تعداد واحدهای تولیدی و فعال صنایع سلولزی کشورمان چقدر است؟
در حال حاضر، بیش از صد کارخانه در سراسر کشور مشغول فعالیت هستند، ولی تعداد بسیاری از این واحدهای تولیدی با ظرفیت 20 تا 30 درصدی فعالیت می‌کنند که این نوع فعالیت، از نظر اقتصادی توجیه‌پذیر نیست و به تعطیلی این واحدهای تولیدی می‌انجامد.
آیا آماری در زمینه اشتغال ایجاد شده در این صنعت در اختیار دارید؟
با توجه به زیرشاخه‌های صنعت لازم است دقت داشته باشیم که میزان اشتغالزایی بسیار بالایی در این زمینه وجود دارد. بنابراین صنعت سلولزی - بهداشتی در فرآیند تولید و پخش به دلیل روند کارکردش از اشتغالزایی بالایی برخوردار است. چنانچه در این فرآیند پس از تولید محصول نهایی، جابه‌جایی و حمل و نقل محصول، انبارداری، شرکت‌های پخش و واسطه‌ها و عمده‌فروشان یا خرده‌فروشان را درنظر بگیریم، اشتغالزایی این صنعت می‌تواند بیش از 200 درصد افزایش یابد که در شرایط فعلی قابل توجه است.
میزان وابستگی صنعت سلولزی - بهداشتی ایران به خارج چقدر است؟
با توجه به سیاست‌های اقتصاد مقاومتی باید نگاه و بهره‌برداری از تمام امکانات درون کشور تنظیم شده باشد. به همین دلیل، صاحبان این صنعت تمام نگرششان به استفاده از مواد اولیه تولیدشده در داخل کشور است، اما در چند مورد به دلیل تولید نشدن آن در داخل از قبیل پودر جاذب و غلاف پالپ؛ صنایع ناگزیر به استفاده از مواد اولیه وارداتی هستند.
به عنوان مثال، تیشو از جمله مواد اولیه مورد مصرف در این صنعت است که اهمیت بالایی دارد، اما تا چند سال پیش، تقریبا 80 درصد این محصول از طریق واردات صورت می‌گرفت و 20 درصد آن در داخل تولید می‌شد، درحالی که براساس همان نگاه صاحبان صنایع طی سه سال اخیر با افتتاح و فعالیت چند واحد بزرگ و سرمایه‌بر که دارای تکنولوژی پیشرفته هستند، نه تنها نیاز داخلی کشورمان برطرف شده، بلکه مازاد تولید را به کشورهای همسایه صادر می‌کنیم.
به اقتصاد مقاومتی اشاره کردید. برای تحقق کامل این رویه در صنعت، انجمن نیاز به چه حمایتی دارد؟
انجمن‌ها و واحدهای صنعتی در همه بخش‌های تولید و توزیع همواره به منظور رونق رشد پایدار صنعتی خواستار همکاری با نهادهای مرتبط هستند. از این رو بدیهی است، همکاری و هماهنگی نهادهای مختلف، اثرات مطلوبی در رونق تجارت و صنعت داشته باشد، اما برای نهادینه‌شدن حوزه فعالیت انجمن‌ها در تصمیم‌گیری‌های صنفی، نیاز به مصوبات قانونی از مراجع قانونگذاری است.
در این صورت، سازمان‌های ذی ربط مکلف می‌شوند، با انجمن‌ها همکاری کنند، زیرا عملکرد ناموفق انجمن‌ها در رفع مشکلات صنفی و صنعتی به این دلیل است که قانون مشخص و مدونی که انجمن‌ها را تعریف کند و وظایف آنها را مشخص کرده باشد، وجود ندارد. با این وصف، پیگیری انجمن همراه با مسئولان ادارات دولتی مرتبط با این صنعت به منظور رونق اقتصاد مقاومتی ـ که اساس آن بر توانایی واحدهای تولیدی داخل کشور استوار است و از امکانات درون کشور که بسیار وسیع و گسترده است، استفاده می‌شود ـ نتایج مطلوبی در صنعت سلولزی - بهداشتی داشته است.
آیا با تکنولوژی‌های روز دنیا فاصله داریم؟
میانگین توانمندی و فناوری استفاده شده کارخانه‌های ایران در اغلب زمینه‌ها بالاتر از میانگین کشورهای منطقه است. به عنوان مثال، منابع انسانی، نیروی کار، نیروهای متخصص، منابع طبیعی و فناوری پیشرفته در کشور، برتری‌های لازم را برای مملکت ما در منطقه فراهم ساخته است.
بنابراین با اداره امور به صورت مطلوب‌تر، برابری لازم با شرکت‌های بزرگ و معتبر خارجی برای شرکت‌های داخلی کاملا طبیعی و امکان‌پذیر است. مثلا بازسازی و نوسازی واحدهای تولیدی از مواردی است که در کنترل کیفیت و کاهش قیمت تمام‌شده نقش اساسی دارد.
در این زمینه لازم است، به یک نکته مهم توجه داشته باشیم که به دلیل وثیقه محور بودن تسهیلات ارائه شده به صنایع، دسترسی واحدهای تولیدی در بخش‌های مختلف به تسهیلات بانکی مشکل شده است، درحالی که اصولا برای صاحبان صنایع دسترسی به تسهیلات بانکی باید کارآرایی محور باشد.
