خودروهای برقی ایرانی در مسیر کاربردی‌سازی

در دهه‌های ۱۹۷۰ تا ۱۹۸۰ میلادی با وقوع بحران انرژی مجددا خودروی برقی مورد توجه قرار گرفت، ولی این علاقه‌مندی سبب تولید انبوه و ایجاد بازار رقابتی نشد. از سال ۲۰۰۸ میلادی با توجه به پیشرفت فناوری باتری‌ها، مدیریت شبکه برق، نگرانی‌ها در خصوص قیمت نفت و نیاز به کاهش گازهای گلخانه‌ای، تحولی اساسی در تولید خودروهای برقی صورت گرفته‌ است.

از مزایای خودروی برقی نسبت به خودروی احتراقی می‌توان به کاهش قابل ملاحظه آلودگی هوا، کاهش گازهای گلخانه‌ای و کاهش وابستگی به نفت اشاره کرد و این مزایا موجب شده که برخی از کشورها و دولت‌ها به منظور ترویج و گسترش بازار خودروهای برقی مشوق‌هایی برای استفاده از خودروهای برقی در نظر بگیرند؛ چراکه بر اساس پروتکل "کیوتو" گروه کثیری از کشورهای جهان متعهد شدند سطح انتشار دی اکسید کربن (CO۲) خود را تا حدود ۵ درصد کمتر از میزانی که در سال ۱۹۹۰ انتشار می‌یافته، کاهش دهند. 

بر اساس آمارهای جهانی ۱۱ کشور با بیشترین میزان تولید دی‌اکسید کربن در سال ۲۰۱۵ شناخته شدند که ۱۰ کشور جهان حدود ۶۷ درصد از گاز دی‌اکسید کربن سراسر جهان را تولید می‌کنند و این در حالی است که کشور چین به تنهایی ۲۸٫۰۳ درصد از دی‌اکسید کربن جهان را تولید می‌کند.  ایران در این لیست در رتبه ۹ جهانی قرار دارد.

۱۱ کشور اول دنیا از لحاظ تولید گازهای گلخانه‌ای که ایران در رتبه نهم در سال ۲۰۱۵ قرار دارد

به گفته کارشناسان، طراحی و ساخت خودروهای برقی یکی از راهکارهای کاهش دی اکسید کربن است که در این راستا دانشگاه‌های کشور از سال‌های قبل گام‌هایی را در این زمینه برداشته‌اند.

این موضوع یکی از موضوعات مورد بحث در آخرین مناظره کاندیداهای ریاست‌جمهوری در شب گذشته بوده است که در حال حاضر با تلاش‌های صورت گرفته برخی از موانع کاربردی کردن این خودرو در کشور رفع شده است.

خودروی برقی ایرانی «قاصدک نصیر»

این خودرو محصول مشترک دانشکده‌های برق و مکانیک دانشگاه خواجه نصیر است. این خودرو با یک بار شارژ ۱۰۰ کیلومتر را با سرعت ۸۰ کیلومتر در ساعت می‌پیماید، ضمن آنکه آلودگی هوایی و صوتی نیز ایجاد نمی‌کند. همچنین ۸ باتری ۱۲۰ آمپر و ۱۲ ولت برای یک بار شارژ این خودرو کافی است.

این خودرو قابلیت بازیافت انرژی را دارد؛ زیرا موتور آن در سراشیبی‌ها انرژی را به باتری برمی‌گرداند. به طور کلی می‌توان گفت که این خودرو راندمانی بالا با کمترین مصرف انرژی دارد.

قرار است این خودروی برقی دو سرنشین ایرانی با حمایت علمی و نظارت دانشگاه خواجه نصیر الدین طوسی در کیش تولید شود.

خودروی برقی ایرانی «یوز»

خودروی دو سرنشین "کوآدرا Q۱ " با نام تجاری «یوز» از دیگر دستاوردهای محققان کشور در این زمینه است. این خودرو با قابلیت طی ۲۰۰ کیلومتر مسافت با ۳ ساعت شارژ و سرعت ۸۰ کیلومتر در ساعت توسط فناوران دانشگاه آزاد اسلامی قزوین طراحی و ساخته شده است. این خودروی شارژی که ۱۲۰ سانتیمتر عرض و ۲ متر طول و  ۴۰۰ کیلوگرم وزن دارد، می‌تواند مشکلات پارک در خیابان‌ها را کاهش دهد و همچنین هیچ‌گونه آلودگی زیست محیطی ندارد.

