رییس جمهور افزود: آنچه اهمیت دارد این است که موضوع برجام به عنوان یک توافقی است که بعد از سال‌ها تلاش و کوشش 7 کشور و پشتیبانی ده‌ها کشور از جمله اتحادیه اروپا، حاصل شده است. این توافق می‌تواند به نفع همه باشد و نگرانی‌ها را رفع کند و شرایط را برای بهره‌برداری همه کشورها و ملت‌ها از روابط اقتصادی و فرهنگی و علمی بین کشورها فراهم کند. بنابراین برجام یک توافقی به نفع همه است.
دکتر روحانی با بیان اینکه ایران کشوری است که در منطقه بی‌ثبات خاورمیانه ثبات‌ساز است، اظهارداشت: بنابراین هرگونه کلامی برخلاف این واقعیت نمی‌تواند نه به منطقه و نه به روابط جهانی کمکی کند. امیدوارم همه آنهایی که از تریبون سازمان ملل استفاده می‌کنند به فکر آن باشند که به نفع ملت‌های‌شان و به نفع جهان حرف بزنند.
از رییس جمهور سوال شد: "بر اساس اخبار، روز گذشته شما گفته اید که اگر آمریکا بخواهد از برجام خارج شود هزینه سنگینی را پرداخت خواهد کرد که برخی ممکن است آن را به عنوان یک تهدید تفسیر کنند؛ آیا ممکن است مقصود اصلی خود را از این سخن بفرمایید."
رییس جمهور گفت: در یک تعهد چند جانبه که مورد حمایت شورای امنیت سازمان ملل متحد و موضوع‌اش مربوط به بحث عدم اشاعه است ، خروج آمریکا هزینه بسیار بالایی دارد به این معنا که دیگر کسی به آمریکا اعتماد نخواهد کرد و این بالاترین هزینه‌ای است که آمریکا پرداخت می‌کند. دیگر چه کشوری حاضر است بیاید با آمریکایی‌ها بنشیند، راجع به حل معضلات منطقه‌ای یا بین‌المللی حرف بزند، برای اینکه در برجام بیش از 2 سال مذاکره ادامه داشت و برای جمله جمله و کلمه به کلمه این توافق بحث شده و بعد از بحث در مراحل مختلف و در کشورهای مختلف مورد بررسی و تصویب نهایی قرار گرفته. اگر بنا باشد آمریکا از این تعهد شانه خالی کند به معنای عدم اعتماد سایر کشورها به آمریکا خواهد بود و این هزینه بسیار بالایی است برای آمریکا چون اعتماد بزرگترین سرمایه است.
برجام راهگشای همکاریهای سازنده جهانی است
رییس جمهور در پاسخ این پرسش که آیا به نظر شما آمریکا در صورت خروج از برجام هزینه اقتصادی هم خواهد پرداخت؟، گفت: از لحاظ اقتصادی الان شرایط برای اینکه مردم آمریکا و کارآفرینان آمریکا و بخش‌های مختلف اقتصادی بخواهند از این فرصت استفاده کنند کاملاً آماده است، امروز می‌بینیم که شرکت‌های متعددی از اروپا، فرانسه، ایتالیا، بلژیک و آلمان، به ایران آمدند و فعالیت می‌کنند سرمایه‌گذاری‌های مشترک را با ایرانی‌ها شروع کردند. در زمینه نفت، گاز، پتروشیمی، مسایل آب، مسأله فاضلاب، ریل و راه‌آهن در زمینه حمل و نقل هوایی و سایر موارد، آمریکایی‌ها می‌توانند از این فرصت استفاده کنند. الان قراردادهای مهمی بین شرکت‌های ایرانی و بوئینگ مطرح است و برخی از قراردادها تا مراحل نهایی تقریباً پیش رفته است.
