در روزهای آغاز رأی اعتماد مجلس، آخوندی وزیر راه و شهرسازی برخلاف انتظار مدیران و مسئولان ارشد بانک مسکن، خبری را منتشر کرد مبنی بر اینکه قصد داریم دوره بازپرداخت وام 80 میلیونی خرید مسکن (صندوق یکم) را افزایش و سپس مبلغ اقساط را کاهش دهیم.
این خبر در حالی منتشر شد که مجلس شورای اسلامی خود را برای بررسی صلاحیت و دادن رأی اعتماد به وزرای معرفی شده از سوی رئیسجمهور آماده میکرد.
حامد مظاهریان، معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی نیز از پیشنهاد وزارت راه و شهرسازی به بانک مرکزی برای بالا بردن قدرت خرید متقاضیان واقعی مسکن خبر داده و گفته است به بانک مرکزی پیشنهاد دادیم طولمدت بازپرداخت تسهیلات 80میلیونی از 12 سال به 15 سال افزایش یابد تا میزان اقساط نیز به تبع آن کاهش یابد.
هماکنون نرخ سود تسهیلات 80میلیونی خرید مسکن برای بافتهای فرسوده 8درصد و برای سایر مناطق 9.5 درصد با مدت بازپرداخت 12 سال است که اقساط این وام به صورت پلکانی در سال اول، ماهانه 750 هزار تومان و در روش ساده، ماهانه حدود 950 هزار تومان است که از توان اقشار متوسط و کمدرآمد جامعه، خارج است.
رفتار نامناسب با مسکن در رکود
فرشید پورحاجت، دبیر کانون انبوهسازان ایران در این باره به جامجم گفت: در کشورهای توسعهیافته حدود 90 درصد قیمت مسکن را دولتها از طریق تسهیلات تامین میکنند و اکنون این مدل به صورت ضعیفتر در ایران اجرا میشود.
وی افزود: مدلی که در ایران اجرا میشود نتوانسته پاسخگوی تقاضا و عرضه باشد. به نظر میرسد باید پرداخت تسهیلات، راحتتر شود و مدت بازپرداخت حداقل 25 سال و سپردهگذاری هم حداکثر شش ماه باشد.
دبیر کانون انبوهسازان ایران ادامه داد: اکنون مسکن در رکود قرار دارد اما با این بخش مانند یک حوزه در رکود قرارگرفته رفتار نمیشود. اگر هر بخشی دچار رکود شود باید مشوقهای مالیاتی و تسهیلات در نظر بگیرند اما متاسفانه این اقدام در بخش مسکن انجام نشد.
پورحاجت با بیان اینکه پس از سونامی قیمت مسکن در سالهای 90 و 91 قدرت خرید مردم کم شد، تصریح کرد: شرایط پرداخت تسهیلات سخت است و متقاضی بعد از یکسال به تسهیلات مسکن میرسد.
وی با اشاره به مشکل بازار مسکن اضافه کرد: راه رونق در بازار مسکن تقویت تقاضاست و اگر مدتزمان سپردهگذاری به شش ماه و مدت بازپرداخت به بالای 25سال برسد، بسیاری از مردم میتوانند دارای مسکن شوند. این اقدام دولت کار بسیار خوبی است و امیدواریم از این پس شاهد کارهایی از این قبیل باشیم.
اقدام مثبت
مجید نیکنژاد، کارشناس مسکن نیز به جامجم گفت: از آنجا که تعداد افراد ثبتنامکننده در صندوق پسانداز مسکن یکم، کم است میتوان اصلاحاتی را در نظر گرفت که این افراد راه خانهدار شدنشان کوتاه شود و این صندوق با استقبال بیشتری کار خود را ادامه دهد.
وی با اشاره به پیشنهاد جدید وزارت راه و شهرسازی به بانک مرکزی درباره افزایش مدتزمان بازپرداخت تسهیلات مسکن یکم به 15 سال تصریح کرد: این کار یک اقدام مثبت و قابل اجراست که میتواند نقش مؤثری در بخش تقاضا ایفا کند.
