برجام تردد کشتی ها با پرچم ایران را به بنادر جهان میسر کرد

به گزارش ایران اکونومیست؛ محمد سعیدنژاد روز چهارشنبه با اشاره به اینکه حمل و نقل دریایی جزو نخستین حوزه هایی بود که مشمول تحریم شد، گفت:‌ غربی ها برای اینکه بتوانند تحریم ها را علیه ایران به خوبی اجرا کنند، باید مراودات ما را مسدود می کردند.
وی با بیان اینکه بخش حمل و نقل دریایی به دلیل این که بیش از 90 درصد کالاهای تجاری کشور از طریق دریا جا به جا می شود، مورد توجه غربی ها قرار گرفته بود، گفت: بیشترین هدف‌گذاری تحریم های ظالمانه در این حوزه بوده است.
معاون وزیر راه و شهرسازی درباره جزییات تحریم ها در بخش دریایی گفت، خطوط کشتیرانی اعم از شرکت ملی کشتیرانی، شرکت ملی نفتکش و سایر خط های کشتیرانی، بیمه و پوشش بیمه ای کشتی ها، کلاس بندی و رده بندی شناورها و شرکت های اپراتوری فعال در بنادر همه مشمول تحریم های سنگین شدند.
مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی گفت: بر اساس این تحریم ها کشتی های ایرانی با پرچم ایران حق تردد به هیچ بندری نداشتند و مؤسسات رده بندی معتبر دنیا از حضور در ایران برای انجام فرایند کلاس بندی و صدور گواهی و تأییدیه مبنی بر سالم بودن اجزای فنی کشتی و اعمال استانداردهای فنی منع شده بودند. به تبع انجام نشدن موضوع کلاس‌بندی، فرایند بیمه ای هم توسط شرکت های بیمه برای کشتی های تجاری ایران انجام نمی شد.
سعیدنژاد اظهارداشت: به طور طبیعی و به دلیل بیمه نبودن شناورها، صاحبان کالا نیز سفارش حمل و نقل کالا به شناور بدون بیمه نمی دادند و این سبب کاهش عملیات دریایی و بندری در بنادر تجاری ایران شد. شرکت های اپراتوری بنادر که عملیات جا به جایی کالاها را از کشتی های باری به بارانداز و بالعکس انجام می دهند، نیز مشمول تحریم های ظالمانه شدند.
مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی با بیان اینکه بنادر کشور به خودی خود هیچ گاه تحریم نشدند، گفت : پیش نویس های تحریم بنادر ایران نیز در کنگره آمریکا در دست تهیه بود که خوشبختانه برجام جلوی آن را گرفت، اما به دلیل تحریم اپراتورهای ایرانی، هیچ کشتی نمی توانست وارد بنادر ایران شود.
معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اقدام های مقابله ای ایران در دوره تحریم خاطر نشان کرد: بخشی از تحریم ها در خصوص بیمه و کلاس بندی شناورها را با روش خودمان جبران کردیم، به این معنی که با ایجاد مؤسسات رده بندی ایرانی (مؤسسه رده بندی آسیا و مؤسسه رده بندی ایرانیان) پوشش بیمه ای کشتی ها تا حدی اجرا شد، اما این اقدامات نیز هزینه های ما را در این بخش افزایش داد.
 