دکتر روحانی خرید بوئینگ از آمریکا را هم به نفع آمریکا و هم به نفع ایران خواند و اظهارداشت:روابط مسالمت‌آمیز بین ایران و آمریکا به نفع دو کشور و به نفع جهانیان خواهد بود، پس غیر از مسأله اعتماد و اعتبار، مسأله روابط بهتر با منطقه و جهان، ثبات در منطقه، تجارت و اقتصاد، روابط علمی، فرهنگی و روابط مردم با مردم و گردشگری مطرح است. چرا مردم آمریکا نتوانند از فضای ایران و آثار تاریخی ایران استفاده بکنند. چرا مردم ایران نتوانند به آمریکا بیایند و ببینند مردم آمریکا و آثاری که در این کشور وجود دارد.
وی گفت: به نظرم محروم کردن ملت‌ها از دیدن یکدیگر، از آثار تاریخی، از آثار علم و دانش و فناوری یکدیگر و از فضاهای تاریخی و تجاری برای آمریکایی‌ها ضرر است . آنها که در آمریکا به عنوان مسئول و دولت آمریکا هستند، حداقل باید به فکر علایق و منافع مردم خودشان باشند.
رییس جمهوری با طرح این پرسش که خروج از برجام آیا نفعی برای مردم آمریکا دارد؟ ، افزود: قطعاً ضرر خواهد بود و وجود برجام چه نفعی دارد، وجود برجام این نفع را دارد که فضا را برای همکاریهای متعدد بین دو ملت آماده می‌کند، آیا می‌خواهیم فضایی که از 40 سال پیش بین ایران و آمریکا بوده همانطور ادامه دهیم، یا راه‌های بهتری داریم. باید به فکر راه‌های بهتری باشیم آن راه‌هایی که به نفع مردم ایران، آمریکا و به نفع جهان است.
با خروج احتمالی آمریکا، شرایط نوینی ایجاد می شود
از رییس جمهور سوال شد: اگر آمریکا از برجام خارج شود، 6 کشور دیگر باقی خواهند ماند؛ آیا نقطه نظر ایران در شرایطی که آمریکا خارج شده و 6 کشور دیگر در برجام باقی بمانند، تغییری خواهد کرد؟
رییس جمهور پاسخ داد: آنچه که کشورهای دیگر در همین ماه های اخیر به صراحت اعلام کردند، چه روس‌ها، چینی‌ها و اتحادیه اروپا همه بر این مبنا بودند که هم آنها متعهد به برجام هستد و هم توصیه کردند به آمریکا که آمریکا هم متعهد به برجام بماند. بنابراین اگر آمریکا از این تعهد، خارج شود، شرایط نویی ایجاد می‌شود. در آن شرایط نو ایران حق دارد، انتخاب خود را داشته باشد، برای اینکه تعهدات ایران در آن شرایط، شرایط قبلی نیست امروز یک تعهد بوده بر مبنای 7 کشور و سازمان ملل هم آن را تأیید کرده اگر یکی از آنها خارج شد، پس گزینه های مختلفی در اختیار ایران خواهد بود تا بر مبنای مسایل خودش یکی از آنها را برگزیند و انتخاب کند.
وی در پاسخ این سوال که آیا یکی از این آپشن ها آغاز مجدد فعالیت های هسته ای است که امروز محدود به حساب می آید؟، گفت: همیشه یکی از گزینه‌ها در شرایطی که طرف‌های ما متعهد به برجام نمانند، بازگشت به گذشته است. بازگشت به گذشته برای ما سخت و مشکل نیست. به راحتی می‌توانیم به شرایط گذشته برگردیم در صورتی که طرف‌های تعهد، به تعهد خودشان عمل نکنند اما می‌دانید که ایران آغازگر این کار نخواهد بود و همانطور که بارها اعلام کرده و نهادی که در این زمینه باید قضاوت کند که ایران کاملاً متعهد به این توافقنامه است، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است که در تمام گزارشات خودش تاکنون این را تأیید کرده که ایران صد در صد به تعهداتش عمل کرده است و از لحاظ اخلاقی و بین‌المللی برای ما بسیار مهم است چون بسیاری از اتهامات نابجایی که قبلا به ایران زده می‌شد، این اتهامات امروز برداشته شده است.
