در این میان فروشنده بلیتهای چارتر قبل از پرواز، پول بلیت صندلیها را به ایرلاین داده و پس از آن باید به جذب مسافر برای پر شدن صندلیها بپردازد. اگر گاهی این صندلیها تا لحظات آخر پرواز پر نشود، آنها مجبورند بلیت هواپیما را به کمترین نرخ ممکن بفروشند.
در این میان تنها آژانسهایی که توانستهاند بلیت هواپیما را بیشتر از حد معمول بفروشند، برد کرده و با ارائه نرخ کمتر، ضرر نمیکنند. همین موضوع موجب میشود تا سیل پیامکها به سمت مسافران و مخاطبان دفاتر مسافرتی آغاز شود و مسافران هر لحظه شاهد پیامک های تبلیغاتی آنها با قیمت های عجیب و غریب برای سفرهای هوایی باشند.
اما اتفاق مهم این است که وقتی مسافری بلیت چارتر را خریداری کند، در صورت کنسل کردن و یا منصرف شدن از سفر دیگر امکان دریافت پولش را ندارد. این بدان معنی است که مسافر اگر بلیت چارتر که اتفاقا ارزان هم هست، خریداری کند، باید این ریسک را بپذیرد که در صورت منصرف شدن پولی به او داده نمیشود. برخی با این قانون پروازهای چارتری آشنا نیستند و به همین دلیل است که در هنگام خرید این بلیتها، معمولا دفاتر مسافرتی و یا حتی سایتهای فروش بلیت این نکته را به مخاطب متذکر میشوند که «بلیت چارتر و غیرقابل استرداد» است.
اما اکنون از میان همه این شرکتها یک دفتر خدمات مسافرتی با برخی از شرکتهای بیمه قرارداد بسته تا اگر مسافر از خرید بلیتش منصرف شد، بتواند بخشی از هزینهاش را پس بگیرد. به همین دلیل اگر مسافر از خرید بلیت چارتر منصرف شد بسته به زمان کنسلی پرواز جریمهای بین ۳۰ تا ۵۰ درصد را باید بپردازد. یعنی اگر تا ۱۲ ظهر سه روز قبل از پرواز منصرف شود، ۳۰ درصد تا ۱۲ ظهر یک روز قبل ۴۰ درصد جریمه و سه ساعت قبل از پرواز ۵۰ درصد جریمه را باید پرداخت کند.
محمد مسعود اکبریان بنیان گذار پروازهای چارتری خارجی در یک نشست خبری در این باره توضیح داد: اکنون کمتر از ۵۰ هزار نفر سفر داخلی و هوایی در کشور انجام میشود که از این تعداد بیشتر سفرها چارتری و ارزان هستند. اما اگر مسافر به هر دلیلی پس از خرید بلیت چارتری منصرف شود و یا به پرواز نرسد، کل پول او سوخت میشود. فروش بلیتهای چارتر موجب میشود که هم بخش خصوصی از بین برود و هم بازار کاذب ایجاد شود و برای مسافر نیز ذهنیت کاذب از نرخ بلیتها بوجود بیاید. چون مسافر دیگر هیچ وقت بلیت را به قیمت واقعی نمیخرد و منتظر چارتر میماند.
وی افزود: از مدتها پیش این موضوع در جریان بوده که هیچ وقت پول بلیت چارتر را به مسافر نمیدادند مگر آنکه پرواز مشکلی داشته باشند و یا کنسل شود و با تاخیر پرواز کند. اما اکنون با ۱۴ ایرلاین قرارداد بسته شده و شرکتهای بیمهای قبول کردهاند که اگر مسافر از خرید بلیت منصرف شد، هزینهاش را بیمه بدهد. در این صورت دیگر آژانس ضرر نمیکند و مسافر با خیال راحتتری بلیت چارتر را میخرد.
اکبریان گفت: برخی از شرکتهای بیمهای قبول کردهاند که استرداد پول بلیت پروازهای چارتری تحت عنوان بیمه مسئولیت انجام گیرد آن هم برای تعداد مشخصی از پروازهای چارتری یعنی امکان دارد بعد از یک سال این شرایط تغییر پیدا کند.
داوود ارژنگ کارشناس ارشد مدیریت جهانگردی نیز در این باره گفت: همیشه مسافر در صورت انصراف دچار ضرر میشد و باید ریسک خرید بلیت را میپذیرفت ولی اکنون این موضوع برای اولین بار است که اتفاق میافتد، منتها در بحث فروش بلیتهای چارتر داخلی. هنوز این مقررات برای همه چارترکنندگان و پروازهای خارجی وجود ندارد.
اکنون با وجود اینکه شرکتهای بیمه گذار این امکان را فراهم کردهاند که بخشی از هزینه بلیت چارتر به مسافر استرداد شود، شاید بهتر باشد چنین امکانی را برای همه پروازها و دفاتر نیز فراهم کرد تا در آن صورت بیشتر بتوان به حقوق مسافر احترام گذاشت. شاید این موضوع نیاز به افزودن بندی به بندهای ابلاغیه حقوق مسافر در پروازهای چارتری داشته باشد.