تارنمای شبکه خبری جهانی بی بی سی در گزارشی درباره رقابت موجود میان ایران و آمریکا در دنیای تجارت پسته، نوشت: تجارت جهانی پسته به دلیل تنش ها میان تهران و واشنگتن با موانعی غیرقابل پیش بینی روبه رو شده است.
کد خبر: ۱۸۱۲۳۳
به گزارش ایران اکونومیست ؛ تارنمای بی بی سی انگلیسی افزود: صنعت جهانی پسته سالانه میلیاردها دلار درآمد دارد و روزبه روز به ارزش و محبوبیت این ماه غذایی افزوده می شود. آمریکا و ایران بر تجارت جهانی پسته مسلط بوده و در دهه گذشته در مجموع 70 تا 80 درصد از تولیدات سالیانه پسته جهان را در انحصار خود داشته اند.
در 40 سال گذشته، تولیدکنندگان ایرانی با فشارهای زیادی از جمله تحریم ها، تعرفه های گمرکی و محدودیت های دسترسی به تسهیلات مالی جهانی، روبه رو بوده اند.
اگرچه خود پسته در فهرست کالاهای تحریمی قرار نداشت، محدودیت های اعمال شده بر بانکداری جهانی، تجارت را برای پسته کاران ایرانی دشوار کرده بود.
تمام این ها در سال 2016 و به دنبال انعقاد توافق هسته ای ایران موسوم به برنامه اقدام مشترک (برجام) تغییر کرد. این توافق با آمریکا و متحدانش به لغو تحریم ها منجر شد. تنها نفت ایران نبود که در بازارهای بین المللی جاری شد، صنعت پسته نیز بازارهای خارجی را به دست آورد.
بی بی سی انگلیسی در ادامه نوشت: با این وجود، این پیشرفت در معرض بروز چالش هایی نیز قرار داشت. دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا از توافق هسته ای که دستاورد همتایان پیشین خود بود با عنوان «بدترین» توافق تاریخ آمریکا یاد کرد. وی در ماه اکتبر (مهرماه) از تایید این توافق خودداری کرد.
این اقدام، مسئولیت ارزیابی و تصمیم گیری در مورد این که آیا ایران به بندهای این توافق پایبند بوده و این که آیا آمریکا باید در آن باقی بماند یا نه، را به کنگره آمریکا محول می کند.
این رسانه انگلیسی در بخش دیگری از این گزارش نوشت: صنعت پسته ایران پیشینه ای هزاران ساله دارد.
اما کاشت پسته در آمریکا در دهه 1930 میلادی و با استفاده از بذرهای ایرانی، آغاز شد.
کاشت پسته با اهداف تجاری در آمریکا همزمان با سال 1358 به قطع روابط تهران و واشنگتن و تحریم ایران از سوی آمریکا و متحدانش انجامید، رونق گرفت.
در دهه های بعد، با توجه به محدودیت های مالی اعمال شده ناشی از تحریم ها، این صنعت حتی در کشورهایی که بازار پسته ایرانی بودند، نیز رونق خود را از دست داد.
قیمت پسته از سال 2002 تاکنون سیری صعودی داشته است. ریچارد ماتویان مدیر انجمن تجاری پسته‌کاران آمریکا این امر را به افزایش آگاهی ها در خصوص فواید پسته برای سلامتی و افزایش تقاضای جهانی برای تنقلات سالم، مرتبط می داند.
افزون بر این، افزایش تقاضا در چین یکی از عوامل کلیدی در رشد این بخش بوده است. به گفته انجمن تجاری پسته کاران آمریکا، بین سال های 2008 تا 2013،صادرات پسته آمریکا به چین 146 درصد رشد داشت.
به دنبال خشکسالی سال 2014، قیمت پسته های کالیفرنیا را از 3 دلار برای هر یک پوند محصول -معادل 453 گرم- به 5 دلار برای همین مقدار افزایش پیدا کرد. اما در آن سال محصول پسته ایران خوب بود.
پسته کاران ایرانی در کشورهایی چون چین می توانستند با قیمتی در حدود 20 سنت پایین‌تر از قیمت پسته آمریکایی به راحتی بازار را از آن خود کنند.
رشد صنعت پسته آمریکا در سال 2016 اوضاع بازار این کشور را بهبود بخشیده و به توازن در قیمت ها منجر شده است. اما امتیاز دیگر ایران که به تجارت جهانی این کشور کمک می کند، موقعیت جغرافیایی آن است. ماتویان در این باره می گوید: 'ایران از مزیت حمل و نقل برخوردار است. آنها می توانند به سادگی بازارهایی چون بازار چین را از آن خود کنند.'
این رسانه انگلیسی در ادامه این گزارش نوشت،سود و زیان صنعت پسته ایران تنها مربوط به تحریم ها نیست. ایران می گوید که پسته هایش طعم بهتری دارند در حالیکه ایران و آمریکا عمدتا بذر یکسانی می کارند.
به عنوان نمونه، پسته های ترکی گونه متفاوتی دارند. آمریکا همچنین یک تعرفه 241 درصدی بر پسته ایرانی مقرر کرده است، یعنی حتی اگر تحریم‌ها هم وجود نداشته باشد، درهای بازار آمریکا به روی پسته ایرانی بسته است.
بی بی سی انگلیسی ادامه داد: کمبود آب دیگر مشکل ایران است و به گفته یکی از مسئولان انجمن پسته ایران، این امر «مانع اصلی» بر سر راه گسترش صنعت پسته کاری است. پسته ایران پس از فصل پررونق آمریکا در سال 2016، در جایگاه دوم جهانی قرار دارد و با توجه به این که بازار پسته جهان منحصرا در اختیار این دو کشور است، ایران نیازی به بازگشت ندارد. اما برای طرفداران پسته که روز به روز هم به تعدادشان افزوده می شود، افزایش دسترسی به پسته صادراتی ایران و کاهش قیمت ها می تواند نتیجه شیرینی باشد.
