به گزارش ایران اکونومیست؛ مسعود میر محمد صادقی روز یکشنبه افزود: اکنون حجم خروجی آب از دریچه های سد زاینده رود به 60 متر مکعب در ثانیه افزایش یافته و امید است که آب رودخانه تا روز سه شنبه به کلانشهر اصفهان و پس از آن به شرق شهرستان اصفهان برسد.
وی با اشاره به رای کمیته پنج نفره برای استفاده بهره برداران از آب زاینده رود، میزان آب رها شده در بستر زاینده رود را 60 متر مکعب بر ثانیه و جریان آن را 22 روز اعلام کرد.
کمیته پنج نفره تصمیم گیر برای استفاده بهره برداران از آب زاینده رود متشکل از مدیر عامل آب منطقه ای استان، نماینده استاندار، فرماندار اصفهان، نماینده کشاورزان و نماینده جهاد کشاورزی استان اصفهان است.
میر محمد صادقی، هدف از بازگشایی زاینده رود را کشت کشاورزان و بویژه کشاورزان شرق اصفهان عنوان کرد.
پیش از این، معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای اصفهان میزان آب ذخیره شده در پشت سد زاینده رود را حدود 260 میلیون متر مکعب اعلام کرده بود.
بر اساس تصمیم شورای هماهنگی حوضه آبریز زاینده رود، قرار بود آب سد زاینده رود از 28 دی امسال برای کشاورزان شرق اصفهان رهاسازی شود اما بدلیل درخواست کشاورزان و ضرورت ساماندهی مسیر رودخانه این کار به سوم بهمن موکول شد.
سهم حقابه کشاورزان شرق اصفهان از زاینده رود حدود 400 میلیون مترمکعب است،سطح زیر کشت غله پاییزه در شرق شهرستان اصفهان حدود 28 هزار هکتار است که این رقم کمتر از یک سوم از وسعت اراضی در دوران رونق کشت است.
آب رودخانه زاینده رود برای کشت پاییزه کشاورزان شرق اصفهان پارسال در دو مرحله در روزهای 15 آبان و اول اسفند رهاسازی شد.
زاینده رود از ارتفاعات چلگرد در چهار محال و بختیاری و نیز کوه های فریدونشهر در غرب استان اصفهان به شکل رودهای کوچک از هم جدا سرچشمه گرفته و پس از درآمیختن در دریاچه سد زاینده رود به صورت رودخانه ای واحد به سمت اصفهان و تالاب گاوخونی جاری می شود.
این رودخانه به عنوان بزرگترین جریان آبی منطقه مرکزی ایران در سال های اخیر با پدیده خشکسالی، افزایش برداشت و سوء مدیریت منابع آب مواجه و در محل پائین دست در بیشتر ماه های سال با خشکی مواجه شده است.
هم اکنون کمیته ای پنج نفره بمنظور تامین آب کشت های بهاره و پاییزه و نیز تداوم حیات در محدوده محیط طبیعی زاینده رود به شکل مقعطی تصمیم به گشودن دریچه های سد و جاری شدن آب بر روی بستر خشک زاینده رود می گیرد.
بررسی گزارش های وضعیت آب و خشکسالی بیانگر این است که استان اصفهان بدترین روزهای خشکسالی در مقایسه با میانگین 40 سال اخیر را تجربه می کند، واقعیتی تلخ که برون رفت از آن نیازمند همت و مشارکت همه جانبه و متداوم ارگانها و مردم در تمام فصول سال است.
استان اصفهان پس از استان های یزد، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان یکی از استان هایی است که در سالجاری زراعی با پدیده خشکسالی دست پنجه نرم می کند.
شدت این پدیده در مرکز، شرق و جنوب شرقی اصفهان بیشتر از دیگر نقاط این استان است، بگونه ای که 64 درصد از مساحت استان دچار خشکسالی و 22.5 درصد گرفتار خشکسالی شدید و بسیار شدید است.
امسال میزان بارندگی ها در شهرهای این استان از جمله نایین 80 درصد، در اصفهان 55درصد و در سرشاخه های زاینده رود 20 درصد کاهش یافته است؛ براساس آمارهای اعلام شده بطور کلی بارش ها در استان اصفهان در سال آبی جاری نسبت به میزان بلندمدت(40 ساله ) 33 درصد کاهش یافته و در وضعیت قرمز قرار دارد.