** دستاوردهای دریایی برجام
معاون وزیر راه و شهرسازی درباره گره گشایی برجام در بخش دریایی گفت: با تمهیدات اندیشیده شده در آغاز مذاکرات هسته ای و مطالعات دقیق تری که گروه های فنی در تیم مذاکرات کننده ایرانی انجام داده بودند، تمام قطعنامه های سازمان ملل و تصمیم های اتحادیه اروپا مبنی بر مسدود و محدود کردن حمل و نقل دریایی ایران، یکجا برداشت شد، به طوری هم اکنون در هیچ بخشی از حوزه دریا تحریم نداریم.
سعیدنژاد افزود: با اجرای برجام، کشتی های ایران امکان رفتن به هر نقطه ای از آب های دنیا را پیدا کردند و کشتی های ایرانی که به دلیل تحریم، پرچم‌شان را تغییر داده بودند، هم‌اکنون با پرچم ایران به بنادر بزرگ آسیا، اروپا و آمریکا تردد می کنند.
این مقام مسوول در سازمان بنادر و دریانوردی افزود: با انجام توافق هسته ای، مؤسسه های رده بندی معتبر دنیا باردیگر به ایران بازگشتند و با همکاری مؤسسات ایرانی فعالیت خود را در ایران آغاز کردند. شرکت های بیمه نیز با اعمال سقف بیمه‌ای 540 میلیون دلاری، پوشش بیمه ای شناورهای ایرانی را آغاز کردند.
مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی درباره دیگر گشایش های برجامی در حوزه حمل ونقل دریایی گفت: به دنبال خروج اپراتورهای بندری از چالش تحریم، هم اکنون 17 خط کشتیرانی بزرگ و معتبر دنیا که به «خطوط لاینری» معروف هستند، برنامه هفتگی و ماهانه‌شان را برای تردد به بنادر ایران به خصوص بندر کانتینری شهیدرجایی از سر گرفتند. در نتیجه برجام الان فعالیت های ایران در حوزه دریا به طور کامل عادی و مثل سایر کشورهای صاحب بندر و دریا است.
 
**رفع محدودیت های خرید تجهیزات بندری
معاون وزیر راه و شهرسازی امکان خرید تجهیزات استراتژیک بندری در دوران پسابرجام را از دیگر دستاوردهای مذاکرات هسته ای برشمرد و گفت: تا پیش از این با محدودیت خرید و تامین تجهیزات استراتژیک بندری مواجه بودیم و تنها برخی شرکت های کشورهای خاص می توانستند به ایران تجهیزات بفروشند آن‌ هم تجهیزات کم کیفیت و کم بازده، در حالی که با انجام توافق هسته ای و اجرای برجام ، خرید تجهیزات از بهترین شرکت های اروپایی هم اکنون آغاز شده، به طوری که در 10 روز آینده نخستین محموله تجهیزات بندری خریداری شده از شرکت معروف «لیپهر» آلمان وارد بندر چابهار می شود.
 
** صف 9 شرکت سرمایه گذار خارجی برای حضور در بندر شهیدرجایی
سعیدنژاد در ادامه استقبال سرمایه گذاران خارجی برای حضور در بنادر کشور را از دیگر دستاوردهای مهم برجام عنوان کرد و گفت: در حال حاضر فقط در بندر شهید رجایی و برای فاز سوم توسعه این بندر، 9 شرکت بزرگ کشتیرانی و اپراتوری بندری، برای سرمایه گذاری و ساخت پایانه ، درخواست رسمی برای سرمایه گذاری داده اند.
وی اظهار داشت: اکنون به دلیل اینکه تعداد این شرکت ها زیاد است، فرایند تعیین شاخص های انتخاب سرمایه گذار بر اساس استانداردهای سرمایه گذاران خارجی و در چارچوب قوانین داخلی در دست انجام است و بزودی فراخوان آن برای انتخاب و گزینش شرکت برتر از میان 9 شرکت یاد شده، به طور رسمی اعلام می شود.
 
** امضای قراردادهای بزرگ سرمایه گذاری در بندر چابهار
مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی با اشاره به امضای دو قرارداد بزرگ بندری با کشور هند در دوره پسابرجام، آن را یکی دیگر از دستاوردهای بزرگ دولت تدبیر و امید در سایه مذاکرات موفق هسته ای عنوان کرد و گفت: در قرارداد اول مبلغ 150 میلیون دلار به صورت فایناس را کشور هند برای توسعه بنادر چابهار، تامین می کند که فرایند آن عملیاتی شده است و قرارداد دیگری به صورت سرمایه گذاری B.O.T (ساخت، بهره برداری و انتقال) به میزان 85 میلیون دلار برای بندر چابهار در دست اقدام است.
 
