به گزارش ایران اکونومیست؛ ورزش چوگان یکی از بازی های کهن ایرانی است که امروزه به ورزشی جهانی تبدیل شده وعلاقمندان فراوانی در بسیاری از کشورها از جمله آمریکای لاتین دارد. این رشته در گذشته به دلیل رواج در میان پادشاهان و بزرگان به بازی شاهان معروف بوده که البته یکی از تلاش های فدراسیون از بین بردن این ذهنیت و ترویج عمومی آن است.
نام چوگان از چوبی که در آن استفاده می‌شود برگرفته شده است که در این ورزش مفرح سوارکار همراه با اسب خود باید بوسیله چوبی که در دست دارد، گوی یا همان توپ مخصوص بازی را وارد دروازه حریف کند. این بازی در ابتدا عنوانی نظامی و جنگی داشت و سوارکاران ایرانی در آن استعداد اسب‌های خود را با انجام این بازی به نمایش می‌گذاشتند. اما امروزه بیش از 77 کشور جهان مسابقات و برنامه‌های ویژه چوگان را در رقابت های داخلی و بین المللی برگزار می‌کنند.
چوگان ابتدا در سال 1900 تا 1939 میلادی به عنوان رشته ای در بازی های المپیک بازی می شده است و اکنون نیز از سوی کمیته بین‌المللی المپیک به عنوان یکی از ورزش‌های جهانی شناخته می شود.
هر چند که مهد و خاستگاه چوگان ایران است و قدمتی چند صد ساله دارد. اما متاسفانه امروزه در کشور ایران هنوز جایگاه واقعی خود را پیدا نکرده و آنطور که باید مورد توجه قرار نمی گیرد.
در مدت حدود 15 سال عمر فدراسیون چوگان، اقداماتی در جهت توسعه این ورزش انجام شده است. برنامه هایی چون دعوت از تیم هایی از کشورهای پاکستان، انگلیس، استرالیا (بانوان و آقایان) و فرانسه، دعوت از مربیان بین المللی و برگزاری کلاس های آموزشی و میزبانی از رقابت های جام جهانی از جمله دستاوردهایی بوده است که روسای قبلی فدراسیون بارها در مورد آن سخن گفتند.
«حجت الله دهخدایی» رئیس جدید این فدراسیون البته پس از حدود 15 سال از تشکیل فدراسیون چوگان همچنان از نداشتن زمین و اسب کافی به عنوان مهمترین دغدغه فدراسیون برای ورزشکاران و علاقمندان به این رشته و همچنین آن را مانعی بزرگی در توسعه این رشته می داند.
استان تهران با داشتن چهار زمین ذوالجناح نزاجا، قصر فیروزه، کانون چوگان و نوروزآباد در این رشته ورزشی فعال است و استان اصفهان نیز یک زمین چوگان در اختیار دارد، همچنین در استان قزوین نیز گام هایی در توسعه ورزش چوگان برداشته شده است. این رشته هر چند در دنیا شناخته شده است، اما متاسفانه در نزد مردم چندان شناخته شده نیست و فدراسیون نیز در 15 سال گذشته تلاش های درخوری برای همگانی کردن این رشته انجام نداده است.
چوگان پس از سه سال تلاش گسترده و رایزنی های بین المللی و همکاری نزدیک وزارت ورزش و جوانان و سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و همچنین تلاش های فدراسیون چوگان، در 16 آذر ماه در دوازدهمین اجلاس کمیته بین الدول کنوانسیون حفاظت از میراث ناملموس یونسکو در کره جنوبی به نام جمهوری اسلامی ایران ثبت جهانی شد. بررسی این پرونده 20 ماه طول کشید.
دهخدایی رئیس فدراسیون چوگان گفت: شرایط ورزش چوگان نسبت به سایر رشته ها متفاوت است. برای برگزاری یک رقابت چوگان به هشت سوارکار نیاز است که هر کدام از آنها چهار اسب لازم دارند که با اضافه شدن تیم داوری حدودا 40 اسب برای یک تیم در یک رقابت باید باشد و با افزایش تیم ها، تعداد اسب ها نیز بیشتر می شود. همچنین هر بازیکن نیازمند بهره گیری از حداقل ١٠ چوب گران قیمت است. البته اگر مخارج اصطبل، خورد و خوراک و دارو و درمان اسب ها، مهتر و مهترداری و حمل و نقل و سایر هزینه ها را هم اگر در نظر بگیرید به گران بودن و راغب نبودن بسیاری از ورزشکاران برای حضور در این رشته پی خواهید برد. بر همین اساس این مشکلات مالی سبب شده از تمام سازمان ها و نهادها مانند شهرداری، سازمان زمین شهری و نیروهای مسلح درخواست کنیم در توسعه این رشته با فدارسیون چوگان همکاری کنند. زیرا اگر این اعتقاد وجود دارد که چوگان به عنوان فرهنگ ایران زمین مطرح است باید تمام نهادها و سازمان های برای کمک به پویا نمودن این فرهنگ وارد عمل شوند.
