دوشنبه ۱۳ اسفند ۱۴۰۳ - 2025 March 03 - ۲ رمضان ۱۴۴۶
۱۷ شهريور ۱۳۹۶ - ۱۱:۰۷

برای مردی که تا آخر از موسیقی جدا نشد

«هنگامی که بیماری او شدت گرفت و در اوج کسالت جسمی بود، تنها چیزی که از او جدا نمی‌شد، موسیقی و تار بود، تا در شش‌ماه آخر زندگیش که دیگر دست‌هایش توان نداشت ساز را نگه دارد؛ اما در این هنگام نیز درخواست می‌کرد، آثارش را برایش پخش کنیم.»
کد خبر: ۱۷۲۸۴۷
به گزارش ایران اکونومیست؛ این‌ها بخشی از اظهارات همسر فرهنگ شریف (منصوره رضایی) درباره این هنرمند است. فرهنگ شریف ۱۷ شهریور سال گذشته پس از یک دوره بیماری سخت از دنیا رفت و داغ زخمه‌هایش را بر دل تار گذاشت. او در شش‌ماه آخر زندگی‌اش نزدیک به ۱۵ بار در بیمارستان بستری شد.
 
فرهنگ شریف زاده‌ی خطه شمال کشور بود. تولد او به اول فروردین ۱۳۱۰ در آمل مازندران بازمی‌گردد، اما خیلی زود با پدر و مادرش به تهران نقل مکان کرد. شریف این شانس را داشت که پدرش اهل ذوق بود و با اهالی هنر رفت‌وآمد داشت. او نیز علاقه‌اش را به موسیقی از دوران کودکی نشان داد و گاهی به ساز پدرش دستبرد می‌زد.


فرهنگ شریف در ۱۶سالگی در حال نواختن تار
 
شریف تار را نزد علی‌اکبرخان شهنازی تمرین کرد و تعلیم دید. او به‌دلیل دوستی پدرش با عبدالحسین شهنازی، برادر علی‌اکبرخان شهنازی که در نواختن تار از پدرش، آقا حسینقلی، بهره برده بود، بر ردیف موسیقی ایرانی نیز مسلط شد. فرهنگ شریف معتقد بود که همواره تحت تأثیر ساز عبدالحسین‌خان بوده و از سبک او الهام گرفته است.
 
نکته برجسته هنر شریف را در این می‌دانند که شیوه نوازندگی‌اش منحصر به خودش بود و شباهتی به شیوه نوازندگی استادانش نداشت. همه بر صاحب سبک بودن او تاکید دارند و ابداعاتش در نحوه انگشت‌گذاری و مضراب‌زنی در نقاط مختلف سیم‌های تار را از ویژگی‌های نوازندگی او می‌دانند.
 
او چهره ماندگار موسیقی ایرانی بود و سابقه همکاری با محمدرضا شجریان، تاج اصفهانی، غلامحسین بنان، محمود محمودی خوانساری، حسام‌الدین سراج و ... را داشت.


فرهنگ شریف و محمدرضا شجریان
 
همسرش پیش از این  گفته بود: «فرهنگ شریف تا آخرین لحظات، عاشق زندگی بود و این موضوع را با نگاهش می‌گفت. چهار هفته آخر زندگی و بیماری او، وضعیت فجیعی وجود داشت که ممکن بود یک جوان ۳۰ ساله با دیدن آن صحنه‌ها سکته کند، اما فرهنگ آنقدر ساکت و آرام و عاشق زندگی بود که با نگاه پرامید می‌گفت این‌ها را می‌گذرانم».
 
منصوره رضایی درباره آثار منتشرنشده همسرش توضیح داده بود: «تقریبا یک سال پیش از بیماری، ۲۲۰ قطعه سولو از فرهنگ وجود داشت که نوار کاست آن‌ها را به فرمت‌های مختلف دیجیتال تبدیل کردیم و به دست شرکتی دادیم که او آثارش را توسط آن‌ها منتشر می‌کرد. قرار است پس از این، هر سال در دو نوبت این آثار منتشر شود. از طرفی ما حدود ۴۰ اثر از آثار مشترک فرهنگ شریف را با استادهایی مانند پرویز یاحقی و حبیب‌الله بدیعی در اختیار داشتیم که بدون انتشار رسمی، پخش شده و در دسترس مردم قرار دارد.»
 
داریوش پیرنیاکان نیز درباره فرهنگ شریف گفته است: «علاقه قلبی خاصی به او داشته‌ام و دارم و او نیز به من لطف داشته است. اگر بخواهم درباره هنر شریف صحبت کنم، مثل این می‌ماند که آفتاب را تعریف کنم. آفتاب همیشه می‌تابد و خودش را نشان می‌دهد. شریف یکی از ماندگارترین نوازندگان سرزمین ایران است. زمانی در خدمت استاد عبادی بودم و به او گفتم، شما جزو یکی از بداهه‌نوازان خوب موسیقی هستی و او گفت که فرهنگ شریف از من هم قوی‌تر است. او واقعا در بداهه‌نوازی و شیوه درآوردن صدا از تار و جنس صدا، یکی از بهترین‌ها بود.
 
می‌توان درباره فرهنگ شریف و آثارش کتاب‌ها و مقاله‌های بسیاری نوشت. استفاده از امکانات صدای ساز، یکی از ابداعات او بود.
 
یک روز مصاحبه تصویری داشتم و در آن گفتم، تنها چیزی که می‌توانم درباره شخصیت شریف بگویم، این است که نام با مسمایی دارد و به تمام معنی "شریف" است. سال‌های سال، به خدمت او می‌رسیدم و هربار که خاطراتش را تعریف می‌کرد، ندیدم کلمه‌ای پشت سر کسی حرف بزند و این، یکی از اخلاق‌های پسندیده این هنرمند بود.»
آخرین اخبار