الزامات تامین مسکن گروه‌های کم درآمد

به گزارش ایران اکونومیست؛ مجید روستا در نشستی با حضور کارشناسان و فعالان حوزه مسکن در تشریح «موثرترین الگوهای برنامه ریزی برای تامین مسکن اقشار کم درآمد با تاکید بر ساماندهی مسکن در سکونت گاه های غیررسمی» گفت: یکی از مهمترین موضوعاتی که در ارتباط با تامین مسکن برای کم درآمدها به خصوص ساکنان بافت های فرسوده و سکونت‌گاه‌های غیررسمی وجود دارد موضوع نحوه طراحی و نوع معماری واحدهای مسکونی برنامه ریزی شده برای اسکان این افراد است.

وی افزود: به رغم اینکه برنامه ریزی برای طراحی مسکن در نواحی حاشیه ای و همچنین بافت‌های فرسوده برای بهسازی و نوسازی مسکن اقشار کم درآمد، الزامات خاص خود را می‌طلبد اما متاسفانه طی 4 دهه گذشته سیاست ها در حوزه معماری و شهرسازی برای این گروه از متقاضیان مسکن نه تنها تغییر نکرده است بلکه اساسا هیچ درک درستی از مسکن مورد نیاز این اقشار نیز وجود ندارد.

روستا با تاکید بر اینکه معماری و طراحی و همچنین ساخت مسکن برای گروه های کم درآمد باید «پرداخت پذیر» و همچنین «در استطاعت» این افراد باشد،گفت: با توجه به سطح درآمد، مواجهه با مشکل فقر و همچنین سایر ویژگی ها و مشخصه های گروه های کم درآمد به خصوص اقشار ساکن در حاشیه کلان شهرها (حاشیه نشین های شهری)، الگوی ساخت تدریجی مسکن بهترین انتخاب برای تامین مسکن و ساماندهی این افراد است؛ شرایط اقتصادی و اجتماعی حاکم بر سکونت‌گاه‌های رسمی طی سال ها و دهه های گذشته شکل گیری سکونت گاه‌های غیررسمی در شکل ساخت تک اتاق در ابتدا و سپس تکمیل تدریجی آن به شکل یک واحد مسکونی حاشیه ای، شکل گیری چند واحد مسکونی دیگر در اطراف آن و سپس تبدیل شدن یک منطقه حاشیه ای به یک بافت یا محله حاشیه نشین، را رقم زده است و مشکل دقیقا از جایی شروع شده است که این واحدها در کنار یکدیگر یک بافت و محله را پدید آورده اند که در تقسیمات جغرافیایی شهری به رسمیت شناخته نمی‌شود.

وی با بیان اینکه در بسیاری موارد حاشیه نشین ها به صورت غیررسمی اقدام به تامین خدمات برای واحدهای مسکونی خود کرده اند، خاطر نشان کرد: مسکن حاشیه نشین ها تنها سرپناه و محل سکونت آن ها نیست بلکه مکانی برای امرار معاش و مرکز اقتصادی خانوار هم محسوب می‌شود؛ به همین علت است که حاشیه نشین ها به هیچ وجه تمایل به سکونت در واحدهایی همچون مسکن مهر ندارند و حاشیه را بر سکونت در این واحدها ترجیح می‌دهند.

روستا با اشاره به اینکه حذف حاشیه نشین ها حتی کپرهای ساخته شده از سوی حاشیه نشین ها برای اسکان و انجام فعالیت اقتصادی نه تنها راهکار ساماندهی و رسیدگی به معضل حاشیه نشینی نیست،گفت: تلقی حاشیه ها و حاشیه نشین ها و حتی کپرنشین ها به عنوان یک معضل قابل حذف، تلقی اشتباهی است؛ چرا که می تواند منجر به بروز مشکلات بعدی اقتصادی و اجتماعی شود؛ الگوهای سکونتی حاشیه ای در واقع تنها یک سازه ی حاشیه ای نیست بلکه بخشی از فرهنگ افراد حاشیه نشین است و با توجه به نیازها و شرایط فرهنگی، اقتصادی و همچنین نیازهای ارزشی ساکنان شکل گرفته است و نمی توان این الگوهای بومی و فرهنگی را به راحتی حذف کرد؛ این در حالی است که اساسا حذف این الگوها نیز راهکاری شکست خورده و نادرست است.

وی پرداخت پذیر کردن به معنای توانمندکردن خانوارهای حاشیه نشین برای بهسازی واحدهای مسکونی و امکان پذیر کردن مسیر دسترسی آن‌ها به تسهیلات نوسازی و همچنین تبدیل برنامه های تامین مسکن و ساماندهی حاشیه نشین‌ها با الگوهای در استطاعت را مهمترین راهکار ساماندهی حاشیه نشین ها عنوان کرد و گفت: علاوه بر آنچه گفته شد مسکن حاشیه نشین ها باید کاملا متناسب با الگوهای معیشتی آن‌ها باشد.