با بررسی آمارهای بانک مرکزی ـ که روزهای گذشته منتشر شده ـ شاخص بهای تولیدکننده در ایران در 12 ماه منتهی به دیماه 1395، نسبت به 12 ماه منتهی به دیماه 1394 به میزان 4 درصد افزایش یافته که نشاندهنده تداوم سیر رکودی در بخش مولد اقتصادی است.
این موضوع به عنوان یکی از معیارها، تأثیر خود را روی تورم خواهد گذاشت و کارشناسان پیشبینی میکنند، تورم در سطح فعلی باقی نخواهد ماند و در ماههای آینده روند افزایشی به خود میگیرد.
در هفتهای که گذشت، نماد بانک ملت پس از بازگشایی با افت قیمت 724 ریالی 36 هزار میلیارد ریال زیان روی دست سهامداران خود و بیشترین تأثیر منفی (1014 واحد منفی) را بر شاخص کل بازار گذاشت و در ادامه نیز با ایجاد موجی از نگرانی بازگشایی سایر بانکها و متأثر از نگرانیهای بینالمللی، تداوم رکود دامنهدار شد.
پس از برگزاری مجامع شرکتهای بانکی بورس در مردادماه و به علت توقف طولانیمدت آنها، حجم قابل توجهی از پول سرمایهگذاران خرد و عمده بازار بلوکه شد و نقدشوندگی سهامداران نیز بشدت کاهش یافت و از طرف دیگر، فشار در سایر نمادها نگرانی از آینده را رقم زد.
نکته قابل توجه این است که ولیالله سیف، رئیسکل بانک مرکزی در برنامهای تلویزیونی اظهاراتی را درباره حرکت رو به جلوی بورس مطرح کرد و هنوز کارشناسان و بزرگان بازار متوجه نشدهاند که ایشان دقیقاً از چه بورسی سخن به میان آورده که حرکت رو به جلو دارد؛ این اظهارات در پاسخ به نامه 150 فعال بازار سرمایه از نگرانیهایی مبنی بر تداوم تأثیر منفی بانکها بر بورس عنوان شده و تعجب اهالی بازار را برانگیخته است.
در این باره، با وجود کاهش ارزش سهام بانکها و رسیدن نرخ آنها به دامنه جذاب قیمتی، سهامداران همچنان برای خرید سهام بانکها نگران هستند، چراکه تصمیمات یکباره دولتی و قوانین مختلف، سهامداران را به حالت ترس و احتیاط درآورده است.
با فضایی که متأثر از توقف طولانیمدت نمادهای بانکی در بورس ایجاد شده، احتمال تداوم آن برای هفته پیش رو قوت مییابد تا برخلاف سنت هر ساله، بازار سهام برخلاف میل سرمایهگذاران به استقبال روزهای پایانی سال و عید نوروز برود.
هر ساله، سهامداران کمریسکتر بازار، طبق سنت قدیمی با رسیدن به ایام نوروز و با نگاه کسب سود از محل تفاوت قیمت سهم در بازار Capital Gain سرمایهگذاری میکردند که با وضعیت به وجود آمده نسبت به بانکها، ابهام در تصمیمات یکشبه دولتی، تغییرات پیدرپی بخشنامههای بانک مرکزی یا سایر دستگاهها، امکان ورود نقدینگی جدیدتر سختتر میشود.
در این شرایط، زیانی که سهامداران در این مدت تجربه کردهاند و همچنین هراس از حضور در بازار سهام میتواند مانع از حضور نقدینگی تازه در بازار شود و در این شرایط نیز احتمال تشدید فضای منفی و خروج نقدینگی از بازار سهام وجود دارد؛ به عبارتی این موضوع میتواند افت بیشتر نسبت قیمت به درآمد بازار را به دنبال داشته باشد.
همچنین در صورت وجود وضعیت جدید و نامناسب بازارهای جهانی و به دنبال آن انعکاس سیاستهای غیراقتصادی بینالمللی بر بازار ایران، احتمال افت بیشتر شاخص را بیشتر میکند.
در این باره باید از هرگونه رفتار هیجانی در فروش سهام اجتناب کرد تا در آینده زیان بیشتر رخ ندهد. حقوقیها و حرفهایها همواره به دنبال کسب فرصتی تازه برای خرید سهام با قیمت پایینتر هستند که معمولاًغیرحرفهایها و تازهواردها این فرصت را ایجاد میکنند.
در شرایط فعلی به گواه بسیاری از سهامداران قدیمی و حرفهای بازار، در کنار سایر عوامل اثرگذار ازجمله رخدادها و مناسبات بینالمللی اقتصادی و غیراقتصادی، ورود نقدینگی جدید میتواند شادابی و نشاط را به جریان معاملات بازار بازگرداند و معاملات کمرمق بازار را قوت بخشد.
روزگاری در بازار سهام، حجم و ارزش معاملات به بیش از 800 و حتی 1000 میلیارد تومان میرسید، اما با تداوم سیاستهای غیرکارشناسی دولتی، روزبهروز روند نزولی و احتیاط سهامداران بیشتر شد تا این که اکنون میانگین ارزش معاملات با احتساب دادوستدهای بلوکی به حدود 200 میلیارد تومان برسد.
با بررسی شاخص کل بورس اوراق بهادار و پرونده عملکرد 10 ماهه آن، روند راکد و نزولی بهطور شفاف نمایان میشود، بهطوری که در این مدت شاخصی که ابتدای سال را در رقم 80 هزار و 219 واحد آغاز کرده بود، اکنون افت فاحشی پیدا کرده است.