات اساسی نیز هویدا است بطوریکه افزایش قیمت کالاهای پایه در بازارهای جهانی همزمان با رشد قیمت ارز باعث شده تا این صنایع در بازار سهام پیشرو باشند.
هر چند که افزایش تولید و بهبود وضعیت بنیادی شرکت‌های فعال در این صنایع نسبت به سال مالی قبل را نیز نمی‌توان نادیده گرفت.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه این گفتگو با اشاره به ارزش بازار سهام در بورس و فرابورس گفت: ارزش کل بازار بورس تهران در نخستین روز بهمن ماه سال جای معادل 391 هزار و 500 میلیارد تومان بوده و ارزش بازار سهام در فرابورس نیز 64 هزار و 507 میلیارد تومان بوده است. در عین حال ارزش کل بازار پایه نیز در زمان مذکور بالغ بر 29 هزار میلیارد تومان ثبت شده است.
به باور وی اگر مجموع ارزش دلاری این آمار با حضور 602 شرکت مختلف در بورس ، فرابورس و بازار پایه محاسبه شود می‌توان گفت با احتساب دلار 4650 تومانی ،ارزش کل بازار سهام ایران بالغ بر 485 هزار و 7 میلیارد تومان بوده که به اندازه یک سوم ارزش بازار ترکیه است.
عزیزی نقش با بیان اینکه ارزش کل بازار بورس،فرابورس و بازار پایه در 5 فرودین ماه امسال به عنوان نخستین روز فعالیت بازار سهام کشور بالغ بر 393 هزار و 750 میلیارد تومان بوده است ،گفت: قیمت دلار بازار آزاد در ابتدای امسال معادل 3750 تومان بود که با تنزیل ارزش کل بازار سهام ایران به این نرخ باید گفت پس از گذشت 10 ماه در سال جاری ، ارزش کل بازار سهام ایران با افت یک میلیارد دلاری مواجه شده است.
به گفته وی اگر چه از لحاظ ریالی بازار سهام ایران با رشد مواجه بوده اما افزایش نرخ ارز حاکی از تبخیر ارزش این بازار داشته است. مضاف بر اینکه 5 شرکت جدید نیز طی دوره زمانی مذکور وارد بازار سهام ایران شده و ارزش بازاری سهام آن‌ها به رشد ارزش کل بازار کمک کرده است. بر این اساس اگر عرضه‌های اولیه سهام در داده‌های فوق کنار گذاشته شود قدر مسلم ارزش ریالی پایین تر خواهد آمد.
عزیزی نقش با بیان اینکه می‌توان به رشد قیمت سهام سودآوری شرکت‌های ارز محور در ماه های آینده امیدوار بود،گفت: با توجه به افت دلارش ارزش بازار سهام می‌توان گفت قدرت خرید سهامدار ایرانی در بورس کاهش یافته چرا که در حالی پارسال با سه میلیارد تومان امکان خرید سه میلیون سهم از پتروشیمی زاگرس وجود داشت که در حال حاضر با آن مبلغ یک سوم از سهام این شرکت را می‌توان تحصیل کرد.
وی تصریح کرد: برآیند بازار سهام اگر چه رو به بالا است و می‌توان به آن امیدوار بود که رشد شاخص کل بورس با رشد اغلب صنایع بورسی همگن نیست.
