سایه سخاب بر سر بورس و بازار سهام

به گزارش ایران اکونومیست؛ سخاب، نوعی اوراق بدهی به شمار می رود، که بر اساس آن، دولت برای پرداخت بدهی خود به پیمانکاران بجای پول، این اوراق را واگذار می کند.
 اگرچه در مقاطعی کوتاه، شاخص بورس رشد کرده، اما بازار سرمایه در مجموع، در ماه های اخیر دچار رکود و ایستایی شده است.
درباره علت رکود در بازار سرمایه و نبود توان کافی برای فراتر رفتن از کانال 81 هزار واحدی، موارد مختلفی ذکر می شود که از جمله مهم ترین آن ها عرضه گسترده اوراق با درآمد ثابت در بازار است.
پیش از این انتشار اوراق خزانه اسلامی (اخزا) در فرابورس مورد انتقاد فعالان بازار سرمایه قرار داشت، اما به تازگی رقیبی دیگر برای بازار سهام و بورس به نام «سخاب» ظاهر شده که با دارا بودن سود 30 تا 50 درصدی می تواند، جذابیت سهام را بیش از پیش کاهش دهد.
معمولا دارندگان اوراق سخاب به سبب نیاز به نقدینگی، با کسر 30 تا 50 درصد از مبلغ اسمی اوراق، اقدام به فروش اوراقی که سررسید آنها تقریبا چهار ماه دیگر است، می کنند.
با توجه به این که مسئولان بازار سرمایه با عرضه اوراق سخاب از طریق بورس مخالفت کرده اند، این اوراق از طریق شبکه بانکی به فروش می رسد. بر این اساس، دارنده این اوراق پس از یافتن مشتری، در شعب بانک ملی اقدام به انتقال این اوراق می کند.
«ایمان مقدسیان» کارشناس بازار سرمایه  درباره وضعیت بازار سرمایه و انتشار اوراق با درآمد ثابت، گفت: انتشار گسترده اوراق با درآمد ثابت بالا و بدون ریسک مانند «سخاب» از چالش های بازار سرمایه است، اوراق «سخاب» که اکنون خارج از بورس و در شبکه بانکی معامله می شود، دارای بهره بیش از 30 درصد است.
مقدسیان یادآور شد: سود بیش از 30 درصدی برای اوراق با درآمد ثابت و بدون ریسک، فعالیت را برای بازارهای دارای ریسک مانند بورس و مسکن، دشوار می کند.
وی تصریح کرد: سرمایه گذاران تمایل دارند به سراغ بازارهایی بروند که سود بیشتر و ریسک کمتر داشته باشد، بنابراین از بازار سهام فاصله گرفته و به سراغ اوراق با درآمد ثابت می روند.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه نرخ بالای تامین مالی برای شرکت های بورسی از جمله مشکلات بازار سرمایه است، افزود: شرکت ها با نرخ 27 و 28 درصد، تامین مالی می کنند، اما توان بازدهی حدود 30 درصد برای صاحبان سهام را ندارند.
مقدسیان درباره فرصت های پیش روی بازار سرمایه نیز گفت: با وجود این که برخی چالش ها پیش روی بازار سرمایه قرار دارد، اما برخی فرصت ها نیز برای رشد این بازار فراهم است.
وی با بیان اینکه گزارش های خوبی در مجامع شرکت های بورسی ارایه شده است، گفت: شرکت های فولادی و فلزی پس از چند سال، گزارش های خوبی را ارایه کرده اند که باعث امیدواری نسبت به بهبود وضعیت بازار شده است.
وی درباره وضعیت شاخص بورس، بیان داشت: همواره پس از رشد قابل توجه شاخص بورس، روند رشد متوقف شده و سرمایه گذاران منتظر حمایت عوامل بنیادی برای ادامه حرکت شاخص می شوند.
مقدسیان افزود: در هفته های اخیر، در برخی نمادها از جمله نمادهای فلزی و فولادی شاهد تعدیل مثبت و رشد قابل توجه قیمت ها بودیم، اما اکنون فعالان بازار سرمایه منتظر رشد بیشتر نرخ فلزات در بازارهای جهانی هستند.
 
**عرضه اوراق سخاب در خارج از بورس، اشتباه است
این کارشناس بازار سرمایه خاطر نشان کرد: تا زمانی که اوراق با درآمد ثابت با نرخ سود بالا وجود دارند، شرایط برای تامین مالی شرکت ها دشوار شده و سرمایه گذاران نیز به جای سهام به سراغ آنها خواهند رفت.
مقدسیان افزود: البته نرخ اوراق سخاب نیز در میان مدت به سمت نرخ های موجود در بازار سرمایه یعنی سود 20 درصد تمایل پیدا می کند.
وی با برشماری مزیت های عرضه اوراقی مانند سخاب در بازار سرمایه گفت: اکنون این اوراق بدون بازار گردان هستند، اما در صورت عرضه آنها در بورس، معاملات آنها شفاف خواهد شد.
این کارشناس بازار سرمایه اضافه کرد: در صورتی که هدف دست اندرکاران از عرضه اوراق سخاب در خارج از بازار سرمایه، کاهش فشار به بورس بوده، به نظر من، سیاستی اشتباه بوده است.
 عرضه اوراق سخاب در شبکه بانکی از 24 تیرماه امسال آغاز شده که انتقادهایی را به همراه داشته است.
نبود شفافیت معاملات و تحمیل هزینه سنگین تامین مالی برای شرکت ها، از جمله دلایل دیگر مخالفت با انتشار این اوراق درخارج از بازار سرمایه به شمار می رود.
کارشناسان معتقدند عرضه اوراق بدهی در خارج از بورس دارای زیان و پیامدهای منفی بر اقتصاد و بازار سرمایه است، به همین دلیل پیشنهاد می دهند این اوراق همانند اوراق بدهی «اخزا» از طریق بازار سرمایه عرضه شود.