به گزارش ایران اکونومیست؛ جام جم. نوشت: بیتو هرگز؛ عجله نکنید! این یک شروع کلیشه ای برای نامه‌ای عاشقانه نیست؛ بلکه عهدی نانوشته اما همیشگی برای بعضی‌هاست. پیمانی که جماعت نوشابه‌دوست، با این نوشیدنی جذاب عصر مدرن بسته‌اند، انگار ناگسستنی‌تر از هر پیوندی است...عهدی که خواسته یا ناخواسته نوشابه را به محبوبترین نوشیدنی بسیاری از آدم‌ها تبدیل کرده است؛جماعتی که به عبارت عاشقانه ابتدایی گزارش وفادارند...آدم‌هایی که شام و ناهار بی‌نوشابه، از گلوی‌شان پایین نمی‌رود!
«کنجکاوی» همیشه می‌تواند بهانه‌ای باشد برای آغاز یک تجربه؛ احتمالا نوشابه‌دوست ها هم اولین بار برای کسب تجربه‌ای جدید نوشابه را مزه کردند...مزه‌ای که متاسفانه زیر زبان‌شان ماند و با مذاق‌شان سازگار شد، انگار که از ازل، نوشابه تنها نوشیدنی این دنیای بزرگ بوده باشد. آنها هر روز و در هر وعده غذایی برای خودشان نوشابه باز می‌کنند، حتی اگر بشود وقت صبحانه ،با تخم مرغ نیمروی ته ماهیتابه هم قلپ قلپ نوشابه می‌نوشند...می‌نوشند و سیر نمی‌شوند از این نوشیدنی که بزرگترین سم زندگی‌شان است!
برنده‌ای که زود مرد
تعجب نکنید! دیگر احتیاجی به جام شوکران هم نیست! برای خودکشی فقط کافی است نوشابه را از وعده غذایی روزانه‌تان حذف نکنید...مطمئن باشید زمان زیادی لازم نیست! اسید فسفریک‌های داخل نوشابه در کار خود مهارت زیادی دارند؛ همان اسیدهایی که ناخن را در عرض 4 روز در خود حل می‌کنند!
البته شما باز هم می‌توانید نوشابه بنوشید و از زندگی لذت ببرید...درست مثل دانشجوهای دانشگاه دهلی! برای آنها اما همه چیز از یک مسابقه شروع شد؛ لذت بزرگی بود؟!! کسی که بیشترین نوشابه را می‌نوشید، عنوان برنده را یدک می‌کشید...برنده خوشبخت این مسابقه 8 بطری نوشابه را یکجا سرکشید! اما فرصتی برای شادی پیدا نکرد...چرا که در دم مرد!
چرا؟ چون دی اکسید کربن زیادی به خونش رسیده بود، درحالیکه اکسیژن کافی درآن وجود نداشت. البته این مرگ دانشجوی برنده، مساوی بود با ممنوع شدن فروش تمام نوشابه های گاز دار در دانشگاه دهلی...
اما روی اطلس جغرافیا، چند قدم که از دهلی و هندوستان اساطیری دور شوید به ایران محبوب خودمان می‌رسید و آماری تاسف انگیز که از سرانه بالای مصرف نوشابه های گازدار بین هموطنان‌مان حکایت می‌کند!
سرانه مصرف نوشابه هرایرانی؛ 42 لیتر در سال
با تمام این‌تفاسیر سرانه مصرف نوشابه های گاز دار در کشور ما، نزدیک به 42 لیتر تخمین زده شده است؛ این اما همه ماجرا نیست چراکه طبق آمارهای موجود در ۲۰ سال اخیر مصرف نوشابه‌های گازدار در کشور ما نزدیک به ۱۵ درصد افزایش داشته و این یعنی غرق شدن در لذت نوشیدن نوشابه!
اما از این طعم شیرین که بگذرید، به حقیقتی می‌رسید با طعمی تلخ : « برای لذت بردن هم باید بهایی پرداخت»...این هم یک قانون نانوشته اما همیشگی است...این‌بار بهای لذت شما، از دست رفتن سلامتی است!
یک نگاه به دنیای آمارها نشان می‌دهد که سازندگان نوشیدنی‌های غیر الکلی بزرگترین مصرف‌کنندگان قندتصفیه شده هستند. این یک امر اثبات شده است که قند، میزان انسولین خون را بالا می‌برد و به افزایش فشارخون و کلسترول، بروز بیماری های قلبی، دیابت، افزایش وزن و پیری زودرس منجر می‌شود.در این بین دندان‌های بدشانس هم به عنوان اولین برخوردکننده‌ها با حجم بالای قند نوشابه، بیشترین آسیب را می‌بینند.
