منابع و در آمدهای سازمان هدفمندسازی یارانه همواره مورد بحث بوده و البته
چگونگی مصارفی که برای این قانون نیز تعریف شده، به گونه ای بوده که
همواره کسری منابع از این محل وجود داشته باشد. به طوری که علی طیب نیا،
وزیر امور اقتصادی و دارایی «زمان» واریز یارانه های نقدی که از همین منابع
تامین می شود را عنوان به «مصیبت عظمای دولت» معرفی کرده است.
گزارش منابع سازمان هدفمندی یارانه در سال جاری نشان می دهد مجموع ارقامی است که به عنوان سهم این سازمان از سوی شرکت‌های پالایش و پخش، گاز، توانیر طبق ماده ۲ اساسنامه این سازمان به حساب سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها واریز می‌شود، در سال ۱۳۹۵ طبق جمع‌بندی دیوان محاسبات حداکثر مبلغ ۳۶ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان است.
پیش از این معاونت بررسی های اقتصادی اتاق بازرگانی، صنایع و معادن اتاق تهران در گزارشی از کسری ۱۷هزارمیلیاردتومانی در بودجه هدفمندی یارانه ها خبر داده و اعلام کرده بود: بررسی آئین‌نامه اجرایی تبصره ۱۴ قانون بودجه سال ۱۳۹۵ نشان می دهند منابع هدفمندی یارانه ها ۳۲ هزار میلیارد تومان و میزان تقریبی مصارف ۴۹ هزار میلیارد تومان است که بر این اساس، بودجه هدفمندی یارانه ها در سال ۹۵ با ۱۷ هزار میلیارد تومانی کسری روبرو خواهد بود.
متن کامل گزارش جدید سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی در خصوص منابع سازمان هدفمندسازی یارانه ها در سال جاری به این شرح است:
منابع سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها
در اجرای قانون هدفمندکردن یارانه‌ها مصوب ۲۳/۱۰/۱۳۸۸ و اصلاح بعدی آن؛ از یک سو دولت مکلف به:
- اصلاح قیمت حامل‌های انرژی (بنزین، نفت، نفت گاز، نفت کوره، نفت سفید و گاز مایع و سایر مشتقات با احتساب هزینه‌های مرتب (بند «الف» ماده یک)
-تعیین قیمت فروش داخلی گاز پس از کسر هزینه‌های انتقال، مالیات و عوارض (بند «ب» ماده یک)
-تعیین قیمت فروش داخلی برق براساس مجموع هزینه‌های تبدیل انرژی، انتقال و توزیع و هزینه سوخت ... (بند «ج» ماده یک)
- تعیین قیمت آب با در نظر گرفتن هزینه‌های تأمین، انتقال و توزیع (تبصره ۱ ماده ۳)
شده است و از سوی دیگر:
-دولت مجاز به پرداخت حداکثر تا پنجاه درصد (۵۰درصد) خالص وجوه حاصل از اجرای قانون برای یارانه نقدی و غیرنقدی به خانوارها و... (ماده ۷) شد
- دولت مکلف به پرداخت سی درصد (۳۰درصد) خالص وجوه حاصل از اجرای قانون برای یارانه تولید و... (ماده ۸) گردید
-همچنین دولت مجاز به استفاده بیست درصد (۲۰درصد) خالص وجوه حاصل از اجرای این قانون برای اعتبارات هزینه‌ای و تملک دارایی‌های سرمایه‌ای شده است. (ماده ۱۱)
-همچنین دولت مجاز گردید، برای اجرای این قانون، سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها را تأسیس نماید و وجوه حاصل از اجرای این قانون را که به خزانه واریز می‌شود، عیناً پس از وصول و کسر سهم دولت (ماده ۱۱) به‌عنوان کمک به اجرای اهداف قانون (ماده ۷ پرداخت یارانه نقدی خانوارها...) و (ماده ۸ پرداخت یارانه تولید...) در اختیار سازمان هدفمندسازی قرار دهد.
- برای فعالیت سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها اساسنامه‌ای در هیأت وزیران به تصویب رسید که در ماده ۲ آن منابع سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها به شرح زیر مشخص شد :
ماده۲: منابع سازمان حاصل از مواد (۷) و (۸) و (۱۱) قانون هدفمندکردن یارانه‌ها و دیگر قوانین و مقررات خواهد بود.
لازم به توضیح است که در مواد ۷، ۸ و۱۱ نیز با صراحت به خالص وجوه حاصل از اجرای قانون هدفمندی تأکید شده است .
