جمعه ۲۳ آذر ۱۴۰۳ - 2024 December 13 - ۱۰ جمادی الثانی ۱۴۴۶
۰۲ بهمن ۱۳۹۶ - ۱۸:۰۵

تولید 75 درصد مقالات برتر در پنج سال اخیر

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) کل تعداد مقالات داغ و پر استناد محققان کشور در 5 سال اخیر ( 2013-2017) تعداد 1208 بوده است، گفت: انتشار مقالات برتر در حوزه مهندسی در طول چند سال اخیر روند صعودی و افزایش رشد139 درصدی داشته است.
کد خبر: ۱۹۷۴۳۱
به گزارش ایران اکونومیست؛ دکتر محمدجواد دهقانی، پایگاه اطلاعاتی شاخص‌های اساسی علم  (Essential Science Indicators) را یکی از زیر مجموعه‌های مؤسسه Clarivate Analytics( ISI) دانست که اطلاعات بسیار مهم، معتبر و مفصلی در خصوص برترین کشورها، حوزه‌های موضوعی، دانشمندان، مجلات و سازمان‏‌ها بر اساس تعداد مقالات و استنادها را در طول 10 سال اخیر ( 2013-2017) ارائه می‌دهد.

وی با بیان اینکه این اطلاعات درحوزه‏‌های موضوعی 22 گانه و برخی شاخص‏‌های علم ‏سنجی به کار رفته از  جمله مقالات داغ، مقالات پر استناد و مقالات برتر ( Top papers) است، اظهار کرد: آخرین بررسی انجام شده نشان می‌دهد کل مقالات برتر منتشر شده توسط دانشمندان  جمهوری اسلامی ایران برابر با 1623 مورد بوده که از این میزان 1208 مورد در 5 سال آخر ( 2013-2017) بوده از این رو 75 درصد از مقالات برتر پژوهشگران کشور در 5 سال اخیر بوده است. 

دهقان با تاکید بر اینکه اهمیت و ضرورت انتشار مقالات برتر توسط پژوهشگران ایرانی را می‌توان از دو منظر کلان و خرد تحلیل کرد، یادآور شد: از دیدگاه کلان ارتقاء جایگاه علمی کشور در رتبه ‏بندی‌‏های بین‌‏المللی و منطقه‌‏ای، ارتقاء جایگاه سازمانی در رتبه‌‏بندی‌‏های دانشگاه‌‏ها و مؤسسات آموزش عالی در سطوح مختلف و ارتقاء جایگاه وب‏‌سایت سازمان‌ها و دانشگاه‌های کشور در رتبه‏ بندی وبومتریک است.

وی ادامه داد: همه ساله گزارش رتبه ‏بندی کشورهای جهان منتشر و جایگاه هر یک از کشورها در این رتبه ‏بندی‎ها براساس شاخص‌های مختلف از جمله  تعداد مقالات و استنادات مشخص می‏‌شود. در صورتی ‏که پژوهشگران ایرانی توجه و اقبال بیشتری برای اننشار مقالات برتر از خود نشان دهند، در نهایت این امر، ارتقاء جایگاه جمهوری اسلامی ایران را در سطح منطقه و جهان به همراه خواهد داشت. در کنار ارتقاء رتبه‏ کشور، رتبه سازمان یا دانشگاه مورد نظر نیزافزایش خواهد یافت و این مهم با درج وابستگی سازمانی پژوهشگر در مقالات برتررخ می‌دهد.

به گفته وی به عبارت دیگر برخی از شاخص‌‏های رتبه‌‏بندی دانشگاه‌‏ها در سطوح بین‌‏المللی، منطقه‌‏ای و ملی ارتباط مستقیمی با انتشار مقالات برتر دارند به این مفهوم که، هرچه تعداد انتشار این گونه مقالات در سازمانی بیشتر باشد، جایگاه آن سازمان در نظام‏‌های رتبه‌‏بندی افزایش خواهد یافت.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام اضافه کرد: علاوه بر آن ضرورت و امتیازات مثبت انتشار مقالات برتر در سطح خرد و در سه محور ارتقاء رتبه و جایگاه پژوهشگران در پایگاه اطلاعاتی ESI، معرفی پژوهشگران و نویسندگان مقالات  به عنوان  منبع هسته در رشته تخصصی و معروفیت و رویت جهانی پژوهشگر در حوزه تخصصی مطابق نظریه قشربندی اجتماعی در علم ارائه می‏‌شود.

دهقانی با تاکید بر اینکه پژوهشگران منتشر کننده این گونه مقالات، جزء پژوهشگران برتر و اثربخش در حوزه تخصصی هستند، خاطر نشان کرد: به هر تعداد پژوهشگر، مقالات برتر بیشتری منتشر کند، جایگاه و رتبه وی نیز در پایگاه ESI افزایش خواهد داشت. با توجه به تعداد قابل توجه استنادات مقالات برتر، این گونه مقالات جزء منابع هسته معرفی شده و به عنوان مرجع آموزشی و پژوهشی مورد استفاده سایر پژوهشگران و دانشجویان قرار می‏‌گیرد. به این ترتیب مقالات برتر در وهله نخست، موجب اشتهار پدیدآورندگان و اثربخشی آنها در رشته تخصصی‏‌شان و در وهله دوم موجب مطرح شدن خود مقاله و افزایش رؤیت ‏پذیری آن می‌‏شود.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام خاطر نشان کرد: بر این اساس مجموع مقالات برتر منتشر شده توسط دانشمندان ایرانی بین سال‌‏های 2017- 2013، 1133 مورد بوده و توانسته‌‏اند 53063 استناد دریافت کنند. بدین ترتیب نسبت استناد به هر  مقاله برتر  46.83 خواهد بود.

