به گزارش ایران اکونومیست به نقل از مرکز آمار ایران؛شهر تهران، مشهد، اصفهان، کرج، شیراز، تبریز، قم و اهواز هشت کلان شهر کشور هستند که جمعیت هر کدام از آنها بیشتر از یک میلیون نفر است.
در این بررسی کرمانشاه با 946 هزار و 651 نفر جمعیت، بیشترین شانس را برای تبدیل شدن به کلان شهر در سرشماری بعدی دارد.
پس از شهر تهران، شهر مشهد به عنوان مرکز استان خراسان رضوی بیشترین جمعیت را در خود جای داده است. این شهر در سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1395، سه میلیون و هزار و 184 نفر جمعیت داشت.
شهر اصفهان با یک میلیون و 961 هزار و 260 نفر، شهر کرج با یک میلیون و 592 هزار و 492 نفر، شیراز با یک میلیون 565 هزار و 572 نفر، شهر تبریز با یک میلیون و 558 هزار و 693 نفر، قم با یک میلیون و 201 هزار و 158 نفر و شهر اهواز نیز با یک میلیون و 184 هزار و 788 نفر در رتبههای بعدی قرار دارند.
بررسی نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1390 نیز نشان میدهد که در سال 1390 هم مانند سال 1395 فقط هشت شهر در کشور بیشتر از یک میلیون نفر جمعیت داشته و کلان شهر قلمداد میشوند.
در سال 1390 شهر تهران با هشت میلیون و 154 هزار و 51 نفر، مشهد با دو میلیون و 749 هزار و 374 نفر و اصفهان با یک میلیون و 756 هزار و 126 نفر بیشترین جمعیت را در بین شهرهای ایران داشتهاند.
همچنین شهر کرج به عنوان مرکز استان تازه تاسیس البرز با یک میلیون و 614 هزار و 626 نفر، تبریز با یک میلیون و 494 هزار و 998 نفر، شیراز با یک میلیون و 460 هزار و 665 نفر، اهواز با یک میلیون و 112 هزار و 21 نفر و شهر قم با یک میلیون و 74 هزار و 36 نفر از این نظر در رتبههای بعدی قرار دارند.
بررسی کلانشهرها در سال 1390 و 1395 نشان میدهد که در طی این پنج سال شهر شیراز از نظر جمعیتی از شهر تبریز و شهر قم از شهر اهواز پیشی گرفته است و شهرهای شیراز و قم هر کدام یک رتبه سیر صعودی داشتهاند.
** 35 درصد جمعیت شهری در هشت کلان شهر ساکن هستند
بررسی سهم کلانشهرها از جمعیت شهری نشان میدهد در سال 1390 کلانشهرها 36.2 درصد از جمعیت شهری را درون خود جای دادهاند در حالی که این نسبت در سال 1395 به 35.1 درصد کاهش یافته است.
بررسی سهم کلانشهرها نسبت به جمعیت کل کشور در سال 1390 نشان میدهد که 25.8 درصد از جمعیت کل کشور در کلانشهرها زندگی کردهاند. بنابراین در این سال بیش از یک چهارم جمعیت کشور در کلانشهرها ساکن بودهاند. این نسبت در سال 1395 رشد اندکی داشته و به 26 درصد رسیده است.
در سال 1395 در مجموع 1242 شهر در کشور داشتهایم که هشت کلان شهر ذکر شده 35 درصد از جمعیت شهری کل کشور را در خود جای داده است و 65 درصد از جمعیت شهری در 1234 شهر ساکن بودهاند.
مقایسه نسبت جمعیتی هر کدام از کلان شهرها به جمعیت کل کلان شهرها در سال 1395 نشان میدهد شهر تهران به تنهایی 41.9 درصد از جمعیت کلان شهرها را در خود جای داده است. مشهد با 14.5 درصد و اصفهان نیز با 9.4 درصد از این نظر در رتبههای بعدی هستند.
نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن همچنین نشان میدهد در سال 1395 شهرهای سومار در استان کرمانشاه با 180 نفر، بلاوه در استان ایلام با 264 نفر و گزنک در استان مازندران با 319 نفر کمترین جمعیت را در بین شهرهای ایران دارند.
شهر فریم در استان مازندران با 369 نفر، ماسوله در استان گیلان با 393 نفر، نیک پی در استان زنجان با 455 نفر، چناره و بابارشانی در استان کردستان به ترتیب با 455 و 509 نفر، خضرآباد در استان یزد با 535 نفر و شهر گراب سفلی در استان کهگیلویه و بویراحمد نیز با 545 نفر از این نظر در رتبههای بعدی جای دارند.
بررسی نسبت جمعیتی 10 شهر کم جمعیت در سال 1395 در کشور نشان میدهد این 10 شهر روی هم فقط یک صدم درصد از جمعیت شهری کشور را به خود اختصاص دادهاند و این در حالیست که شهر تهران به تنهایی 14.7 درصد از جمعیت شهری کشور را درون خود جای داده است.
این توزیع نامتوازن در جمعیت شهری عوامل متعددی دارد که تبدیل برخی روستاها با بافت روستایی به شهر یکی از این دلایل است هر چند که در بحث جمعیت شهری بحث مهاجرت نیز نباید از نظر دور بماند.