به این ترتیب، اگر تسهیلات بانکی براساس کارآمدی واحدهای تولیدی و با بهره متعارف پرداخت شود، آن گروه از تولیدکنندگان که موفق هستند و کارایی آنها مشخص شده است، به وام‌های بانکی دسترسی پیدا می‌کنند.
در زمینه صنایع سلولزی - بهداشتی نیز چنانچه سرمایه در گردش و مشکل نقدینگی شرکت‌های معتبر برطرف شود، این صنایع توانایی برآورده کردن تمام نیاز داخلی و بخش اعظم نیاز کشورهای همسایه و مقابله با شرکت‌های بزرگ جهانی را دارند.
یکی از مشکلات مردم در زمینه تهیه محصولات سلولزی - بهداشتی درباره قیمت‌های غیر منطقی و درج قیمت بالاست. در این زمینه توضیح دهید؟
طبق قوانین موجود در سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، رصد و پایش کالاهای موجود بازار در بخش‌های مختلف از اختیارات این سازمان است که تاکنون به صورت مستمر بر محصولات سلولزی - بهداشتی اعمال شده است. هرچند انجمن هم نظارت دائمی بر ساماندهی قیمت‌ها در پروسه تولید اعضای خود داشته و دارد. اصولا قیمت‌گذاری تمام محصولات این صنف باید براساس دستورالعمل سازمان حمایت (ضوابط قیمت‌گذاری) صورت بگیرد. از این رو تمام اعضای انجمن، قیمت‌گذاری محصولات خود را منطبق با ضوابط قیمت‌گذاری انجام می‌دهند و روی تمام بسته‌بندی کالاها درج می‌کنند. لازم به یادآوری است، افزایش قیمت در صورتی اعمال می‌شود که آنالیز محصول توسط شرکت همراه با مستندات به کمیته تخصصی (ساماندهی و بررسی قیمت) ارائه و در صورتی که مورد قبول کمیته تخصصی باشد، افزایش قیمت اعمال خواهد شد.
آیا نیازی به واردات محصول داریم و اصولا واردات بی‌رویه چه آسیبی به تولید زده است؟
با نگاهی به مراکز توزیع کالا در سطح خرده‌فروشی مشاهده می‌کنیم، انبوهی از محصولات وارداتی چون پوشک در این مراکز عرضه می‌شود که متاسفانه حجم واردات این کالاها روز به روز افزایش می‌یابد و به نظر ما، دلیل این امر تمایل به مصرف محصولات وارداتی از سوی مصرف‌کنندگان است.
در این زمینه، نخست باید به این مساله اشاره کنم که اغلب کالاهای وارداتی ملزم به رعایت استانداردهای داخلی نظیر مهر استاندارد، درج قیمت مصرف‌کننده و پروانه ساخت نیستند و واردکننده با چسباندن برچسبی کالای خود را وارد بازار می‌کند و مصرف‌کنندگان در صورت بروز مشکل به‌خاطر استفاده از محصول وارداتی نمی‌دانند چه کسی را مورد پیگرد قرار دهند. به همین دلیل، واردکننده چون در حاشیه امن قرار می‌گیرد، از وارد کردن کالاهای بی‌کیفیت نگرانی ندارد. در برخی موارد با کم‌اظهاری بخشی از عوارض و حقوق گمرکی کالا نیز پرداخت نمی‌شود تا قیمت محصول وارداتی نزدیک به قیمت کالای داخلی شود.
درباره برخی عوامل که باعث سودجویی و افزایش واردات تعدادی از محصولات در این صنعت شده، باید به فضای بسته تبلیغات رسانه‌ای برای بعضی محصولات و نبود اطلاع‌رسانی از طریق رسانه‌های عمومی اشاره کرد، در صورتی که همین کالای بهداشتی وارداتی از انواع کانال‌های ماهواره‌ای دائما و به صورت شبانه‌روزی تبلیغ می‌شود و با اطلاع‌رسانی در حال تصرف بازارهای داخلی است. نرخ بالای بهره بانکی برای صنایع داخلی، از موارد دیگری است که امکان رقابت تولیدات وطنی را با کالای خارجی ضعیف کرده است. شاهد مثال آن هم این است که اغلب شرکت‌ها در پرداخت اقساط تسهیلات دریافتی از بانک‌ها دچار مشکل هستند. البته براین باوریم که تدابیر دولت برای حمایت از این صنعت، بخش زیادی از مشکلات را رفع می‌کند.
آیا بازیافت در این صنعت جایگاهی دارد؟
به طور کلی، منابع مورد مصرف در صنایع سلولزی بویژه در تولید تیشو ـ که از کالاهای پرمصرف در جهان امروزی است ـ نوعی درخت است که در برخی نقاط جغرافیایی امکان رشد دارد.طبیعی است، منابع درختی موردنظر کفاف مصرف بسیار بالای تیشو را در دنیا نمی‌دهد. از این رو بازیافت تیشو (ریسایکل) در این صنعت اجتناب‌ناپذیر است. اکنون نیز در اغلب کشورها بازیافت صورت می‌گیرد و نتیجه آن مطلوب است.
