به گزارش ایران اکونومیست، فاکس نیوز ویکلی طی گزارشی در مورد درآمد نفتی ایران نوشت این کشور با دارا بودن ذخایر نفتی تقریبا ۱۵۷ میلیارد بشکهای در جایگاه چهارم پس از کانادا، عربستان و ونزوئلا قرار گرفته است. همچنین این کشور 34 تریلیون مترمکعب ذخایر گازی دارد؛ واضح است که این کشور از نظر منابع طبیعی غنی است.
به نوشته این گزارش، باید خاطرنشان کرد که ایران نه تنها در نفت و گاز بلکه در ذخایر معدنی نیز غنی است و نزدیک به 7 درصد مواد معدنی جهان را در اختیار دارد. از جمله اینکه ایران نهمین کشور دارای ذخایر مس، هشتمین کشور دارای ذخایر آهن، دهمین کشور دارای ذخایر اورانیوم، یازدهمین کشور دارای ذخایر سرب در جهان است و ذخایر دیگری نظیر سنگ آهن، روی، نقره، منگنز، کروم و بسیاری دیگر در اختیار دارد.
در حال حاضر، کل صادرات مواد معدنی ایران (به جز نفت و گاز) کمتر از ۵ درصد کل تولیدناخالص داخلی این کشور را تشکیل میدهد، درحالیکه کل ذخایر معدنی این کشور ارزشی نزدیک به یک تریلیون دلار دارد. عوامل بسیاری در این وضعیت موثرند، نظیر مالکیت (بیشتر معادن ایران در مالکیت دولت این کشور است)، کمبود سرمایهگذاری (حدودا 30 تا 45 میلیارد دلار سرمایهگذاری برای رشد صنعت معدن ایران نیاز است تا بتواند ظرفیت تولید محصولات ارزش افزوده را ایجاد کند.)، نبود فناوری و سوء مدیریت در معادن تحت کنترل دولت و در نهایت روند کاهشی ذخایر بازار با توجه به اینکه بسیاری از شرکتهای بینالمللی مواد معدنی به علت تولید مواد معدنی چین و سیاستهای یارانهای دولتی این کشور با مشکل مواجه هستند.
ایران در مجموع سالانه 7 میلیارد دلار صادرات مواد معدنی انجام میدهد. (فولاد 2.69 میلیارد دلار، سنگ آهن 818 میلیون دلار، مس 662 میلیون دلار، روی 258 میلیون دلار، سرب 220 میلیون دلار و غیره) در حالی که صادرات نفت و گاز این کشور در حال حاضر 41 میلیارد دلار در سال است.
نفت: صادرات روزانه 2.6 میلیون بشکه (2.1 میلیون بشکه نفت خام و 490 هزار میعانات گازی) از تولید 3.9 میلیون بشکه در روز.
گاز: صادرات 34.8 تریلیون مترمکعب گاز از تولید 880 میلیون مترمکعب در روز (باید خاطرنشان کرد ایران پولی به ترکیه بدهکار است که در یک دادگاه قانونی در ارتباط با گازی که به ترکیه گران فروخته است، باید بپردازد و اکنون این 2 میلیارد دلار را با صادرات رایگان درحال پرداخت است.)
درآمد ناخالص کنونی صادرات نفت، گاز، مواد معدنی ایران سالانه 48 میلیارد دلار است. ایران همچنین محصولات پتروشیمی صادر میکند که ارزشی حدودا 10 میلیارد دلار دارد.
جمعیت ایران تا سال 2018 حدود 81.6 میلیون نفر برآورد شده است که در مقایسه با سال 1955 زمانی که زیر 20 میلیون نفر بود، رشد بسیاری داشته است؛ به ویژه اگر آن را با جمعیت کشورهای دیگر نظیر انگلیس مقایسه کنید که در سال 2018 حدود 66.5 میلیون نفر جمعیت دارد درحالیکه در سال 1955 حدود 51.1 میلیون نفر جمعیت داشته است.
بر اساس آخرین سرشماری، به ازای هر خانوار 3.55 نفر در ایران وجود دارد. بنابراین اگر تمام ثروت ناخالص نفت، گاز و مواد معدنی کنونی این کشور را در میان جمعیت آن تقسیم کنیم، سالانه به ازای هر نفر 588 دلار یا به ازای هر خانواده 2.088 دلار میشود.
دولت ایران در حال حاضر، سالانه 12 میلیارد دلار به ایرانیها یارانه میپردازد که 8.37 میلیارد دلار آن به صورت نقدی پرداخت میشود که به هر نفر 103 دلار در سال یا به هر خانواده 364 دلار در سال پرداخته میشود که دولت تلاش میکند برای مقابله با تورم این مبلغ را کاهش دهد و از اقشار ضعیف و آسیب پذیر حمایت کند.
رشد ناگهانی جمعیت ایران و فشارهای مضاعف بر صنعت نفت، گاز و مواد معدنی این کشور در 8 سال جنگ و نبود سرمایهگذاری به علت تحریمها به همراه عوامل فساد، سوء مدیریت و برخی شرایط نامساعد برای سرمایهگذاران خارجی یا خریداران از مهمترین عواملی است که چرا ایران به اندازه دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس ثروتمند نیست.
ایران در سال 1974 بالاترین رقم یعنی بیش از 6 میلیون بشکه در روز تولید میکرد درحالیکه عربستان در همان سال 8.4 میلیون بشکه تولید نفت داشت. اگر سرمایهگذاری قابل توجهی در بخش نفت، گاز و منابع معدنی ایران صورت گیرد، این کشور پتانسیل کسب درآمد بسیار بیشتر از منابع طبیعی خود را دارد و سپس جایگاه حقیقی خود در غرب آسیا را به عنوان بزرگترین اقتصاد این منطقه به دست خواهد آورد.
اما با توجه به موضع خصمانه دولت ترامپ در قبال ایران، بعید است که تهران بتواند به پتانسیل واقعی خود برای این آینده قابل پیشبینی برسد.