كم‌خونی انواع زیادی دارد كه شایع‌ترین آن كم‌خونی ناشی از فقر آهن است. كمبود آهن معمولاً به علت كمبود آهن در رژیم غذایی، افزایش نیاز به آهن یا از دست رفتن حجم زیاد خون ایجاد میشود.
کد خبر: ۱۴۳۳۷۸
به گزارش ایران اکونومیست؛ آهن برای تشكیل هموگلوبین كه مسئول حمل اكسیژن در خون است ضروری است.در حقیقت هموگلوبین اكسیژن را از ریه‌ها جمع كرده و به تمام سلول‌های بدن منتقل می‌كند.زمانی كه ذخایر آهن در كبد تخلیه می‌شوند سطح هموگلوبین كاهش می‌یابد و انتقال اكسیژن به سلول‌ها نیز كاهش خواهد یافت.
توصیه میشود حداقل 500 میلی‌گرم آهن باید به صورت ذخیره وجود داشته باشد.اما درصد قابل توجهی از زنان تنها دارای 150 میلی‌گرم آهن ذخیره هستند.
علائم کم‌خونی
كم‌خونی ناشی از فقر آهن باعث خستگی، كمبود انرژی، عدم قدرت تمركز، ضعف، كمبود تنفس و تپش قلب میشود. به علاوه می‌تواند باعث اختلال حافظه و كاهش آستانه درد شود.
تنظیم دمای بدن نیز ممكن است به علت اختلال عمل غده تیروئید متأثر شود و قدرت سیستم ایمنی نیز ممكن است تا حدی كاهش یابد.
ناخن‌ها شكننده میشود، سطح زبان صاف و براق میشود و شكاف‌های زیادی در گوشه دهان ظاهر میشود.
در دوره بارداری كمبود آهن می‌تواند بر تكامل مغزی جنین اثر گذارد.
درمان‌های رایج کم‌خونی
از آنجا كه كم‌خونی انواع مختلفی دارد قبل از استفاده از هرگونه مكمل غذایی یا درمان باید با پزشك مشورت شود.
در برخی موارد دریافت یك قرص آهن می‌تواند به راحتی مشكل را برطرف كند اما در برخی دیگر از انواع كم‌خونی نیاز به دریافت آهن نیست و حتی دریافت آهن می‌تواند كم‌خونی را تشدید كند.
قبل از استفاده از هرگونه مكمل انجام آزمایش خون (CBC) ضرورت دارد. زنان باردار به دریافت مكمل آهن و اسیدفولیك نیاز دارند.
مواد غذایی مفید برای کم‌خونی:
گوشت قرمز و کم‌خونی
گوشت حاوی آهن هم است كه جذب آن در بدن بسیار راحت‌تر از آهن غیرهم در منابع گیاهی است.
به طور متوسط بدن 10 درصد آهن رژیم غذایی را جذب می‌كند، اما در مورد آهن هم سطح جذب تا 30 درصد افزایش می‌یابد.
ماهی های روغنی و کم‌خونی
نظیر سالمون، خالی مخالی، ماهی تن و ساردین نیز حاوی آهن هم هستند.
ماهی جذب آهن منابع گیاهی را افزایش می‌دهد. بنابراین مصرف آنها برای افراد سالمندی كه قدرت جذب آهن در آنان بعد از سن 70 سالگی به یك‌سوم كاهش می‌یابد بسیار مفید است.
حبوبات و کم‌خونی
حبوبات حاوی آهن غیر هم هستند. لوبیا قرمز و عدس حاوی 5 میلی‌گرم آهن غیرهم در هر واحد هستند.
غلات و نان‌های غنی شده و کم‌خونی
در هر واحد 11 میلی‌گرم آهن و مقداری ویتامین 12 B و اسید فولیك را تأمین می‌كنند و در نتیجه به پیشگیری از كم‌خونی كمك می‌نمایند.
خشکبار و کم‌خونی
انجیر، آلو، زردآلو خشك، كشمش، مغز دانه‌ها و دانه‌ها حاوی مقادیر مفیدی آهن هستند که برای کم‌خونی مفید است.
میوه‌ها و سبزیجات و کم‌خونی
حاوی ویتامین C هستند كه به افزایش جذب آهن غیرهم كمك می‌كند.
دریافت 25 میلی گرم ویتامین C با هر وعده غذایی توصیه میشود. ترشی كلم قرمز غنی از اسیدسیتریك است كه به افزایش جذب آهن كمك می‌كند.
مواد غذایی كه باید پرهیز شوند:
چای و قهوه و کم‌خونی
زیراحاوی تركیبات فنولیك هستند كه مانع جذب آهن میشود. تانن‌های موجود در چای نیز اثر مشابهی دارند.
لبنیات و کم‌خونی
شیر و ماست غنی از كلسیم هستند که باعث كاهش جذب آهن در بدن می‌شوند.
بنابراین باید از مصرف فرآورده‌های لبنی در وعده‌های غذایی غنی از منابع آهن خودداری شود.
پروتئین سویا و کم‌خونی
فیتات موجود در غلات كامل و اسید اگزالیك موجود در ریواس مانع جذب آهن میشود.
سایر اقدامات
- برای افزایش جذب آهن، نوشیدنی‌ها و غذاهایی كه مانع جذب آهن هستند را همزمان با وعده غذایی كه حاوی منابع غنی آهن غیرهم است استفاده نفرمایید.
- به گیاهخواران توصیه میشود كه غذاهای اسیدی نظیر، گوجه‌فرنگی، سوپ‌ها و سس‌ها را در ظروف آهنی طبخ نمایند تا به واسطه اسید موجود در این مواد غذایی مقداری از آهن ظروف به غذا منتقل شود.
