خبرگزاری مهر - گروه اقتصادی: در بزرگترین شرکت سرمایه گذاری ایران چه می‌گذرد؟ پاسخ به این پرسش در شرایطی که ماهیانه میلیون‌ها کارگر و بازنشسته حق بیمه 7 درصدی به تامین اجتماعی می‌دهند، می‌تواند خواندی، جذاب و در عین حال، بازگوکننده بسیاری از ابهامات در این باره باشد.
بررسی زیرمجموعه‌های تامین اجتماعی نشان می‌دهد، در حال حاضر شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی- شستا- که یک تنه می‌تواند در اقتصاد ایران قدرت نمایی کند، تحت نفوذ و مدیریت تامین اجتماعی قرار دارد.
آنهایی که شستا را می‌شناسند و از قدرت نفوذ آن در اقتصاد کشور اطلاع دارند، راحت‌تر می‌توانند انتصابات سیاسی برای تامین اجتماعی را تجزیه و تحلیل کنند؛ شستایی که هر جایی دست بگذارید، شرکت و هولدینگ دارد و همچنین بابت تسویه دیون دولت، شرکت‌های دولتی زیادی را نصیب خود کرده است.
شاید یکی از پرسروصداترین مصوبات دولت در ماه‌های گذشته تسویه 35 هزار میلیارد تومان از بدهی‌های دولت به تامین اجتماعی با واگذاری سهام در دوران مدیریت فعلی این صندوق بوده است.
بزرگترین شرکت سرمایه گذاری ایران که دارای بیش از 250 شرکت کوچک و بزرگ است، حول و حوش 10 هزار میلیارد تومان دارایی دارد و بیش از 3 هزار میلیارد تومان سود توزیع می‌کند و طبیعی است که هر دولتی می‌آید و می‌رود، روی آن حساس باشد.
در این میان، جای پای شستا را می‌توان به راحتی در صنایع دارویی، سیمان، صنایع پتروشیمیایی و شیمیایی، صنایع عمومی، ساختمان و عمران، نفت و گاز، صنایع نوین و حمل و نقل دید و نمی‌توان از نقش غیرقابل انکار آن در اقتصاد کشور سخن نگفت. به عبارت دیگر، هرچه بیشتر درباره بزرگترین شرکت سرمایه گذاری ایران اطلاعات جمع‌آوری کنید، به قدرت اقتصادی آن بیشتر پی می‌برید.
همچنین از شستا که سهامدار اصلی بانک رفاه و کشتیرانی جمهوری اسلامی را یدک می‌کشد، به عنوان یکی از بزرگان بازار سرمایه یاد و گفته می‌شود به‌طور متوسط حدود یک پنجم حجم معاملات روز بازار بورس به این شرکت تعلق دارد.
در عین حال، نام بسیاری از چهره‌های "سیاسی-اقتصادی" در هیئت مدیره‌های بیش از 250 شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی دیده می‌شود؛ شرکتی که اگر هر عضو هیئت مدیره آن چندشغله نباشند، بیش از 1200 نفر می‌توانند در این هولدینگ بزرگ سمتی داشته باشند و این خود بازگوکننده "خیلی از مسایل و اتفاقاتی" است که ریاست بر تامین اجتماعی را جنجالی و پرسروصدا می‌کند و احکام برکناری توسط دیوان عدالت اداری هم "نمی‌تواند یا نمی‌گذارند" اجرا شود.
همواره در سالیان گذشته هم شاهد آن بوده‌ایم که شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی از اهمیت خاصی برای دولت‌ها برخوردار بوده و از آن به عنوان "حیاط خلوت تودرتوی دولت‌ها" نام برده شده است.
البته باید اشاره کرد که حول و حوش 150 مدیر چند شغله در بیش از 250 شرکت زیر مجموعه شستا فعالیت دارند که ضرورت ورود دستگاه‌های نظارتی همچون سازمان بازرسی کل کشور را بیش از گذشته می‌طلبد تا شاهد پرداخت‌های بی‌ضابطه در پاداش‌ها، حقوق‌ها و حق جلسه‌های میلیونی نباشیم.
با این وجود، از یاد نبرده‌‌ایم که تحقیق و تفحص مجلس هشتم از تامین اجتماعی به خصوص شستا ره به جایی نبرد و شاید بتوان این مسئله را در نفوذ اقتصادی غیرقابل انکار آن تحلیل کرد. خیلی‌ها به شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی به چشم قلکی برای انجام کارهای خود نگاه می‌کنند و نسبت به هرگونه اقدام و تحرکی در این باره واکنش نشان می‌دهند.
به هر حال، هرگونه انتصاب مدیر ضعیف، دارای بهره‌وری پائین و در نهایت بی‌کفایت در شستا می‌تواند موجبات کاهش سود این هولدینگ بزرگ را فراهم کند و حقوق و دریافتی میلیون‌ها کارگر و بازنشسته را در آینده تحت تاثیر قرار دهد؛ کارگران و بازنشستگانی که با حقوق نه چندان بالای خود، توانسته‌اند در شرایط مختلف اقتصادی، زندگی خود را مدیریت کنند.
هم‌اینک کارگران و بازنشستگانی که 30 سال با تامین اجتماعی دست و پنجه نرم کرده‌اند، چشم انتظار حکایت‌های ویژه از آنان با سودهای سالیانه بیش از 3 هزار میلیارد تومانی هستند؛ سودهایی که شستا را به عنوان یکی از غول‌های بزرگ اقتصادی ایران تبدیل کرده است.
* مجتبی قمری وفا