خشکسالی ضربات سختی را بر پیکره کشاورزی استان وارد کرده است، اگرچه خدمات بیمه ای بخشی از این خسارات را جبران کرده است، اما باز هم حجم خسارات بسیار بالاست و این روند درحال تشدید شدن است.
طبق گزارش ها در سال 94 بیش از 620 میلیارد ریال خسارت از طریق بیمه به کشاورزان این منطقه پرداخت شد و هم اکنون بیش از 60 درصد از باغ ها و مزارع استان تحت پوشش بیمه قرار دارد.
کشاورزان حاشیه زاینده رود بویژه در مناطق پایین دست و شرق اصفهان با مشکلات جدی تر روبرو هستند و تالاب گاوخونی که همواره موهبتی برای ساکنان و کانون کشت و کار و درآمد این منطقه بوده اکنون خشک و به کانون بالقوه ریزگردها و آلاینده های زیست محیطی تبدیل شده است.
زاینده رودبه عنوان تنها منبع تامین کننده آب تالاب گاوخونی ، آب مورد نیاز کشاورزان این منطقه را نیز تامین می کرده است اما اکنون به یک رود خانه فصلی تبدیل شده است.
بدون شک عوامل متعدد مانند مصارف صنعتی، افزایش جمعیت شهرها، سوء مدیریت و بی تدبیری و البته کاهش نزولات آسمانی سبب کم آبی و خشکی تدریجی این رود بزرگ در فلات مرکزی ایران شده است.
زاینده رود مهمترین رودخانه در مرکز فلات مرکزی ایران به طول حدود 350 کیلومتر از سراب در زاگرس مرکزی تا پایاب در گاوخونی است.
حوضه زاینده رود از دو استان اصفهان و چهارمحال و بختیاری تشکیل شده که 93 درصد از مساحت و 98 درصد از جمعیت تحت پوشش این حوضه در استان اصفهان و هفت درصد از مساحت و 2 درصد از جمعیت تحت پوشش آن در استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد.
احیای زاینده رود، زنده کردن تالاب گاوخونی و مقابله با بحران کم آبی و خشکسالی در سال های اخیر به عنوان مهمترین دغدغه مسئولان استان اصفهان مطرح بوده و در این زمینه تلاش های جدی صورت گرفته است.
در این زمینه از طرح انتقال آب ' بهشت آباد ' به فلات مرکزی ایران می توان به عنوان یکی از راهکارهای حل مشکل آب منطقه نام برد که طبق وعده دولت با جدیت در حال انجام است، هدف این طرح تأمین آب شرب بر اساس پیش بینی جمعیتی برای استان های اصفهان، کرمان و یزد است که متشکل از سه بخش مجزا شامل احداث سد 1.5 میلیارد متر مکعبی به ارتفاع 178 متر، سامانه انتقال آب تا منطقه ' شلمزار' در چهار محال و بختیاری و خطوط انتقال از سامانه انتقال آب از شلمزار به اصفهان، یزد و کرمان است.
حجم آب انتقالی این طرح، در مجموع 580 میلیون مترمکعب خواهد بود که 250 میلیون مترمکعب آن برای اصفهان، 180 میلیون متر مکعب برای کرمان و 150 میلیون متر مکعب برای یزد اختصاص خواهد یافت و این ارقام به صورت مصوبه قانونی ابلاغ شده است.
به گفته رسول زرگرپوراستاندار اصفهان، آخرین برآوردهای پیمانکار برای این طرح بدون محاسبه خط انتقال یزد و کرمان، حدود 750 میلیون دلار هزینه سد، حدود 300 میلیون دلار سامانه انتقال ، 470 میلیون دلار خط لوله انتقال از شلمزار به اصفهان در جمع یک میلیارد و 520 میلیون دلار هزینه خواهد داشت.
پییش از این طبق این طرح پیش بینی شده بود که تونل 60 کیلومتری برای انتقال آب در نظر گرفته شود اما وزیر نیرو و کارشناسان وزارتخانه، به ترکیبی از تونل و خط لوله اعتقاد دارند، بنحوی که 11 کیلومتر توسط تونل کوتاه و مابقی بوسیله خط لوله پوشش داده شود.
همچنین طرح 9 ماده ای احیای حوضه آبریز زاینده رود که در سال 93 با هدف هماهنگی و اعمال مدیریت واحد بر این حوضه آبریز در موضوعات منابع، مصارف و حقابه ها به تصویب شورای آب کشور رسید نیز می تواند گامی مؤثر دربهبود اوضاع ایفا کند.