پوکی استخوان هم هدیه دیگر این نوشیدنی گازدار به جماعتی است که نوشابه آنها را سر ذوق می‌آورد: اسید فسفریک موجود در نوشابه‌های گازدار ماده‌ای سمی است که در صنعت به« سختی‌گیر آب»مشهور است، چون باعث جدا شدن کلسیم و منیزیم از آب می‌شود. این همان عملی است که یک لیوان نوشابه پر از یخ در طول زمان با استخوان‌های شما انجام می‌دهد، یعنی یون کلسیم را از استخوان‌ها برداشته و پوکی استخوان را برای شما به ارمغان می آورد!
هجوم آشغال غذاها به سبد غذایی خانواده‌ها
اما به اعتقاد مهناز رفعتی متخصص رژیم‌های درمانی و تغذیه، فقدان آگاهی لازم، فرهنگ نادرست غذایی و هجوم تبلیغات رنگارنگ، از دلایل عمده گرایش مردم به مصرف نوشابه است.
این متخصص به ما می‌گوید:«در حال حاضر حدود 20 درصد از مردم ایران به ناامنی پروتئین و انرژی،40 درصد به پرخوری در زمینه انرژی و پروتئین و 50 درصد هم به سوءتغذیه ناشی از کمبود ریزمغذی‌ها دچار هستند.»
به اعتقاد این متخصص تغذیه، تاثیر تبلیغات مواد غذایی مضری مثل نوشابه و تنقلات رنگارنگی که در اصطلاح پزشکی آنها را «آشغال غذا» می‌نامند، عامل اصلی رشد مصرف اینگونه مواد غیرغذایی است و تلویزیون به عنوان تاثیرگذارترین رسانه در ایران سهم بسزایی در این مساله دارد،زیرا ذهنیت مردم جامعه ما چنین است که اگر کالایی مضر باشد از تلویزیون تبلیغ نخواهد شد.
کافئین نوشابه،اعتیاد می‌آورد
در هرحال وسوسه نوشیدن یک لیوان نوشابه خنک، در گرمای ظهر تابستان وقتی سایه‌ها کوتاه‌تر می‌شوند و روزها بلندتر، خیلی‌ها را رها نمی‌کند...وسوسه‌ای که کم‌کم به یک «وابستگی به مصرف» تبدیل می‌شود...حالا می‌توانید باور کنید که حتی به نوشابه هم می‌توان اعتیاد پیدا کرد! چراکه به نوشابه‌های گاز دار عمدا کافئین افزوده می‌شود تا به اعتیاد و وابستگی در مصرف کنندگان منجر شود.
ما به همین بهانه پای صحبت های دکتر علیرضا شوقی، روانشناس اجتماعی و استاد دانشگاه می‌نشینیم . شوقی به ما می‌گوید: «عوامل روانی متعددی را می‌توان در گرایش افراد به مصرف مواد غذایی پرخطر یعنی موادی که برای بدنشان مضر است، عنوان کرد. اولین دلیل، به دوست‌داشتن مربوط می‌شود، اینکه طبع افراد در حال حاضر بر این قرار گرفته که از این ماده غذایی استفاده کند، خواسته امروز خود را ارضا کند و به آینده هم کاری نداشته باشد.»
به گفته شوقی، عامل بعدی وابستگی و مصرف، مربوط به فقدان آگاهی راجع به مضرات ماده مصرفی مثل نوشابه است. در حقیقت شاید تعداد کمی از مضرات واقعی نوشابه‌ها آگاه باشند.
این استاد دانشگاه ادامه می‌دهد: «دلیل بعدی، مربوط مدت زمانی است که طول می‌کشد تا این زیان‌ها در بدن فرد نمود پیدا می‌کنند؛ یعنی هرچه آثار زیان‌بار یک رفتار پرخطر زودتر دیده شود، جدایی از آن هم سریعتر اتفاق می افتد.»
این روانشناس ادامه می دهد: « البته یک نظریه قدیمی هم وجود دارد که پیروان زیادی دارد؛ بر این اساس ما یکبار به دنیا می‌آییم و یکبار زندگی می‌کنیم و یکبار می‌میریم! پس هیچ دلیلی برای تغییر رویه‌ای که در پیش گرفته‌ایم وجود ندارد! البته باید به این نکته هم توجه کرد که شرکت در یک رفتار جمعی یکی دیگر از عوامل گرایش به چنین موادغذایی است. یعنی وقتی همه افراد یک جامعه نوشابه را به عنوان مهمترین نوشیدنی روزانه خود مصرف می‌کنند، این مصرف به صورت یک رفتار جمعی در می‌آید و بقیه نیز آن را تکرار می‌کنند.»
