واکاوی شخصیت بی همتای حضرت فاطمه(س) به سبب جایگاه ویژه و
منزلتی که نزد پروردگار و پیامبر گرامی اسلام(ص) داشته همواره توجه عالمان
و دین پژوهان را به خود جلب کرده است. کوثر رسول اکرم(ص) که با اخلاق و
سیره پسندیده خویش الگویی شایسته از بانوی مسلمان را برای تمام دوره های
متمادی ترسیم و در مقام یک زن با دفاع از جایگاه نبوت و امامت به رسالت
خویش عمل کرد.
حضرت فاطمه(س) در جایگاه همسر، همواره برای حضرت
علی(ع) شریکی وفادار و مهربان بود و نگاهی به زوایای زندگی ایشان نشان می
دهد که ایشان در تربیت و پرورش فرزندانشان اهتمام ویژه ای داشت و هیچ گاه
مشکلات و مصائب مختلف او را از ایفای این وظیفه بازنداشت. فرزندانی که در
مکتب تربیتی مادر فرامین اسلام را با تمام وجود آموختند تا بتوانند در
آینده پیام آور حق و حقیقت باشند.
مدت کوتاهی پس از وفات پیامبر
اسلام(ص)، حضرت زهرا(س) پس از تحمل سختی های بسیار به شهادت رسید و امام
علی(ع) بنابر سفارش ایشان پیکر مطهرشان را به صورت پنهانی به خاک سپرد.
البته در تاریخ شهادت حضرت فاطمه(س) چند روایت وجود دارد که سوم جمادی
الثانی 11 هجری قمری روایتی صحیح تر از تاریخ 13 جمادی الاولی است.
پژوهشگر
گروه اطلاع رسانی ایرنا به مناسبت سالروز شهادت حضرت فاطمه(س) با حجت
الاسلام «محمدباقر نادم» معاون پژوهش و مطالعات راهبردی موسسه روایت سیره
شهدا و کارشناس رادیو معارف به گفت و گو پرداخت.
معاون پژوهش و
مطالعات راهبردی موسسه روایت سیره شهدا، حضرت زهرا(س) را از شخصیت های
برجسته جهان اسلام دانست و در ارتباط با جایگاه او گفت: آیه مودّت در وصف
ایشان نازل و در آیه تطهیر بر این مطلب که او از هرگونه ناپاکی، منزّه هست،
تاکید شده است و بر پایه سوره کوثر، این بانوی بزرگوار منبع و مصداق خیر
کثیر به شمار می رود. همچنین او در داستان مباهله با حضور در کنار پیامبر
اکرم(ص)، همسر و فرزندانش، اتمام حجت الهی به رهبر مسیحیان نجران و مخالفان
شد و از برکت ها و آثار وجودی آن حضرت همین بس که، بیش از هزار سال می
گذرد و میلیون ها انسان در هر شبانه روز با استمداد از شخصیت معنوی او به
پیشگاه خداوند، توسل می جویند.
نادم جایگاه حضرت زهرا(س) را نزد
پیامبر(ص) بسیار والا ارزیابی کرد و اظهار داشت: رفتار رسول اکرم(ص) با آن
بانوی بزرگوار به دور از شیوه های مرسوم و معمول بود و نمی توان برای منزلت
و قرب ایشان نزد حضرت محمد(ص)، حد و مرزی تعیین کرد. پیامبر اسلام(ص) عمیق
ترین تجلیل ها، احترام ها و احساسات پدرانه را در هر محفل و مجلسی به
دخترش تقدیم می کرد.
نزدیکی و ارتباط عاطفی و صمیمی میان آنها به
خصوص هنگامی که حضرت خدیجه(س) و ابوطالب عموی پیامبر(ص) که هر 2 از حامیان
اصلی ایشان به شمار می آمدند از دنیا رفتند بی مانند است صمیمیتی که در گذر
زمان نیز به آن عمق بخشیده و حضرت زهرا(س) تنها یاور و مونس پدر شد و این
ارتباط عاطفی ابعاد تازه ای به خودگرفت تا جایی که خاتم الانبیا(ص) درباره
حضرت صدیقه(س) فرمودند: «فاطمه، حوری(بهشتی ) است که به صورت انسان آفریده
شده است. من هرگاه مشتاق بهشت می شوم به نزد فاطمه می روم و بوی بهشت برین
را از وی استشمام می کنم.»
تعبیرهای دیگری نیز در محتوای احادیث
پیامبر(ص) درباره کوثر نبی(س)وجود دارد که از آن جمله می توان به «فاطمه
بهشت و جواز بهشت من است؛ کوثر نورافشان؛ زهره فروزان؛ نوردیده و نشاط بخش
قلب» اشاره کرد که این توصیف ها بی شک جلوه و ظهور ویژگی ها و کمالاتی در
وجود حضرت زهرا(ص) است که زمینه های بروز چنین رفتارها و سخنانی را فراهم
ساخته اند.
کارشناس رادیو معارف با اشاره به این که قرآن بالاترین
سند برای اثبات حقانیت حضرت زهرا(س) است، یادآور شد: برپایه تاویل و تفسیر
آیات قرآن، بیش از 50 آیه به شخصیت بانوی آب و آینه می پردازد. در این میان
سوره مبارکه انسان به طور ویژه، گذری بر شخصیت، عظمت و فضایل والای حضرت
صدیقه کبری(س) دارد و او به عنوان برترین و جامع‌ترین الگوی عالم بشریت در
تمام ابعاد زندگی از جمله (سجاده بندگی، جلوه‌گاه وارستگی، عرصه وظایف
خانوادگی، حیا، عفاف، حجاب، ایثار، انفاق و ساده زیستی) برای همه عصرها به
نسل‌ها معرفی می شود.
