با نگاهی به عملکرد دولت یازدهم در حوزه معدن به وضوح می‌توان
دید که شاید موفق‌ترین وجه عملکرد معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت و
سازمان‌های زیرمجموعه حوزه اکتشاف بوده و این در حالی است که عموم فعالان
حوزه معدن معتقدند که برای توسعه این حوزه نیاز به توسعه زیرساخت‌ها و در
قدم اول انجام اکتشافات دقیق و مدرن است که این اتفاق در دولت یازدهم بیشتر
از میزان پیش‌بینی شده صورت گرفت.
آمارها نشان می‌دهد که میزان اکتشاف انجام شده در دولت یازدهم بیش از ۲۵۰ هزار کیلومتر مربع بوده است که نسبت به کل اکتشاف انجام شده در تاریخ معدن ایران دو برابر بیشتر بوده است و اکنون وزیر جدید صنعت، معدن و تجارت درباره حوزه اکتشافات می‌گوید که این نهضت ادامه خواهد داشت.
اما اکتشافات در دولت یازردهم که از آن به عنوان نهضت یاد می‌شود، شامل ۲۵۰ هزار کیلومتر مربع پهنه‌های اکتشافی در ۲۵ استان کشور است که توسط سازمان توسعه و نو سازی معدن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) مورد اکتشاف قرار گرفت که بر اساس آخرین گزارشات، تمام محدوده‌های اکتشاف شده تا مرحله اکتشافات اولیه و پی‌جویی پیش رفته و آماده وا گذاری به بخش خصوصی برای بهره‌برداری و ادامه اکتشافات در این حوزه هستند.
در این میان توضیحاتی که درباره واگذاری پهنه‌های اکتشافی ارائه شده است حکایت از این دارد که ۲۰۰ هزار کیلومتر از این پهنه ها آزادسازی شده است و از میان پهنه های اکتشاف شده به جز معادن دارای ذخایر بالا و پهنه‌های اکتشافی با سازمان انرژی اتمی، مابقی پهنه ها به بخش خصوصی علاقمند واگذار می شود.
بر اساس گزارشاتی که شامل مناطقی چون منطقه مرزی سیستان و بلوچستان، آذربایجان شرقی، شرق اصفهان و دیگر مناطق ایران می‌شود، بیش از ۴۰۰ میلیون تن سنگ آهن، ۳۰۰ میلیون تن ذغال سنگ و ۵۰ تن طلا به ظرفیت‌های کشور اضافه شده است.
اما این آمار در حالی است که دیگر ارمغان این اکتشافات افزایش چهار برابری ذخایر عناصر نادر خاکی بود. به طوری که مهدی کرباسیان در این باره با اشاره به موضوع عناصر نادر خاکی که آن را یکی از مهم‌ترین دستاوردهای اکتشافات انجام شده توصیف می کند، می‌گوید با اینکه تمرکز اکتشافات روی فلزهایی مانند مس و آهن و طلا بود، یکی از نقاطی که در دولت یازدهم برای اولین بار به طور متمرکز روی آنها اکتشاف شد، عناصر با ارزش نادر خاکی بود که با اینکه در برآوردهای اولیه ظرفیت آن را حدود ۳۰۰ هزار تن در نظر گرفتیم با اکتشافات دقیق‌تر خوشبختانه ذخایر پیش‌بینی شده برای این عناصر نادر به ۱.۲ میلیون تن رسید و قطعا با پیشرفت حفاری‌ها و فازهای بعدی اکتشاف به عدد دقیق‌تر و بیشتری دست خواهیم یافت.
معاون وزیر صنعت، معدن وتجارت با اشاره به ارزش عناصر نادر خاکی اظهار کرده که وقتی درباره این عناصر صحبت می‌شود، مقیاس آن مانند دیگر محصولات معدنی تن نیست بلکه کیلوگرم و حتی در مواردی گرم مقیاس سنجش آنها خواهد بود.
اکتشاف اصلی ترین، مهم ترین و تقریبا پر ریسک ترین قسمت کار معدن است که هزینه بالایی نیز خواهد برد و تحمل این بار هزینه برای بخش خصوصی در شرایط فعلی امکان پذیر نیست و این موضوع باعث شده دولت تصمیم بگیرد این امر را با توان دولت انجام دهد تا ظرفیت های معدنی را با دسترسی بهتری برای بهره برداری بخش خصوصی آماده کند.
باید دید با توجه به چینش جدید وزارت، صنعت معدن و تجارت، سیاست ها در
این باره به چه صورت ابلاغ خواهد شد. گرچه اظهارات شریعتمداری - وزیر صنعت،
معدن و تجارت - از حمایت دولت دوازدهم از ادامه و توسعه اکتشافات
خبر می‌دهد.