مجری این شبکه تلویزیونی آمریکایی از دکتر روحانی پرسید: مقصود شما بازگشت به برنامه ها و فعالیت های صلح آمیز هسته ای است و صحبت از فعالیت های تسلیحاتی که در میان نیست؟
رییس جمهور گفت: حتماً مقصودم برگشت به فعالیت‌های صلح‌آمیز است. به صراحت عضو ان‌پی‌تی بودیم و هستیم و نمی‌خواهیم از ان‌پی‌تی خارج شویم. عضو پادمان بودیم و هستیم و حتی در شرایط فعلی که داریم برجام را اجرا می‌کنیم، پروتکل الحاقی را هم داریم اجرا و عمل می‌کنیم بنابراین هیچ‌گاه به سمت ساخت سلاح هسته‌ای نخواهیم رفت. همانطور که تاکنون هم هیچ‌وقت فعالیت هسته‌ای ما انحراف نداشته و همواره در مسیر صلح‌آمیز بوده است.
در مورد قدرت دفاعی خود مذاکره ای نخواهیم داشت
از رییس جمهور سوال شد: شماره اشاره کردید که اعتماد به آمریکا در خطر است، ولی طبعا آمریکا هم فعالیت های موشکی ایران را متناقض با روح برجام می داند و به ایران اعتماد ندارد. ایران تا کجا حاضر است این مسیر را ادامه دهد؟
رییس جمهور جواب داد: این حرف آمریکایی‌ها درست نیست. برای اینکه شما اگر به متن مذاکرات ما در طول ماه‌ها با آمریکایی‌ها برگردید، به صراحت گفتیم که راجع به موشک‌های دفاعی خودمان با کسی حرف نخواهیم زد. این را به صراحت گفتیم در مذاکرات بارها هم گفتیم. بنابراین هم لفظ و هم روح برجام این است که مربوط به دفاع و بنیه دفاعی یک ملت نیست، مردم ما در یک منطقه بسیار حساسی زندگی می‌کنند، ایران 8 سال مواجه با تجاوز کشور همسایه‌اش در دوران صدام بوده، ایران قربانی تروریسم بوده در سال‌های طولانی. شرایط منطقه ما، شرایط ناامن است بنابراین برای حفظ کشور و ملت خودمان نیازمند به قدرت دفاعی هستیم. موشک بخشی از قدرت دفاعی ما است.
دکتر روحانی افزود: در دوران 8 سال جنگ تحمیلی، مردم ما زیر بمباران موشک‌های صدام قرار داشتند در طول 3 سال که نمی‌توانستیم به صدام جواب دهیم برای همین رفتیم به دنبال ساخت موشک رفتیم و توانستیم از طریق موشک خودمان به متجاوزین صدامی پاسخ دهیم و از آن زمان بود که حملات موشکی به شهرهای ما قطع شد. بنابراین مسأله موشکی در حافظه تاریخی مردم ما به معنای دفاع از جان، مال و سرزمین آنها محسوب می‌شود و همواره در مذاکرات‌مان در برجام این را به صراحت به طرف‌های مذاکراتی ما و بویژه به آمریکایی‌ها گفتیم که موضوع موشکی جزو موارد، مورد بحث در برجام نخواهد بود.
با ساخت سلاح هسته ای توسط هر کشوری مخالفیم
مجری شبکه تلویزیونی آمریکا از دکتر روحانی سوال کرد: دولت و نمایندگان ترامپ ایران را در همان چارچوبی که کره شمالی در آن است قرار داده اند و هردو را به عنوان تهدید علیه ثبات بین المللی معرفی می کنند، شما چه احساسی دارید وقتی ایران و کره شمالی را در یک جمله اینگونه بیان می کنند؟
رییس جمهور جواب داد: این حرف، کاملاً نادرست است. به دلیل اینکه کره شمالی امروز به عنوان عضو ان‌پی‌تی نیست. کره شمالی به بازرسان آژانس اجازه ورود به کشورش نمی‌دهد. کره شمالی به صراحت می‌گوید من دنبال ساخت بمب هسته‌ای هستم. کره شمالی بمب هسته‌ای خودش را آزمایش می‌کند.کره شمالی دارای سلاح هسته‌ای است. ایران درست نقطه مقابل از آغاز عضو ان‌پی‌تی بوده و آن را پذیرفته است. عضو پادمان بوده و امروز نظارت و حضور بازرسان آژانس را استقبال می‌کند و با آنها تعامل و همکاری دارد.