وی در ارتباط با ولایت پذیری حضرت زهرا(س)
بیان داشت: هیچ فردی عمق و ژرفای امامت را نتوانست مانند فاطمه زهرا(س)
بشناسد و در راه تبیین امامت و شناسایی آن و دفاع از امام خویش تلاش کند و
در این مسیر گام بردارد. او از هر وسیله ای برای دفاع از امامت امامان بر
حق، استفاده کرد، گاه با بیان خطبه های شیوا و روشنگرانه، عظمت و فضیلت
مقام امامت و شخص امام علی(ع) را آشکار ساخت و زمانی دیگر با منطق و
استدلال امامت 12 امام را به اثبات رساند و برکت و مزایای بی شمار آن را
برای همگان برشمرد و آنجا که لازم دید، برای دفاع از امام خویش، جان خود را
به خطر انداخت تا آنجا که نخستین شهیده راه امامت و دفاع از آن لقب گرفت.
در
تمام دوران هایی که دنیاطلبان مقام ولایت را هدف دشمنی های خود قرار داده
بودند، ایشان به عنوان حامی و مدافع ولایت، آغازگر دفاع از حریم ولایت شد.
دفاعیه ها و مبارزه های حضرت زهرا (س) از آن جهت مهم و سرنوشت ساز است که
ایشان الگویی برای مبارزه نداشتند و ایشان خود طراح مبارزه با تحریف و
ترسیم کننده نقشه دفاع از ولایت بود و همچون سیاستمداری قهرمان در صحنه،
ظاهر شد. پس از رحلت نبی اکرم (ص)، امیرالمومنین (ع) سیاست سکوت اعتراض
آمیز و در عین حال همراه با همکاری حساب شده با خلفا را بهترین راه نجات
امت اسلامی از هلاکت وگمراهی دانست و در این میان حضرت زهرا (س) با
ایستادگی در برابر جریان حذف ایشان حقایق را برای حق طلبان روشن کرد.
معاون
پژوهش و مطالعات راهبردی موسسه روایت سیره شهدا با اشاره به روایت های
مختلف در ارتباط با تاریخ شهادت حضرت فاطمه(س) و علت این مساله، اظهار
داشت: محمد بن جریر طبری در کتاب «دلایل الامامه» روایت هایی را از امام
صادق(ع) نقل می‌کند، مبنی بر این که «حضرت صدیقه طاهره(س) در ماه جمادی
الآخر روز سه شنبه، سه روز از ماه گذشته در سال 11 هجری قمری از دنیا
رفتند.» این روایت مبنای اتکای بیشتر علمای شیعه از جمله سید بن طاووس در
کتاب شریف «اقبال» است. اما در دسته دیگری از روایت ها، این مدت را 75 روز
دانسته اند از جمله این روایت ها، روایت شیخ کلینی از امام صادق(ع) است که
حضرت می‌فرمایند: «به درستی که توقّف فاطمه(س) در این دنیا، پس از
پدرگرامی‌اش 75 روز بود.»
به نظر می رسد دلیل اختلاف در این 2 گروه
از روایت ها رایج نبودن نقطه‌گذاری بر کلمات در زمان صدور آنها باشد. توجه
به شباهت «خمسه و سبعون» با «خمسه تسعون» گواه این مطلب است. در عرف به
دهه دوم جمادی الاول، از دهم تا بیستم جمادی الاول، دهه فاطمیه اول و به
دهه اول جمادی الثانی از اول تا دهم جمادی الثانی، دهه فاطمیه دوم گفته می
شود. اما بیشتر بزرگان و علما، سوم جمادی ثانی مصادف با 95 روز پس از رحلت
پیامبر (ص) را معتبرتر می دانند. هر چند علما و بزرگان دینی توصیه به
پاسداشت و عزاداری در هر 2 تاریخ داشته اند.
کارشناس رادیو معارف،
زنان جامعه اسلامی را به عنوان مربیان تربیت صحیح فرزندان دانست که می
بایست جایگاه واقعی خود را در جامعه به دست آورند و بدانند که در مسیر
پرفراز و نشیب تعالی و پیشرفت بدون الگو هرگز موفق نمی شوند، افزود:
بنابراین آنها برای پشت سر نهادن پله های ترقی در زندگی فردی و اجتماعی
نیازمند پشتوانه ای قدرتمند و الگویی تمام عیار هستند و این الگو تنها برای
جامعه و زنان ایرانی و یک مقطع و دوره خاصی از زمان نیست بلکه برای تمام
زنان عالم و در تمام اعصار قابل دسترسی و استفاده محسوب می شود و این الگو
در حقیقت حضرت صدیقه(س)، است.
نادم در پایان با اشاره به این که
زندگی کوثر نبی(س) نمونه بارز مهر و عطوفت در خانواده به شمار می رود که می
تواند بستر مناسبی برای تربیت فرزندان صالح فراهم کند، گفت: بنابراین
تاثیرپذیری بانوان جامعه از زندگی ایشان برای داشتن زندگی سالم، تحکیم
بنیان خانواده، مدیریت درست خانه و خانواده در امور اقتصادی و اجتماعی
بسیار موثر خواهد بود و بی تردید شناخت زندگی حضرت فاطمه(س) و عمل به آن
جامعه را از بسیاری از ناهنجاری های فرهنگی و اجتماعی به دور نگه می دارد و
بهترین خط مشی در زندگی بانوان خواهد بود. به منظور ایجاد امکان زمینه های
الگوسازی نیز باید در اجتماع ظرفیت ها و قابلیت هایی وجود داشته باشد تا
بتوان این آرمان ها را تحقق بخشید و از طرف دیگر باید با شناخت موانع و
مشکلاتی که در این مسیر وجود دارد به سمت سعادت حقیقی گام برداشت.
