پنج عامل مهم در پیشگیری از دمانس و آلزایمر

به گزارش ایران اکونومیست؛  دکتر کمال خرازی در مراسم افتتاحیه اولین دوره آموزشی 'کلینیک‌های اختلالات شناخت و حافظه' گفت: بر اساس پیمایشی که سال 2013 انجام گرفت، 3/44 میلیون نفر از مردم جهان به دمانس (مراتب ابتدایی آلزایمر) مبتلا هستند و هر 20 سال این میزان دو برابر می‌شود.
وی افزود: بیشتر مبتلایان به دمانس در کشورهایی زندگی می کنند که از نظر اقتصادی در سطح پایینی قرار دارند، به طوری که 58 % مبتلایان به دمانس در سال 2010 ساکن کشورهای توسعه نیافته بودند و پیش بینی می شود که این رقم به 71 % در سال 2050 برسد.
خرازی با بیان این که کشورهای آمریکا، چین، هند، ژاپن، آلمان و روسیه بیشترین مبتلایان به دمانس را دارند، ادامه داد: سن سالمندی در جهان در حال افزایش است به گونه‎ای که در سال های آینده تعداد افراد 65 سال به بالا از تعداد کودکان زیر پنج سال با شتاب زیادی پیشی خواهد گرفت.
وی با تاکید بر ضرورت توجه به آموزش و پرورش، اظهار کرد: در کشورهایی که از نظر اقتصادی ضعیف هستند، به این امر توجه زیادی نمی‌شود و این در حالی است که عنصر اصلی در پیشگیری از دمانس و آلزایمر، آموزش و پرورش و آموزش عالی است،‌ چراکه آموزش و پرورش مناسب موجب درگیرشدن ذهن و فعالیت مغز خواهد شد و علما و دانشمندان کمتر در دوران سالمندی خود دچار دمانس و آلزایمر می شوند زیرا مغزشان دائماً درگیر حل مسایل علمی است.
خرازی با بیان این که مغز از انعطاف پذیری بالایی در سطح شیمیایی، ساختاری و کارکردی برخوردار است، گفت: مغز انسان در هر سنی می تواند بیاموزد و کارکردهای شناختی خود را تقویت کند، بنابراین این ادعا که افراد سالمند محکوم به دمانس و آلزایمر هستند و نمی توانند مسایل جدید را یاد بگیرند، افسانه ای بیش نیست، بلکه در هر سنی می توان مغز فعال و یادگیرنده ای داشت.
وی با تاکید بر این که مغز انسان می تواند همواره خود را فعال و زنده نگه دارد، افزود: از این رو برای پیشگیری از دمانس پیشنهاد می‌شود راه‌های جدید تحریک مغزی به جامعه آموزش داده شود، همان گونه که اگر عضلات ما حرکت نداشته باشد، ضعیف می‌شود، این امر در مورد مغز نیز صادق است. از این رو مغز باید دائما در معرض تحریک قرارگیرد، تا توانایی خود را حفظ و تقویت کند.
خرازی داشتن ارتباطات اجتماعی را از دیگر عوامل پیشگیری از دمانس عنوان کرد و یادآور شد: انزوا و گوشه گیری منجر به دمانس خواهد شد. علاوه بر آن دغدغه و فشارهای روانی منجر به ابتلای فرد به فراموشی می شود.
وی مطالعه در خصوص موضوعات مورد علاقه را از دیگر عوامل پیشگیری از دمانس عنوان کرد و ادامه داد: در مدارس و دانشگاه های ما مطالب درسی بر ذهن دانش آموزان و دانشجویان تحمیل می شود؛ در حالی که آنها باید از درس خواندن لذت ببرند.
دبیر ستاد توسعه علوم شناختی همچنین با تاکید بر انجام فعالیت‌های بدنی اظهار کرد: در صورتی که فرد فعالیت‌ بدنی نداشته باشد احتمال آنکه در سالمندی دچار اختلالات شناختی شود، بیشتر خواهد بود؛ بنابراین برای پیشگیری از اختلالات شناختی خواب کافی، رژیم غذایی مناسب، تمرین ذهنی و ورزش و ارتباطات اجتماعی لازم است.
خزاری حل مساله و اجرای بازی های رایانه ای را از دیگر راه های پیشگیری از دمانس و آلزایمر دانست و ادامه داد: تمرین ذهنی از طریق بازی های رایانه ای که برای تقویت کارکردهای شناختی تولید شده اند، موجب می‌شود که فرد دیرتر گرفتار آلزایمر شود بنابراین پیش بینی می شود که بازار وسیعی در عرضه بازی های رایانه ای در فضای مجازی به وجود آید به گونه‌ای که اگر در سال 2005 بازار این بازی‌ها در دنیا 210 میلیون دلار بوده است، برآورد می‌شود که تا سال 2020 به 6 میلیارد دلار برسد.
'دمانس' تخریب پیش رونده کارکردهای شناختی است که به صورت مجموعه‌ای از عملکردی‌های بد بالینی شامل اختلالاتی در حافظه، اختلال زبان، تغییرات روان‌شناختی و روان‌پزشکی، و مختل شدن فعالیت‌های روزمره تظاهر می‌یابد.
دمانس ( dementia )٬ یا زوال عقل، در پزشکی و روان‌پزشکی٬ اختلال مزمن و گاهی حاد فرایندهای روانی به علت بیماری عضوی مغز، که با تغییر شخصیت و موقعیت‌ناشناسی و اختلال در حافظه و داوری و اندیشه همراه است.
شایع‌ترین نوع دمانس٬ زوال عقل سالخوردگی یا آلزایمر است.