دکتر روحانی تاکید کرد: ایران کشوری است که به صراحت رهبری‌اش فتوا داده به اینکه سلاح هسته‌ای، ساخت، نگهداری و استفاده‌اش هر سه حرام و نامشروع است و مجاز نیست. چیزی برای مخفی کردن نداریم و به صراحت می‌گوییم دنبال فناوری هسته‌ای صلح‌آمیز هستیم و دلمان می‌خواهد با دنیا نسبت به فناوری هسته‌ای صلح‌آمیز همکاری کنیم کما اینکه امروز در اراک بین ایران و چین و آمریکا همکاری وجود دارد برای تکمیل نیروگاه اراک و همانطوری که امروز مطرح است، آژانس به طور منظم دارد نسبت به ایران گزارش می‌دهد پس مقایسه بین ایران و کره شمالی کاملاً یک مغالطه است و اینکه مردم را از مسیر ذهنی درست منحرف کردن است. این کار غیراخلاقی، نادرست و برخلاف چارچوب‌هایی است که ما به مردم‌مان باید متعهد باشیم و به مردم راست بگوییم.
امنیت شبه جزیره کره برای ایران مهم است
از رییس جمهوری سوال شد: با توجه به اینکه ایران با کره شمالی روابط خوبی دارد و کاهش تنش ها به نفع او خواهد بود؛ شما تنش ها میان آمریکا و کره شمالی را چگونه ارزیابی می کنید؟
رییس جمهور گفت: ما این را به صراحت اعلام کردیم و گفتیم که با ساخت سلاح هسته‌ای مخالف هستیم در هر کشوری که باشد و در هر کجا باشد. سلاح هسته‌ای به نفع امنیت جهان نخواهد بود. امروز به خوبی مشاهده می‌کنیم که موضوع سلاح هسته‌ای خودش باعث اشاعه می‌شود، اگر بخواهیم سلاح هسته‌ای در دنیا از بین برود، همه دارندگان این سلاح باید به ان‌پی‌تی متعهد باشند. یکی از بندهای ان‌پی‌تی این است که قدم به قدم آنهایی که دارای سلاح هسته‌ای هستند، به سمت امحاء سلاح هسته‌ای بروند، متأسفانه دارندگان سلاح هسته‌ای هیچ‌وقت به ان‌پی‌تی عمل نکردند و فقط به کشورهای دیگر توصیه می‌کنند که به این معاهده پایبند باشند. خودشان متأسفانه هیچ وقت پایبند نبودند.
دکتر روحانی با بیان اینکه امنیت شبه جزیره کره برایمان بسیار مهم است"، گفت: روابط بسیار خوبی با کره جنوبی، چین و ژاپن داریم. بنابراین هرگونه تنش در منطقه شرق آسیا به ضرر ما است. همواره همه را دعوت به آرامش، صبر و بردباری و دعوت می‌کنیم که از طریق دیپلماسی و مذاکره مسایل را حل و فصل کنند برای اینکه در شرایط فعلی تنش بسیار خطرناک خواهد بود.
