هرچند پس از برجام، روابط اقتصادی ایران و آمریکا تغییر خاصی نکرده، اما قرارداد چند میلیارد دلاری خرید هواپیما از بوئینگ، نقطه عطفی در این رابطه محسوب میشود. در این میان، مسئولان شرکت بوئینگ روز جمعه اعلام کردند در صورت خواست دولت ترامپ، فروش هواپیما را به ایران متوقف خواهند کرد.
این در حالی است که کارشناسان پیشنهاد میکنند ایران میتواند برای پاسخ دادن به تحریمهای آمریکا، مذاکرات را با شرکت بوئینگ برای خرید 80 هواپیما متوقف و در این زمینه پیشدستی کند.
این قرارداد چند میلیارد دلاری حدود صد هزار فرصت شغلی در آمریکا ایجاد خواهد کرد که لغو آن مطمئنا ضربهای قاطع به اقتصاد متزلزل آمریکا خواهد بود. اما ایران میتواند نیازهای خود را برای نوسازی ناوگان هوایی از شرکتهای اروپایی تامین کند.
محمد خدابخشی، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در این باره گفت: دولت از ابتدا رفع مشکلات را به برجام گره زد و همه تخم مرغها را در سبد برجام قرار داد، اما اکنون شاهد نقض برجام و تحریمهای جدید علیه ایران هستیم.
وی افزود: درست است که ایران نیازمند هواپیما و تجهیزات آن است، اما نباید برای این موضوع عزت مردم زیر سوال برود.
خدابخشی اضافه کرد: وزارت راه و شهرسازی حتما باید گزینههای دیگری را برای خرید هواپیما در نظر داشته باشد تا ضمن لغو مذاکرات با بوئینگ، آسیبی به ناوگان هوایی کشور وارد نشود. عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس تصریح کرد: برخی مشکلات به وجود آمده در سطح کشور، داخلی است و ارتباطی به دنیای خارج ندارد.
لغو قرارداد به آمریکا ضرر میزند
احمد انارکیمحمدی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس هم به جامجم گفت: برجام یک تعهد بینالمللی است و در طول یک سال اخیر کشورهای اروپایی آمادگی خود را برای همکاری با ایران اعلام کردند. اما آمریکا به عنوان یک عضو برجام با اقداماتی که انجام میدهد، خود را به دنیا ثابت میکند که نمیتوان به این کشور اعتماد کرد.
وی ادامه داد: به نظر میرسد دستگاه دیپلماسی ایران باید نسبت به این موضوعات پاسخگو باشد و به طور روشن باید بیان کند که اینگونه اقدامات به چه سمت و سویی میرود.
این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس خاطرنشان کرد: کارهایی که ترامپ انجام میدهد، خارج از اخلاق یک فرد سیاستمدار است و قطعا اولین آسیب به کشور آمریکا خواهد رسید. اگر آمریکا اعلام کند که قصد فروش هواپیما را به ایران ندارد، قطعا اولین آسیب به آمریکا خواهد رسید.
ترکش ترامپ بر بدنه بوئینگ
از سوی دیگر مسعود گودرزی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به موضوعات مطرح شده درباره رویکرد منفی رئیسجمهور آمریکا نسبت به قرارداد فروش هواپیماهای بوئینگ به ایران، گفت: به طور حتم آمریکاییها به دنبال فشارهای مرحلهای به جمهوری اسلامی در موضوعات مختلف هستند، از این رو به طور حتم بعد از مساله هستهای، مسائلی همچون فعالیت موشکی و موضوعات دیگری را مطرح میکنند.
وی افزود: ترامپ و دولت آمریکا در تلاشند با اقدامات تحریمی، ایران را با مشکلات اقتصادی و سیاسی روبهرو کنند، اما قطعا رفتاری مانند لغو فروش هواپیما از سوی بوئینگ به ایران در گام نخست برای اقتصاد این کشور گران تمام میشود. با توجه به قوانین بینالمللی، نقض قرارداد بوئینگ از سوی مقامات این کشور برای آنها بویژه شرکت بوئینگ بسیار گران تمام میشود.
گودرزی ادامه داد: در شرایط کنونی بسیاری از شرکتهای آمریکایی دچار مشکلات اقتصادی هستند، بنابر این اقدام احتمالی ترامپ برای نفروختن هواپیما به ایران، عملا به ضرر این کشور خواهد بود.