چندوچون سکته قلبی

به گزارش ایران اکونومیست به نقل از روزنامه جام جم، به بیان دیگر 50 درصد مرگ و میرها در ایران ناشی از سکته، بویژه قلبی است. توجه داشته باشید مهم ترین علت پیدایش بیماری‌های قلبی ـ عروقی، تصلب شرائین است‌؛ تصلب شرائین باعث می‌شود سرخرگ‌های گوناگونی که به قسمت‌های مختلف بدن خون می‌رسانند، بتدریج سخت و تنگ شوند و توانایی آنها برای انتقال اکسیژن و مواد غذایی به سلول‌های بدن کاهش پیدا کند. گرفتگی و سختی عروق، عارضه‌ای است که بر اثر بالارفتن سن، تحت تاثیر جنس مذکر، سابقه خانوادگی، سکته قلبی زودرس، فشار خون بالا، افزایش کلسترول، دیابت، سیگارکشیدن، چاقی، کم تحرکی و اختلالات انعقادی خون بروز می‌کند .

آنچه همگی باید بدانیم آن است که اصول مراقبت از قلبمان را یاد بگیریم تا دچار مشکلات عروقی و به دنبال آن افزایش خطر سکته قلبی نشویم. با این حال افزایش آگاهی نسبت به نشانه‌های سکته قلبی و اصول کمک‌رسانی موثر هنگام بروز سکته در یکی از اطرافیان به کاهش تلفات جبران‌ناپذیر ناشی از آن کمک بسیار موثری خواهد کرد. دکتر علیرضا دهستانی، فوق‌تخصص جراحی قلب در گفت‌وگو با جام‌جم اصول کمک‌رسانی موثردر صورت بروز سکته قلبی را بر می‌شمرد.

شما سکته کرده‌اید!

بیماران مبتلا به سکته قلبی، معمولا با علائمی همچون درد تیر کشنده قفسه سینه که ماهیت سوزشی و فشارنده دارد و با فعالیت تشدید و با استراحت بهبود نسبی می یابد، مراجعه می کنند. این درد اغلب به شانه و دست چپ و گاهی به دست راست انتشار می‌یابد، ولی می‌تواند از ناف تا گردن نیز احساس شود. تعریق، تهوع و استفراغ از دیگر علائم آن است. در صورتی که سکته قلبی وسیع رخ دهد به طوری که بخش وسیعی از قلب دیگر شود، شوک قلبی، آریتمی‌های کشنده و نارسایی قلبی بروز می‌کند.

سکته قلبی در کار نیست

بسیاری از بیماری‌های دیگر همانند بیماری‌های گوارشی بویژه زخم و التهاب معده و دوازدهه، بیماری‌های عضلانی ـ اسکلتی نظیر التهاب غضروف دنده و استئوآرتریت، بیماری‌های عفونی همانند عفونت ریوی، زونا و حتی بیماری‌های روحی ـ روانی می‌تواند نشانه‌های سکته قلبی را تقلید کند که می‌توان با گرفتن شرح حال دقیق وبه کارگیری روش‌های تشخیصی مختلف بین آنها فرق گذاشت ولی گاهی تشخیص دقیق مشکل است.

سکته قلبی در جوانی خطرناک‌تر است

ابتلای افراد جوان به سکته قلبی می‌تواند به شکل حاد‌تر و وخیم‌تر تظاهر کند که به علت تکامل کمتر عروق کولترال قلبی است. در این حالت وقتی رگ اصلی کرونر دچار انسداد می‌شود، عروق جانبی توانایی لازم برای حفظ گردش خون لازم قلب را نداشته و لذا سکته وسیع‌تری رخ می‌دهد .

پیشگیری از بیماری‌های قلبی را بیاموزید

رژیم غذایی سالم، ورزش کافی، پرهیز از سیگار، پرهیز از استرس و کنترل ریسک فاکتورها نظیر کنترل دیابت، فشار خون و چاقی می‌تواند در پیشگیری از بیماری‌های قلبی بسیار مفید باشد .در عین حال بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر باید ضمن رعایت نکات فوق، مدام تحت نظر متخصص قلب و عروق و نیز جراح قلب باشند.

خانم‌ها کمتر سکته می‌کنند

این عارضه در خانم‌ها کمتر و دیرتر از آقایان رخ می‌دهد که بخشی از آن به علت اثرات محافظتی هورمون‌های زنانگی تا قبل از یائسگی است. ولی متاسفانه در صورت ابتلا، همراه با عوارض و مرگ و میر بیشتری است. شاید دلیل آن نحوه درگیری عروق کرونر و نیز سن بالاتر خانم‌های مبتلاست.

چه کاری از دستمان برمی‌آید؟

قرار دادن فرد در حالت استراحت وامتناع وی از فعالیت،همراه با دادن آرامش به وی از اقدامات مهم است؛ چرا که بسیاری از آنان اضطراب شدیدی می‌گیرند. مصرف قرص‌های زیر زبانی برای گشاد کردن عروق کرونر و نیز آسپیرین بویژه در افرادی که سابقه آنژین صدری دارند، می‌تواند کمک‌کننده باشد. تاخیر در درمان به هیچ وجه جایز نیست، چرا که می‌تواند به از دست دادن زمان طلایی و در نتیجه عواقب ناگوار منجر شود، بنابراین انتقال فرد به مرکز درمانی تخصصی و مجهز که همه گونه امکانات ازجمله آنژیوگرافی و امکانات جراحی قلب را دارا باشد، حیاتی تلقی می‌شود.

رمز نجات جان بیمار

امروزه یکی از درمان‌های نجات‌بخش برای این بیماران آنژیو پلاستی (در آنژیوپلاستی نوعی لوله باریک به همراه یک بالن مخصوص وارد رگ بسته می‌شود و با بازکردن بالن، پلاک‌های موجود در عروق را به اطراف می‌رانند) است که در مراکز مجهز انجام می‌شود. گاهی بیماران به درمان‌های دارویی و نیز درمان‌های تهاجمی غیر جراحی پاسخ مناسب نمی‌دهند که در این صورت شاید عمل جراحی اورژانس کمک‌کننده باشد. عمل جراحی بویژه در مواقع بروز عوارض سکته قلبی می‌تواند تنها راه نجات بیماران بدحال باشد.

مسلماً نحوه انتقال نیز در این پیش آگهی می‌تواند موثر باشد، زیرا بسیاری از عوارض و اتفاقات در حین انتقال رخ می‌دهد. آمبولانس‌هایی که امکانات لازم برای عملیات درمانی و احیای قلبی ـ عروقی داشته باشند ارجح هستند. امروزه آمبولانس‌هایی مخصوص بیماران قلبی با امکانات خاص برای آنها مهیاست که خود اهمیت موضوع انتقال بیمار را می‌رساند. متاسفانه به بسیاری از بیماران مبتلا به سکته قلبی هم نمی‌توان کمک چندانی کرد که این مرگ و میر به عوامل زیادی از جمله سن، جنس، شدت درگیری عروق کرونر، بیماری‌های همزمان و بروز عوارض سکته قلبی ونیز زمان طلایی برای شروع درمان بستگی دارد. هرچه زمان تشخیص و شروع درمان زودتر باشد، قطعا پیش آگهی بهتر است. توجه داشته باشید توصیه‌هایی نظیر سرفه کردن مداوم برای رفع خطر پایه علمی ندارد و حتی می‌تواند مشکل ساز نیز شود .