نبود فرهنگی غنی سرمایه‌گذاری مانع ورود VCها به طرح‌های فناورانه

به گزارش ایران اکونومیست به نقل از روابط عمومی فرابورس ایران؛ در آغاز این پنل جمشید منوچهری، مدیرعامل شرکت مشاور سرمایه‌گذاری EMS به عنوان دبیر پنل با توضیح درباره عملکرد VCها گفت: صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه در شرکت‌هایی سرمایه‌گذاری خواهند کرد که سودآوری خوبی داشته باشند. 
جمشیدی در خصوص تفاوت VC ها و PRIVATE EQUITY ها گفت: PE ها سرمایه‌گذاری کلان انجام می‌دهند و در شرکت‌های در حال عملیات سرمایه‌گذاری می‌کنند. اما VCها معمولا درشرکت‌های نوپا سرمایه‌گذاری خواهند کرد و زیر50 درصد از سهام آن شرکت را تحت مالکیت خود در می آورند تا انگیزه بنیان گذاران آن شرکت از بین نرود، از سوی دیگر PE ها در تعداد محدودی از شرکت‌ها سرمایه‌گذاری کرده و هیات مدیره را تحت کنترل خود در می‌آورند.
وی به انواع سرمایه‌گذاری‌ها اشاره کرد و گفت: در برخی از سرمایه‌گذاری‌ها، پول هوشمند وجود دارد؛ یعنی پولی که به VCها برای سرمایه می‌دهند با علم و دانش به سرمایه گذار برمی‌گردد اما برخی پول‌ها غیرهوشمند هستند. یعنی، پشتیبانی فکری و معنوی همراه آن سرمایه نخواهد بود.

** استارتاپ‌های مالی برطرف کننده ضعف تکنولوژی بازارهای پول و سرمایه
امیر هامونی، مدیرعامل فرابورس ایران یکی از پنلیست‌های پنل سرمایه‌گذاری جسورانه، مسئله حاکمیت و شفافیت اطلاعات مالی را عامل مهمی در راه اندازی صندوق های سرمایه‌گذاری جسورانه عنوان کرد و افزود: امروزه بیش از 70 درصد از عرضه‌های اولیه (IPO) در بورس‌های مطرح دنیا، حاصل از طرح‌هایی است که به عنوان استارتاپ در صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه پذیرش شده و به باروری رسیده‌اند؛ به همین دلیل فرابورس در این حوزه، شرکت‌های متقاضی ورود به بازار سرمایه را برررسی می‌کند.
هامونی با اشاره به اینکه هم‌اکنون استارتاپ‌های مالی، مدعی هستند که می‌توانند کمبودهای فناوری حوزه‌های بورس، بانک و بیمه را پوشش دهند، گفت: اکنون وقت آن است که صندوق‌های سرمایه‌گذاری به استارتاپ‌های حوزه فین تک و ICT وارد شوند، زیرا با ورود آن‌ها به این بازار، اندازه این استارتاپ‌ها رشد می‌یابد و در ادامه می‌توانند به راحتی وارد بازارهای اول و دوم فرابورس و حتی بازارهای بورس تهران شوند. 
به گفته مدیرعامل فرابورس ایران تاکنون 16 صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه، تقاضای ورود به فرابورس کرده‌اند که از این میان صندوق‌های متعلق به تامین سرمایه لوتوس پارسیان و صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه یکم آرمان آتی پذیره‌نویسی شده‌اند که مجموع سرمایه آن‌ها 60 میلیارد تومان است.
هامونی در تکمیل سخنانش در این زمینه افزود: صندوق‌های دیگری نیز در حوزه‌های سلامت، فناوری اطلاعات، دو رشته‌ای و فین‌تک تقاضای اخذ مجوز و پذیره‌نویسی داده‌اند که به محض طی شدن روند اخذ مجوز، می‌توانند وارد فاز سرمایه‌گذاری در حوزه استارتاپ‌ها شوند. 
 
** فلسفه وجودی VCها
در ادامه یکی دیگر از پنلیست‌ها بهنام چاووشی، مدیرعامل کارگزاری فیروزه آسیا در خصوص فلسفه وجودی VCها گفت: برای ورود به هر حوزه‌ای باید ابزار مناسب برای آن حوزه وجود داشته باشد و صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه یکی از ابزارهای تامین مالی به شمار می‌آیند.
چاوشی با بیان اینکه در مقالات مختلف این صندوق‌ها «خطرپذیر» ترجمه شده‌اند، افزود:‌ احتمال داشت این کلمه دافعه ایجاد کند از این رو با مشورت‌های زیادی به «جسورانه» تغییر کردند، زیرا در این صندوق‌ها ریسک مشخصی وجود دارد و معادل خطرپذیر نیستند.
مدیرعامل کارگزاری فیروزه آسیا با اشاره به اینکه این صندوق‌ها نیاز به متولی دارند، ادامه داد: در اساسنامه VCها یک ساختار مدیریتی تحت عنوان اینکه باید مدیریت واحد وجود داشته باشد آمده است و این مدیریت باید از شرکت‌های تامین سرمایه، کارگزاری‌ها و یا کسانی باشند که با بازار مالی آشنایی کامل داشته باشند.
وی در همین راستا لازمه رشد این صندوق‌های جسورانه را حمایت فعالان بازار سرمایه عنوان کرد و افزود: در این زمینه به کمک کسانی که تجربه بازارهای بین المللی و داخلی مناسبی داشته باشند، نیاز زیادی داریم.

