صنعت خودرو تا کی از «مونتاژی کاری» دست برمی دارد؟

همان‌طور كه مي‌دانيد، وضعيت كيفي خودروهاي داخلي به گونه‌اي است كه نياز به افزايش استانداردهاي كيفيت در آن به شدت احساس مي‌شود. صنعت خودروسازي در كشور ما به نوعي مونتاژكاري است، نه خودروسازي واقعي و از آنجا كه به گفته كارشناسان در ساخت خودروها از پلتفرم‌هاي قديمي استفاده مي‌شود، امكان ارتقاي سطح كيفي خودروها به اندازه كافي وجود ندارد. با تمام اين‌ها بايد تلاش‌هايي صورت گيرد تا صنعت خودروسازي به سمت افزايش كيفيت قدم بردارد. اما اين تنها يك روی سکه است، روي ديگر آن، قيمت‌هاي سرسام آور خودروها در بازار است كه با سطح كيفيتي كه خودروهاي داخلي دارند هیچ تناسبی ندارند.  بنابراين علاوه بر لزوم افزايش كيفيت، ضرورت برنامه‌ريزي و چاره‌انديشي براي كاهش قيمت خودروها نيز در كشور به شدت احساس مي‌شود.

همانطور که در بازار مشاهده می‌شود تولیدکنندگان خودرو با توجه به رکود تقاضا در خرید از سوی مصرف‌کنندگان اکنون سیاست کاهش عرضه را در پیش گرفته‌اند. این نوع بازارگرمی تولیدکنندگان خودرو در ایران باعث شده است تا همواره تقاضای کاذب در بازار داشته باشیم و قیمت‌ها غیرواقعی باشند؛ درحالی که بدون شك بازار کشش افزایش قیمت را ندارد و نمی‌توان این‌گونه تصور کرد که خودرو می‌تواند شاهد افزایش قیمت باشد. تولیدکنندگان با عرضه قطره‌چکانی خودرو در بازار از طریق برخی نمایندگان خاص، سعی در افزایش سودآوری خودشان از سوی حاشیه بازار دارند؛ به این دلیل که قیمت کارخانه بسیار پایین‌تر از قیمت بازار به خصوص در خودروهای پرطرفدار است. این موضوع بارها توسط سعید موتمنی رییس انجمن فروشندگان خودرو اعلام شده است.
 
موتمنی درباره تخلفات در پیش‌فروش خودرو  می‌گوید: در بسیاری از موارد پیش‌فروش‌ها غیرمنطقی و خارج از عرف بازار است؛ به صورتی که می‌بینیم بسیاری از خودروهای پرتیراژ که موعد تحویل آن‌ها رسیده است، از سوی تولید کنندگان به بهانه‌های مختلف تحویل داده نمی‌شود. این مقام صنفی درباره احتمال حذف برخی خودروها از خطوط تولید نیز تاکید كرد: استانداردهای اخیر خودرویی،باعث حذف خودروهایی چون پراید، پژو ۴۰۵، پرشیا و تیبا خواهد شد اما نکته جالب اینجاست که این خودروها هنوز از سوی تولیدکنندگان پیش‌فروش می‌شوند؛ درحالی که همه می‌دانیم تاحداکثر یک سال آینده، بسیاری از این خودروها باید از خطوط تولید خداحافظی کنند.

به گفته برخی کارشناسان مهم‌ترین مشکل صنعت خودرو، مدیریت دولتی و افزایش هزینه‌های تولید غیرمنطقی در آن است؛ به همین دلیل می‌بینیم همواره تولیدکنندگان تقاضای افزایش قیمت دارند. اکنون خودروسازان با توجه به بدهی‌های معوق و ترازهای مالی نامناسب به دلیل رکود بازار و کاهش تقاضای خرید، دچار مشکلاتی شده‌اند که تنها راه جبران این مشکل از سوی تولید‌کنندگان، افزایش قیمت خواهد بود؛ درحالی‌که این سیاست شکست خورده است.

 

دریافت وام‌های مختلف و سرمایه‌گذاری در فعالیت‌هایی غیر از تولید خودرو از سوی خودروسازان و همچنین ارائه سودهای بالا برای خریداران خودرو، از عواملی هستند که بدهی‌های انباشته‌شده‌ای را برای خودروسازان به ارمغان آورده‌اند و اکنون که بازار تقاضای زيادي ندارد، تامین یا جبران این معضل برای تولیدکنندگان، غیر ممکن شده است.

 

در این میان، برای بهبود این شرایط، بازار انحصاری خودرو باید شاهد تحول اساسی باشد و سایه مدیریت دولتی از خودروسازی ایران دور شود تا در نهایت با مدیریت منطقی و به كار‌گیری اصول اقتصادی بتوان در میان‌مدت، صنعت خودرویی ایران را به سمت مسیر واقعی خود هدایت کرد.

افزایش هزینه‌های تولید از سوی تولید کنندگان، همواره بهانه‌ای برای درخواست افزایش قیمت از شورای رقابت بوده که پس از اجرایی شدن برجام غیرمنطقی است؛ چون بسیاری از هزینه‌های تولید به دلیل کاهش مشکلات واردات قطعات به پایان رسیده ولی دوباره می‌بینیم سوءمدیریت، عامل افزایش هزینه‌های تولید است. درحالی که نباید فراموش کنیم بسیاری از خودروهای پرتیراژ و پرفروش مثل پراید ارزبری چندانی ندارند که بخواهیم به این بهانه، دنبال افزایش قیمت آن‌ها باشیم.