آینده سیاستهای آمریکا برای دولتها، نخبگان وجهانیان قابل پیش بینی نیست
رییس جمهور در پاسخ به سوالی درباره سیاستهای ترامپ گفت: موضوع ریاست جمهوری در آمریکا، موضوع داخلی خود ملت آمریکاست. این مردم هستند که رییس جمهور را انتخاب می‌کنند و این مردم هستندکه امروز اگر راه و رسم این دولت را به خوبی نمی‌پسندند، آزاد هستند انتقاد کنند و از راه‌حل‌های قانونی خودشان استفاده کنند. آنچه که در دنیا امروز مطرح است، این نیست که چه کسی رییس جمهور در آمریکاست. آن مربوط به جهان نمی‌شود مربوط به خود آمریکاست اما اینکه این دولت چگونه می‌خواهد با دنیا رفتار کند، چگونه می‌خواهد نسبت به تعهدات گذشته دولت‌های قبلی پایبند بماند، چه مقدار می‌خواهد به قانون اساسی آمریکا در عمل احترام بگذارد، برای دنیا هم بسیار مهم است، آمریکا یک بازیگر مهم در صحنه جهانی است، همه می‌خواهند نسبت به آینده آمریکا اعتماد داشته باشند، بدانند چه می‌خواهند آمریکایی‌ها، دولت آمریکا چه می‌خواهد.
دکتر روحانی افزود: با بسیاری از رهبران جهان در طول این مدت که ملاقات کردم همه آنها آینده آمریکا برایشان روشن نیست. تصمیمات آقای ترامپ برایشان روشن نیست. او فردا و ماه دیگر چه خواهد کرد؟ و این می‌تواند به ضرر آمریکا باشد به دلیل اینکه همه آنهایی که می‌خواهند با آمریکا رابطه تجاری و اقتصادی برقرار کنند منوط به این است که به آینده تصمیمات آمریکا و راه دولت آمریکا اعتماد داشته باشند.
رفتار ترامپ، همه زمینه های مثبت را از بین می برد
رییس جمهور در جواب این پرسش که آیا حاضر به دیدار و گفتگو با ترامپ هستید و آن را مفید می دانید؟، گفت: هیچ‌وقت تاکنون بعد از انقلاب بین دو رییس جمهور ایران و آمریکا مذاکرات دوجانبه و مستقیمی نبوده در دولت قبل شاید شرایط به گونه‌ای پیش می‌رفت که این شرایط را آماده می‌کرد برای یک گفتگو و مذاکره، اما لحن آقای ترامپ و موضع‌گیری‌های ایشان، فعلاً این زمینه را از بین برده، مگر اینکه بعدها شاهد یک تغییر رویه نسبت به دولت آمریکا باشیم. وقتی دولت آمریکا بحث تغییر رژیم را در ایران مطرح می‌کند معنا ندارد که مقامات ایرانی بخواهند با آمریکا حرف بزنند.
دکتر روحانی اظهارداشت: وقتی آمریکا نسبت به یک تعهد مهم‌اش با تردید صحبت می‌کند، معنا ندارد که ایرانی‌ها با آمریکایی‌ها در سطح بالا بخواهند حرف بزنند. حرف‌زدن‌ها و مذاکره کردن‌ها بر مبنای آن است که آن مذاکره بتواند نتیجه مثبتی را به نفع دو ملت داشته باشد. در شرایط فعلی، چنین شرایطی را نمی‌بینم.
مجری این شبکه آمریکایی از دکتر روحانی پرسید: در حال حاضر آمریکایی های ایرانی تبار از جمله آقایان نمازی در ایران زندانی هستند و این را می دانیم که در ایران هم همچون آمریکا تفکیک قوا وجود دارد؛ شما تمایل دارید چگونه این مسئله حل و فصل شود؟
رییس جمهور جواب داد: ایرانیان زیادی هم در آمریکا زندانی هستند و دلمان می‌خواهد که این ایرانی‌ها آزاد شوند هر چه سریع‌تر و به خانه‌هایشان برگردند. در ایران هم ممکن است زندانیانی باشند که خانواده‌هایشان خیلی علاقمند باشند که به خانه‌شان برگردند، البته افرادی که شما نام می‌برید از نظر ایران، اینها ایرانی هستند و آمریکایی نیستند. شما می‌دانید که تابعیت مضاعف در قانون ما پذیرفته نشده. بنابراین اگر کسی تبعه ایران است ولو اینکه تابعیت دوم را پیدا کند همچنان از نظر ما ایرانی است.