** نحوه پذیرش صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه
در بخش دیگری از این پنل علی تیموری شندی مدیرعامل تامین سرمایه لوتوس پارسیان در خصوص اینکه در چه نوع شرکت‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کنند، توضیح داد: بعد از پذیره‌نویسی با طیف مختلف سرمایه‌گذار رو به رو هستیم که همه این سرمایه‌گذارها باید بررسی شوند.
وی در خصوص آیتم‌های مهم در تصمیم‌گیری‌ها گفت: در خارج از ایران حوزه‌های جدید می‌تواند مقررات را تغییر دهند، اما تا زمانی که این اتفاق در کشور ما هم رخ دهد و سیستم‌ها و مقررات به روز رسانی شود، باید در چاچوب مقررات موجود شبیه‌سازی و کار کرد و اگر مغایر با قوانین باشد، باید از آن طرح صرف نظر کرد که این موضوع خود از محدودیت‌های سرمایه‌گذاری خواهد بود.

** هجوم استارتاپ‌ها به بورس در انتظار تجربه موفق
رضا زرنوخی، مدیرعامل صندوق توسعه تکنولوژی ایران در ادامه این پنل به اینکه اکوسیستم سرمایه‌گذاری خطرپذیر و استارتاپ‌ها چند بازیگر دارد که شامل بانک‌ها و مراکز رشد می‌شود، اشاره کرد و افزود: البته در قالب برنامه سوم توسعه نیز چندین صندوق پژوهش فناوری و چندین شرکت سرمایه‌گذاری خصوصی برای ورود به این حوزه ایجاد شد، اما استارتاپ‌های فعال در سال‌های اخیر با بازیگران حرفه‌ای مالی همکاری کرده و وارد این بازار شده‌اند. به گفته وی هم اکنون نیز صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه به عنوان حلقه واسط این صندوق‌ها به بورس، می‌تواند به عنوان حلقه مکمل عمل کند.
زرنوخی یکی از مشکلاتی که پیش از این بر سر راه استارتاپ‌ها وجود داشت را مشکل شفافیت مالی دانست و ادامه داد: اما در مدل تامین سرمایه از طریق بازار سرمایه، کارآفرین‌ها به شیوه راحت‌تری فعالیت خواهند کرد و جذب سرمایه‌گذاری نیز تسهیل می‌شود؛ همچنین این نوع سرمایه‌گذاری‌ها، زمینه‌ای را فراهم کرده است که شرکت‌های دانش‌بنیان نیز بتوانند به شیوه راحت‌تری عملیات جذب سرمایه را انجام دهند. وی تاکید کرد: در صورتی که چندین تجربه موفق در انتقال این شرکت‌ها به بورس داشته باشیم سایرین نیز به سرعت وارد این حوزه می‌شوند. 
وی از شکل‌گیری استارتاپ‌های زیادی در حوزه‌های ICT، گردشگری و صنعتی خبر داد و گفت که با ارائه مدل تلفیقی می‌توان از تمام ظرفیت‌های رشد آن‌ها بهره گرفت.

** حمایت از استارتاپ‌ها با پیوستن به بازار سرمایه
حامد ساجدی، مدیرعامل شرکت شناسا یکی دیگر از پنلیست‌های پنل سرمایه‌گذاری جسورانه با اشاره به اینکه پیش از این فعالان سرمایه‌گذار در حوزه استارتاپی و دانش‌بنیان، شاهد بودند که قانون تجارت حمایت جدی از آن‌ها ندارد، افزود: همچنین برای تامین مالی آن‌ها، مدل‌های روشنی وجود نداشت از این رو با همت فرابورس ایران ، ظرفیت‌سازی انجام شد و «شناسا» نیز از این ظرفیت برای ورود به بورس استفاده کرد.
ساجدی با بیان اینکه اکنون نحوه تعامل و تامین مالی با صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه برای استارتاپ‌های نوپا به شدت ریسک را کاهش می دهد، گفت: پول دولتی با نرخ بهره و سایر ملزومات وام‌گیری، به شرکتی که احتمال مرگ آن وجود دارد، وارد نمی‌شود؛ بنابراین اگر شرکت در مسیر سرمایه‌گذاری به سود برسد، در مرحله بلوغ آن می‌توان از نقدینگی حاصل از اخذ وام با نرخ ریسک بسیار پایین‌تر استفاده کرد. 
وی پیشنهاد کرد که به افراد در مراحل پایین تحصیلاتی نیز آموزش کارآفرینی داده شود تا بتوانند از شکوفایی ذهنی خود در مسیر ثروت‌سازی استفاده کنند. 

** توسعه سرمایه گذاری جسورانه با فرهنگ‌سازی 
محمودرضا خواجه نصیری، مدیرعامل شرکت تامین سرمایه آرمان یکی دیگر از پنلیست‌ها بود که بزرگ‌ترین دلیل عدم ورود صندوق‌های جسورانه به طرح‌های نوآورانه را این موضوع دانست که ما فرهنگ غنی تلاش برای سرمایه‌گذاری در نهادهای مالی را ایجاد نکرده‌ایم؛ از سوی دیگر تعریف مشترک از صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه در بازار سرمایه وجود ندارد بنابراین باید در این تعریف به نتیجه واحدی برسیم. 
به گفته خواجه نصیری مشکل دیگر در این حوزه به اساسنامه سازمان بورس مربوط است که مبنی بر نتیجه‌گیری طی 4 تا 7 سال است که این موضوع سرمایه‌گذاری در این حوزه را با محدودیت جدی مواجه می‌کند.
 وی با اشاره به اینکه ورود به بازار سرمایه برای تامین مالی این استارتاپ‌ها نیاز به انگیزه بزرگ شدن دارد، گفت: این انگیزه با فرهنگ‌سازی به دست می‌آید این در حالی است که فرهنگ‌سازی در این حوزه به طور کامل شکل نگرفته است.