نیکنژاد ادامه داد: به نظر میرسد اگر مدتزمان سپردهگذاری کوتاه یا حذف شود و مردم راحتتر به تسهیلات دست پیدا کنند، شاهد رونق در بازار باشیم. مدتزمان یکسال برای دریافت وام بسیار طولانی است. وی با تاکید بر اینکه برای حل مشکل رکود و افزایش تقاضا باید از سازندگان مسکن کمک بگیریم گفت: اگر به انبوهسازان و شرکتهای تولید ساختمان بها دهیم و مشوقهای مالیاتی را برایشان در نظر بگیریم در کوتاهمدت بازار مسکن با رونق نسبی روبهرو خواهد شد.
بالا رفتن سن ازدواج
مجید کیانپور، نایبرئیس کمیسیون عمران مجلس در این باره تاکید کرد: با وضعیت فعلی جوانان نمیتوانند براحتی صاحب مسکن شوند و همین موضوع باعث شده تا سن ازدواج بالا برود. برای یک کشور اسلامی خوب نیست که جوانان آن در گیرودار تهیه مسکن برای ازدواج باشند.
وی افزود: نرخ سود تسهیلات مسکن باید بسیار پایین باشد تا مردم براحتی توانایی بازپرداخت آن را داشته باشند. مدت بازپرداخت هم باید طوری باشد که متناسب با قدرت خرید مردم و به صورت پلکانی تعریف شود.
کیانپور اظهار کرد: اکنون امکان کاهش نرخ سود تسهیلات و افزایش مدت بازپرداخت وجود دارد و دولت در این زمینه باید هرچه سریعتر تصمیمگیری کند.
کار خوب و راحت برای مردم
صدیف بدری، سخنگوی کمیسیون عمران مجلس درباره طرح وزارت راه و شهرسازی مبنی بر افزایش مدت بازپرداخت و کوتاه شدن زمان سپردهگذاری به خبرنگار ما گفت: این طرح بسیار خوب است و بانک مسکن با منابعی که در اختیار دارد براحتی میتواند آن را اجرایی کند. وی تاکید کرد: در برخی موارد از منابعی که وامگیرندگان مسکن مهر اقساط آن را پرداخت میکنند، دولت میتواند برای تولید و تسهیلات مسکن به کار بگیرد.
بدری با اشاره به افزایش مدتزمان بازپرداخت تسهیلات مسکن اظهار کرد: بازپرداخت تسهیلات بالای 20 سال بسیار معقول است و این کار باعث میشود تا تقاضا در بازار مسکن زیاد شود. در نتیجه سرمایهگذاری در این حوزه با افزایش روبهرو خواهد شد.
استقبال کمرنگ از صندوق پسانداز یکم
طبق آمارهای بانک مسکن، از زمان تشکیل صندوق پسانداز یکم در 18 خرداد 94 تا نهم شهریور سال جاری حدود 221 هزار و 460 فقره افتتاح حساب در این صندوق صورت گرفته است.
این در حالی است که از کل این تعداد، تاکنون فقط 14 هزار و 483 نفر تسهیلات دریافت کردهاند.
به عبارت دیگر، طرح صندوق پسانداز یکم که با تبلیغات گسترده از جانب دولت یازدهم برای خانهدار شدن مردم ایجاد شد، با استقبال آنچنان نازلی مواجه شده که میتوان آن را شکستخورده تلقی کرد.
در بازار مسکن کشور که حجم تقاضای سالانه بیش از یک میلیون واحد است، تامین 14 هزار واحد برای مردم در قالب صندوق پسانداز یکم، ناامیدکننده است؛ علت استقبال نکردن مردم، اقساط بالای این وام است.
این در حالی است که در طرح مسکن مهر، مردم با پرداخت 20میلیون تومان پول و پرداخت حدود 200 هزار تومان قسط ماهانه، خانهدار میشدند، اما در طرح صندوق پسانداز یکم، مردم باید حداقل 40 میلیون تومان پول داشته باشند و آن را مدت یک سال در بانک مسکن سپردهگذاری کنند و سپس توان پرداخت اقساط 900 هزار تومانی را داشته باشند البته اگر زوجین بخواهند با هم وام دریافت کنند، میتوانند 160 میلیون تومان وام دریافت کنند که اقساط آن نزدیک به دو میلیون تومان میشود.