دکتر روحانی افزود: من به طور شخصی علاقمند هستم که کمک کنم به همه ایرانی‌ها چه آنهایی که دارند فعالیت آزاد می‌کنند و چه آنهایی که مشکلاتی دارند، چه آنهایی که احیاناً با دادگاه‌ها سر و کار دارند و احیاناً زندانی هستند، اما در ایران قوه قضائیه یک قوه مستقل است و اگر مستقل نباشد، فاجعه است.
رییس جمهور گفت: یک قوه قضائیه مستقل به نفع همه است برای اینکه، وقتی هیچ کسی نمی‌تواند به قاضی دستور دهد و قاضی خودش با وجدان خود و قانون کشور است این به نفع همه است. این کاملاً درست و صحیح است به همین دلیل دستگاه اجرایی ما در قوه قضائیه مداخله ندارد، اما در روند قانونی کار پرونده‌ها، به عنوان رییس جمهور می‌توانم نظارت داشته باشم که کارها طبق روال قانونی کاملاً انجام گرفته باشد. کسی که متهم است وکیل داشته باشد و بتواند از خودش دفاع کند شرایط زندان، شرایط قانونی و سالم باشد مراحل مختلف دادگاهی به خوبی انجام گرفته باشد.امیدوارم در این زمینه بتوانم به وظایفی که قانون اساسی به عهده من گذاشته در این دوره ریاست جمهوری به خوبی عمل کنم.
از رییس جمهور سوال شد: ایران حمایت های زیادی از سوریه دارد و این در حالی است که رییس جمهور آمریکا درباره سوریه دیگر از تغییر رژیم سخن نمی گوید؛ اگر تصور کنیم که آنها در این جنگ پیروز خواهند شد دیدگاه شما درباره سوریه پس از داعش چه خواهد بود و آینده این کشور را چگونه ارزیابی می کنید؟
رییس جمهور جواب داد: امروز وضع سوریه از روزهای گذشته بهتر است. بسیاری از شهرهایی که در اختیار داعش بود، آزاد شده. داعش شرایط خوبی در سوریه ندارند و در عراق وضع بدتری دارند. اینکه کسی فکر کند داعش از این به بعد یک قدرت بزرگی هستند که می‌توانند با ارتش‌ها و دولت‌های قانونی مبارزه کنند، هر روز ضعیف‌تر می‌شود گر چه تا پایان کار تروریسم هنوز راه طولانی در پیش داریم اما شرایط سوریه امروز بهتر از گذشته است. الان تلاش‌مان بر این است که آتش بسی که در سوریه منعقد شده، آن را بتوانیم ادامه دهیم. تلاشی که ایران، روسیه و ترکیه دارند در اجلاس آستانه و ادامه می‌دهند دلمان می‌خواهد در سوریه آرامش برقرار شود، تروریست‌ها به طور کامل از بین بروند و شرایط در سوریه برای یک زندگی راحت و بازگشت آوارگان فراهم شود شما می‌دانید که میلیون‌ها سوری امروز در خارج از سوریه آواره هستند زیر چادرها زندگی می‌کنند باید شرایطی فراهم کنیم همه آنها به بکشور خودشان برگردند.
دکتر روحانی گفت: خانه‌های بسیاری از سوری ها ویران شده است باید به آنها کمک شود برای یک زندگی موقت و بعد برای یک زندگی دائمی‌شان به آنها کمک شود و البته در کنار آن شرایط برای یک انتخابات آزاد در چارچوب مقررات دمکراسی آماده شود قانون اساسی جدید نیاز دارد سوریه حتماً به رهبرانی نیاز دارد که مستقیماً توسط مردم انتخاب شوند. کاملاً در این مسیر و روند حامی مردم سوریه هستیم و در نهایت امر هم مردم سوریه هستند که باید کشورشان، قانون اساسی کشورشان و دولت آینده‌شان را برگزینند و انتخاب کنند.