سرپرست ISC  با بیان اینکه انتشار مقالات برتر توسط پژوهشگران ایرانی از سال 2013 تا 2016 همواره سیر صعودی را طی کرده است، اظهار کرد: در سال 2013 تعداد 136 مقاله برتر ودر سال 2014 تعداد  163 مورد، در 2015 و 2016 به ترتیب 216و338 مورد مقاله برتر توسط پژوهشگران ایرانی منتشر شده است. تعداد مقالات برتردر سال 2017  تاکنون 355  مقاله  بوده ولی باید توجه کرد که هنوز اطلاعات مربوط کامل نشده است.

به گفته وی تعداد مقالات برتر محققان کشور در مهر ماه 96 برابر با 197 مورد بود که در بهمن ماه به 355 مورد افزایش یافته است.

تعداد مقالات براستناد کشور در پایگاه بین‌المللی ESI در بهمن ماه 1396

میزان انتشار مقالات برتر پژوهشگران کشور در حوزه موضوعی

دهقانی با اشاره به میزان انتشارات مقالات علمی پژوهشگران کشور در حوزه موضوعی از سال 2013 تا 2017 افزود: در جدول ذیل توزیع فراوانی مقالات برتر دانشمندان ایرانی به تفکیک حوزه‏‌های موضوعی 22 گانه و همچنین سال انتشار مورد بررسی (2013-2017) نشان داده شده است بر این اساس پژوهشگران ایرانی در حوزه "مهندسی" در سال 2013 توانسته‌‏اند 56 مقاله برتر منتشر کنند.

وی اضافه کرد: این محققان همچنین در سال 2014 تا 2016 به ترتیب 67، 87  و 134مقاله برتر منتشر کرده‌‏اند و بررسی‌ها نشان می‌دهد روند انتشار اینگونه مقالات در حوزه مهندسی در طول چند سال اخیر همواره صعودی و افزایش رشد139 درصدی داشته است.

میزان انتشار مقالات برتر پژوهشگران ایرانی در حوزه‌‏های موضوعی (2013-2017)

همکاری‌های محققان ایرانی با پژوهشگران دنیا

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) با اشاره به همکاری‌های علمی محققان کشور با مراکز تحقیقاتی دنیا، گفت: مطالعات نشان می‌‏دهد، همکاری علمی میان دانشمندان در انجام پژوهش و نگارش و انتشار مقالات، تأثیر مستقیم و معنی‌داری در افزایش تعداد مقالات و همچنین افزایش تعداد استنادات دارد. به عبارت دیگر، همکاری باعث رشد کمی  و کیفی تولیدات علمی دانشمندان در رشته‌‏های گوناگون خواهد شد.

وی با تاکید بر اینکه نتایج مطالعات، مقالات چند نویسنده‏‌ای از کیفیت بالاتری نسبت به مقالات تک نویسنده‏‌ای برخوردار بوده و بیشتر مورد استناد قرار می‏‌گیرند، یادآور شد: بر این اساس پیشنهاد می‌‏شود، پژوهشگران ایرانی شبکه‌‏های همکاری علمی خود را از مرزهای ایران فراتر برده و شبکه‌‏های همکاری خود را در سطح بین‌‏المللی ایجاد و گسترش دهند و با دانشمندان معتبر جهان در حوزه‏‌های موضوعی مختلف همکاری علمی داشته و نتیجه این همکاری‌‏ها را در قالب مقاله مشترک منتشر کنند.

به گفته دهقان، این امر (همکاری با دانشمندان بین‌‏المللی تراز اول) در مرحله نخست شانس انتشار مقالات را در مجلات معتبر افزایش داده و در مرحله بعد موجب دریافت استنادهای متعدد می‌‏شود. دریافت استنادهای متعدد در بازه زمانی مشخص، مقاله را به مقالات برتر تبدیل می‌‏کند و در نهایت، این گونه مقالات و نویسندگان آنها در مجامع علمی ملی و بین‌‏المللی رشته‌‏های تخصصی گوناگون مطرح و مورد توجه و اهمیت قرار می‌‏گیرند.

سرپرست پایگاه ISC تاکید کرد: یکی از شاخص‌های  حرکت به سمت مرجعیت علمی جمهوری اسلامی ایران که اولین بند از سند سیاست‌های کلان علم و فناوری ابلاغی توسط مقام معظم رهبری است کیفی بخشی به پژوهش‌های علمی انجام شده و دستیابی هر چه بیشتر دانشمندان کشور به منابع هسته است.

آخرین اخبار