در حال حاضر نمونه اولیه این خودرو بدون ایربگ طراحی شده است، اما طراحان آن قصد دارند در نمونه‌های بعدی ایربگ نیز بر روی آن نصب کنند.

این خودرو در سال گذشته از سوی رییس جمهور بازدید شد و هم اکنون نیز مشکلات مربوط به شماره‌گذاری آن رفع شده است.

خودروی برقی «غزال»

این طرح با مشارکت ۸ نفر از دانشجویان که عمدتا ‌از دانشکده مهندسی مکانیک بودند، طراحی و ساخته شد و پیرو آن ‌با رایزنی‌هایی که با مسؤولان ایران خودرو صورت گرفت، این طرح به مرکز تحقیقات ایران خودرو ارائه شد. در بهار سال ۱۳۸۴ ساخت خودرو آغاز شده و در تابستان همان سال به اتمام رسید ‌و اولین خودروی خورشیدی در کشور و خاورمیانه ساخته شد.

این خودرو تاکنون در چند نسل طراحی و عرضه شده است که از آن جمله می‌توان به «غزال ۱» اشاره کرد. این خودرو یک خودروی سه چرخ بود و غزال ۲ نیز به همان صورت ساخته شده بود، با این تفاوت که غزال یک به مراتب سنگین‌تر بود؛ یعنی حدود ۱۵۰ کیلوگرم وزن آن بیشتر و دارای شاسی آهنی بوده است.

جنس شاسی غزال ۲ از کامپوزیت ساخته شده و مواد پیشرفته‌تری در آن استفاده شده بود. موتوری که بر روی چرخ عقب در غزال ۲ قرار گرفته و همچنین سلول‌های خورشیدی آن راندمان بالاتری نسبت به غزال ۱ داشت.

در نتیجه غزال ۲ نسبت به غزال ۱ هم سبکتر و هم دارای راندمان بالاتری بود. در غزال ۳ تفاوت عمده این بود که چهار چرخ دارد و دو موتور الکترونیکی بر روی دو چرخ عقب کار گذاشته شده است و ظرفیت سرنشین آن به دو نفر ارتقاء یافت و این، غزال ۳ را به خودروهای تجاری خیلی نزدیک ‌کرد.

اکنون این محققان با طراحی و ساخت غزال ۳، اقدام به ساخت غزال ۴ کرده‌اند که شکل خودرو در آخرین نسل کاملا تغییر خواهد کرد و شبیه خودروهای معمولی می‌شود و ظرفیت آن چهار سرنشین خواهد شد.

با توجه به پیش‌بینی که کارشناسان و تحلیلگران می‌کنند، در آینده استفاده از خودروهای برقی رایج خواهد شد و خودروهای خورشیدی هم که نوعی از خودروهای برقی هستند، شاید درحدود ۱۵ تا ۲۰ سال آینده مورد استفاده قرار گیرند.

خودروی برقی دانشگاه کاشان

خودروی هیبرید برقی «شاهب ۲» حاصل تلاش یکساله گروه خودروسازی شاهب دانشکده مهندسی دانشگاه کاشان است که با حمایت شرکت سایپای کاشان و توسط جمعی از دانشجویان رشته‌های برق و مکانیک ساخته شده است.

این خودرو با پلت فرم و شاسی پراید ۱۳۲ بوده که از یک موتور بنزینی ۴ سیلندر ۶۳ اسب بخار و یک موتور الکتریکی ۳۰ اسب بخار بهره می‌برد. توان مورد نیاز موتور الکتریکی از ۱۷ عدد باتری لیتیم- یون پلیمر که بصورت سری به یکدیگر متصل شده‌اند، تهیه شده است.

مشکل شماره‌گذاری خودروهای برقی رفع شد

با توجه به تلاش‌های صورت گرفته برای ساخت خودروهای برقی و تاثیر آنها در کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای برنامه‌ای برای کاربرد این خودروها در کشور اجرایی شد، به گونه‌ای که دکتر علی وطنی معاون توسعه فناوری معاونت علمی‌وفناوری ریاست‌جمهوری از رفع مشکل شماره‌گذاری این خودروها در کشور خبر داد و گفت: این اقدام کمک شایانی به رفع آلودگی هوای کشور خواهد کرد.

وی با تاکید بر اینکه معاونت علمی از هر نوع فناوری که در راستای رفع نیازهای کشور و استفاده از مزایای آن از سوی مردم باشد، حمایت می‌کند، یادآور شد: به منظور توسعه این فناوری در دولت یازدهم موانع شماره‌گذاری این نوع خودروها رفع شده است.