همچنینبرای فراهم شدن این منابع یعنی خالص وجوه، چهار شرکت به شرح زیر فعالیت می‌نمایند:
یک: شرکت ملی پالایش و پخش
این شرکت از محل فروش انواع بنزین، نفت‌گاز و ... در سال ۱۳۹۵، ۳۶ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان درآمد کسب می‌کند که همه این درآمدها به حساب شماره ۱۲۷۱ نزد خزانه واریز می‌شود. سپس هزینه‌های قانونی خود را همانطور که در بند «الف» گزارش دیوان محاسبات آمده است به مبلغ ۱۲ هزار و ۸۰۰ میلیارد ریال کسر می‌کند و بقیه آن را که مبلغ ۲۳ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان است طبق قانون به حساب سازمان هدفمندسازی یارانه واریز می‌کند.
دو: شرکت ملی گاز
این شرکت نیز در سال ۱۳۹۵ از محل فروش گاز طبیعی جمعاً ۱۵ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان درآمد کسب می‌کند
و به حساب شماره ۱۷۰ نزد خزانه واریز می‌کند. سپس هزینه‌های قانونی انجام شده را به روشی که در بند «ب» گزارش دیوان محاسبات مشخص شده است به مبلغ ۵ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان کسر و بقیه را که ۱۰ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان است به حساب سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها واریز می‌کند.
سه: شرکت توانیر
این شرکت برق را هر کیلووات ساعت ۶/۶۷ تومان به مشترکین می‌فروشد و کلیه وجوه را به حساب شماره ۲۲۸ نزد خزانه واریز می‌کند ولی چون قیمت تمام شده برق هر کیلووات ساعت ۳/۸۳ تومان است. قانوناً موظف به پرداخت هیچ مبلغی به سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها نیست ولی براساس توافق و آیین‌نامه اجرایی تبصره ۱۴قانون بودجه ۱۳۹۵، مبلغ ۲ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان به حساب سازمان هدفمندسازی واریز می‌کند.
چهار: شرکت‌های آبفا
این شرکت‌ها نیز، زیر قیمت تمام شده، آب را به مشترکین عرضه می‌کنند و منابع حاصل از فروش آب به ازای هر مترمکعب ۴۷۰ تومان را وصول و به حساب شماره ۱۳۸۲ نزد خزانه واریز می‌کند ولی چون قیمت تمام شده هر متر مکعب آب، ۱۱۰۰ تومان است لذا وجهی به سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها پرداخت نمی‌کنند.
جمع‌بندی:
۱- بر اساس اعلام سازمان برنامه و بودجه، کلیه وجوه حاصل از فروش حامل‌های انرژی (انواع بنزین، نفت سفید ...) که درآمد شرکت ملی پالایش و پخش است، ابتدا به حساب شماره ۱۲۷۱ نزد خزانه واریز می‌شود و بعد از کسورات قانونی سهم سازمان هدفمندی‌سازی یارانه‌ها به حساب آن سازمان در پایان هر ماه واریز می‌شود.
-۲تمامی وجوه حاصل از فروش گاز طبیعی که درآمد شرکت ملی گاز است، ابتدا به حساب شماره ۱۷۰ نزد خزانه واریز و پس از کسورات قانونی سهم سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها به حساب آن سازمان در پایان هر ماه واریز می‌شود.
-۳تمامی وجوه حاصل از فروش برق که درآمد شرکت توانیر است، ابتدا به حساب شماره ۲۲۸ نزد خزانه واریز می‌شود و به‌رغم اینکه کل وجوه دریافتی کمتر از قیمت تمام شده است، در سال ۱۳۹۵ مبلغ ۲۲۰۰ میلیارد تومان به سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها کمک می‌نماید .
-۴کلیه وجوه حاصل از فروش آب که درآمد شرکت‌های آبفا است، ابتدا به حساب شماره ۱۳۸۲ نزد خزانه واریز می شود و چون کمتر از قیمت تمام شده آب است، هیچ مبلغی به سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها واریز نمی‌کند .
-۵به این ترتیب درآمدها و منابع سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها، مجموع ارقامی است که به عنوان سهم این سازمان از سوی شرکت‌های پالایش و پخش، گاز، توانیر طبق ماده ۲ اساسنامه این سازمان به حساب سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها واریز می‌شود که در سال ۱۳۹۵ طبق جمع‌بندی دیوان محاسبات حداکثر مبلغ ۳۶ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان است.