وی با اشاره به برنامه ها پیش رو گفت: نخست حفظ دستاوردهای گذشته است. باید نقشه و هدف تاسیس فدراسیون تداوم یابد و از هدر رفتن نیرو و هزینه ها جلوگیری شود و برای گسترش و توسعه چوگان در کشور نیز برنامه ریزی کنیم.
رئیس فدراسیون چوگان با اشاره به ضرورت یافتن حامی مالی برای این رشته گفت: تا زمانی که این رشته ورزشی ناشناخته باشد، بخش خصوصی حاضر به سرمایه گذاری نیست. زیرا وقتی می بیند که اقبال عمومی از این رشته ورزشی صورت نمی گیرد در مشارکت مردد می شود. همچنین صاحبان صنایع و شرکت های تولیدی زمانی حاضر سرمایه گذاری در ورزش چوگان می شوند که از سودآوری سرمایه گذاری خود مطمئن باشند.
دهخدایی در خصوص همکاری مقام های استانی برای توسعه ورزش چوگان گفت: در اصفهان 55 هکتار و در قزوین 12 هکتار زمین در اختیار چوگان قرار گرفته است و این دو استان در آینده می توانند در توسعه چوگان در کشور نقش داشته باشند.
وی افزود: در بسیاری از استان ها برای بازگشایی هیات چوگان ابراز علاقه شده است، اما تاکید فدراسیون این است که ابتدا زمین مناسب برای بازی چوگان فراهم شود و سپس موضوع افتتاح هیات ها در دستور کار قرار گیرد. مکاتباتی با مسئولان استان های شیراز، چهارمحال و بختیاری، کردستان، یزد، خراسان، اردبیل، گیلان و برخی دیگر از استان ها برای تامین زمین مناسب برای فعالیت ورزش چوگان انجام شده است که امیدواریم به نتیجه لازم برسد.
رئیس فدراسیون با اشاره به اینکه فعلا یکی از پایه های اصلی توسعه چوگان نیروی های نظامی و به خصوص ارتش است، گفت: در این ارگان نیروها و جوانان هستند که باید در کنار آشنایی بیشتر با فرهنگ ایرانی، ورزیده و آماده شوند و مقام معظم رهبری نیز به احیا و پویایی رشته های ورزشی اصیل ایرانی از جمله چوگان تاکید داشته اند. از طرفی در شهرهایی مانند مراغه و گرگان گله های اسبی است که پرورش اسب در این گله ها با کمک نیروی زمینی ارتش محقق می شود تا چرخه تولید و پرورش اسب در کشور فعال شود. البته استان های مانند چهارمحال و بختیاری، کرمانشاه، کهکیلویه وبویراحمد، لرستان، یزد و گلستان که صاحب اسب و زمین هستند می توانند در پرورش اسب و کمک به توسعه چوگان کمک کنند.
دهخدایی گفت: در برنامه گسترش و توسعه چوگان نخستین مرحله آموزش است. البته آموزش تنها برای بازیکن نیست. بلکه آموزش به داور، مربی، تربیت اسب، نعل بندی، باشگاه داری، مهتری و دیگر مواردی که یک چوگان باز باید بداند در برنامه آموزشی قرار دارد. به عبارتی اینکه یک فرد تیمار داری اسب کند و دیگری آن را زین و پس از آن برای چوگان باز آماده کند، مطرح نیست، هدف آموزش در این حوزه تخصصی نیست. بلکه در حدی که چوگان باز اطلاعات عمومی در ارتباط با تمام این فرایندها داشته باشد، لازم است.
رئیس فدراسیون چوگان گفت: اکنون بازیکنان در رقابت های داخلی با حضور سه یا چهار تیم شرکت می کنند. باید توجه داشت که این رقابت ها نمی تواند به ارتقای سطح بازی کمک زیادی کند، بلکه لازم است بازیکنان در میادین بین المللی نیز حضور داشته باشند.
دهخدایی اظهار داشت: در دوره گذشته مدارس چوگان با تبلیغ زیاد راه اندازی شد. البته آموزش در راس برنامه های هر مدیر فدراسیونی است، اما برای آموزش باید استانداردها در نظر گرفته شود. این استانداردها در دوره گذشته برای راه اندازی مدارس چوگان طی نشد.
وی با تاکید بر بدهی بالای فدراسیون چوگان گفت: تا سال 95 که دبیر فدراسیون چوگان بودم وضعیت مالی فدراسیون را پس از حسابرسی تحویل دادم. اکنون که بار دیگر به فدراسیون چوگان بازگشتم، با بدهی انباشته قابل توجهی مواجه شدیم. پرسنل فدراسیون از آذر ماه حقوق نگرفتند و اجاره ساختمان محل فدراسیون نیز از ابتدای سال پرداخت نشده است.
