لایحه جدید مالیات بر
ارزش افزوده اواخر اسفند ماه به مجلس ارسال شد و اکنون رسیدگی به آن در
دستور کار کمیسیون های تخصصی مجلس قرار گرفته است و در صورت تصویب نهایی
جایگزین قانون فعلی می شود که به طور آزمایشی از سال 87 در حال اجراست.
فصل
دوم این لایحه به معافیت های مالیاتی کالاها و خدمات اختصاص دارد و دولت
13نوع خدمت را از پرداخت این نوع مالیات معاف کرده که مهمترین آنها به حوزه
حمل و نقل و امور بانکی باز می گردد.
در حوزه کشاورزی خدمات پوست گیری و خشک کردن مجصولات کشاورزی فرآوری نشده در زمره معافیت های مالیاتی قرار دارد.
در
حوزه های درمانی نیز انواع خدمات درمانی و پیشگیری (انسانی، حیوانی و
گیاهی) خدمات توانبخشی و حمایتی و خدمات آرامستان ها از نظر دولت باید از
پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف باشد.
**اجتناب از مالیات مضاعف در حقوق
در
این لایحه قید شده که ارایه خدماتی که مابه ازای آن به صورت حقوق و دستمزد
پرداخت می شود، در صورتی که مشمول مالیات بر درآمد حقوق موضوع قانون
مالیات های مستقیم باشد، از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف است.
در قانون فعلی، این نوع معافیت با عبارت «خدمات مشمول مالیات بر درآمد حقوق، موضوع قانون مالیاتهای مستقیم» وجود دارد.
** معافیت های خدمات بانکی و بیمه ای
در
قانون فعلی مالیات بر ارزش افزوده تنها «خدمات بانکی و اعتباری بانکها،
مؤسسات و تعاونیهای اعتباری و صندوقهای قرضالحسنه مجاز و صندوق تعاون»
از معافیت برخوردارند.
این در حالی است که در لایحه دولت تعاریف وسیع تری از معافیت های بانکی و پولی قید شده است.
در
این لایحه خدمات مالی اعتباری بانک ها، موسسات اعتباری غیربانکی، تعاونی
های اعتبار و صرافی ها که به موجب قانون تاسیس شده یا می شوند یا دارای
مجوز فعالیت از بانک مرکزی باشند در لایحه دولت از پرداخت مالیات بر ارزش
افزوده معاف شده است.
همچنین خدمات واسپاری اشخاص دارای مجوز فعالیت از
بانک مرکزی و خدمات قرض الحسنه صندوق های قرض الحسنه دارای مجوز فعالیت از
بانک مرکزی یا سایر مراجع مورد تایید بانک مرکزی و همچنین صندوق های قرض
الحسنه که به موجب قانون تاسیس شده یا می شوند نیز از معافیت مالیاتی
برخوردار می شوند.
بند دیگری از معافیت های بانکی به معافیت مربوط به
اعطای تسهیلات و صدور ضمانت نامه ها توسط صندوق های حمایتی سرمایه گذاری و
بیمه ای که به موجب قانون تاسیس شده اند در چهارچوب اساسنامه آنها باز می
گردد.
همچنین خدمات دفاتر نمایندگی بانک های خارجی از مالیات معاف شده است.
اعمال
معافیت بیمه ای برای خدمات بیمه مستقیم و اتکایی دارای مجوز فعالیت از
بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران و خدمات بیمه محصولات کشاورزی در صورت
تصویب نهایی لایحه دولت از پرداخت مالیات معاف خواهد بود.
** معافیت های بازار سرمایه
در
لایحه دولت خدمات معاملات تسویه اوراق بهادار و کالا در بورس ها و
بازارهای خارج از بورس و بازارگردانی و سبدگردانی توسط اشخاص دارای مجوز
فعالیت از شورای عالی بورس یا سازمان بورس و اوراق بهادار در زمره معافیت
های مالیاتی قرار گرفته است.
همچنین دولت در نظر دارد بازخرید یا انتقال
سهام، حق تقدم ، سهم الشرکه و سایر اوراق بهادار و نیز نقل و انتقال
واحدهای سرمایه گذاری صندوق های سرمایه گذاری دارای مجوز از بورس اوراق
بهادار را از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف کند.
** معافیت های حوزه خدمات حمل و نقل
به
موجب لایحه دولت، «خدمات حمل و نقل عمومی مسافر درون و برون شهری جاده ای
ریلی هوایی و دریایی» و نیز «خدمات حمل و نقل بین المللی جاده ای ریلی
هوایی و دریایی و خطوط انتقال لوله ای و سیمی»، «خدمات حمل و نقل عبور
خارجی کالا (ترانزیت)» و «خدمات معاوضه (سوآپ) نفت خام و فرآورده های نفتی
(بنزین، نفت گاز، نفت کوره، نفت سفید، گاز مایع و سوخت هوایی) گاز طبیعی و
برق» می بایست از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف شوند.
این در حالی
است که در قانون فعلی مالیات بر ارزش افزوده تنها «خدمات حمل و نقل عمومی و
مسافری درون و برون شهری جادهای، ریلی، هوایی و دریایی» از مالیات
معافند.
** معافیت های آموزشی
به موجب لایحه دولت و در صورت
تصویب نهایی، خدمات آموزش و پژوهشی طبق آیین نامه ای که با پیشنهاد مشترک
وزارت خانه های امور اقتصادی و دارایی، علوم تحقیقات و فناوری و آموزش و
پرورش، تعاون کار و رفاه اجتماعی و بهداشت درمان و آموزش پزشکی ظرف مدت 6
ماه از تاریخ تصویب این قانون به تصویب هیات وزیران می رسد، از پرداخت
مالیات بر ارزش افزوده معاف می شود.
مشابه این بند از لایحه، در قانون
فعلی مالیات بر ارزش افزوده وجود دارد و اکنون نیز انواع خدمات پژوهشی و
آموزشی از پرداخت این مالیات معافند.
** معافیت های مخابراتی و هوایی
در
این لایحه «ارایه خدمات مخابراتی بابت انتقال ترافیک مخابراتی به داخل
کشور و انتقال (ترانزیت) ترافیک مخابراتی از طریق شرکت ارتباطات زیرساخت به
مشتریان و کارور (اپراتور)های خارج از کشور» در زمره خدماتی است که باید
از معافیت برخوردار باشند.
«ارایه خدمات ناوبری و مخابراتی و سرویس های
مراقبت از هر هواپیما در پروازهای عبوری، بدون تقوقف و یا با توقف در ایران
که از قلمرو هوایی ایران استفاده می کنند» دیگر خدمتی است که دولت پیشنهاد
معافیت آن را داده است.
این در حالی است که در قانون فعلیف چنین
معافیتی برای بخش های مخابراتی و خدمات ناوبری وجود ندارد و به نظر می رسد
دولت با هدف توسعه بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات و نیز افزایش پروازهای
عبوری از آسمان ایران برای کسب درآمد ارزی بیشتر این معافیت ها را در نظر
گرفته است تا قیمت تمام شده خدمات در این بخش برای مصرف کنندگان ارزان تر
شود.