** تأثیرجهشی برجام بر اقتصاد حمل و نقل کشور
سعیدنژاد با اشاره به تاثیر برجام بر اقتصاد حمل و نقل کشور بیان کرد : ورود 17 خط لاینر کشتیرانی به بنادر ایران، مفهوم‌اش این است که کالاهایی که به صورت واحده و از طریق کشتی های کوچک (فیدری) از بنادر جنوب خلیج فارس وارد بنادر ایران می شدند، از این پس از طریق کشتی های بسیار و بزرگ به شکل مستقیم وارد آب های ایران می شود که آثارش در کاهش هزینه ها و زمان حمل و نقل به طور کامل محسوس است.
وی افزود: به جز این، ما در حوزه دریا باید در سه موضوع مختلف نیز فعالیت بهینه داشته باشیم؛ اینکه امکانات و شرایط کالاهای ایرانی اعم از صادراتی و وارداتی را ارتقا دهیم، موضوع بعدی بحث ترانشیپ (جا به جایی دریایی کالاها از یک بندر داخلی به یک بندر خارجی یا داخلی دیگر) است که یکی از شروط سازمان بنادر برای همکاری با شرکت های خارجی آوردن حجم بیشتری از کالاهای ترانشیپی به کشور است.
به گفته سعیدنژاد، موضوع سوم استفاده حداکثری از ظرفیت های ترانزیتی کشور برای حمل و جا به جایی کالاهای کشورهای محصور در خشکی است.
معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به انتخاب اپراتورهای ترمینال 1 و 2 بندر شهیدرجایی گفت : با اعلام فراخوان برای این ترمینال ها، شرکت های بزرگ بین المللی اعلام همکاری کردند که در حال حاضر در مرحله بررسی و انتخاب گزینه برتر هستیم.
 
** عملکرد قابل دفاع سازمان بنادر در سواحل مکران
سعیدنژاد با انتقاد از سیاست های نادرست اقتصادی گذشته مبنی بر خالی شدن سواحل جنوب کشور از جمعیت ناشی از استقرار صنایع و منابع در نواحی مرکزی کشور، گفت: میانگین تراکم جمعیت در سواحل ایران 10 درصد تراکم کل کشور است.
معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به عملکرد سازمان بنادر در توسعه سواحل مکران، تاکید کرد: در سواحل مکران، طرح توسعه بندر بزرگ چابهار را از خیلی سال پیش شروع کردیم و در آینده نزدیک فاز اول توسعه این بندر با ورود تجهیزات بندری، مورد بهره برداری قرار می گیرد.
وی با تأکید بر اینکه در حال حاضر در بخش دریایی هیچ محدودیت ویژه ای نسبت به دیگر کشورهای منطقه و فرامنطقه ای نداریم، تصریح کرد: برجام در بخش دریایی آفتاب تابان بوده است.
سعیدنژاد با بیان اینکه در تاریخ ایران در هیچ دوره ای کاهش سریع تورم دو رقمی و تبدیل آن به تورم تک رقمی را سراغ ندارید، گفت : اشتغالزایی سالیانه برای 700 هزار نفر و کاهش تورم سریع، در تاریخ ایران بی نظیر بوده که دولت تدبیر و امید و تحت تأثیر اجرای برجام محقق کرد.
مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی با اشاره به اهمیت اجرایی شدن برجام برای کشور، تصریح کرد: درباره برجام نباید دچار مشکل مفهومی شویم، اینکه برجام خوب است به معنی این نیست که طرف مقابل ما هم خوب بود. اتفاقاً طرف مقابل، عملکرد خوبی نداشته است و تا اینجا هم مجبور شده با ما همکاری کند.
 
برجام یا برنامه جامع اقدام مشترک (Join Comprehensive Plan of Action)، در 23 تیر 1394 پس از 20 ماه مذاکرات فشرده و سخت که از آن به عنوان مذاکرات قرن نام برده می شود، بین ایران و کشورهای 1+5 (آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین و آلمان) به امضا رسید.
این توافق در 29 تیرماه 1394 با تصویبت قطعنامه 2231 در شورای امنیت سازمان ملل ماهیت حقوقی پیدا کرد و بدین ترتیب، 6 قطعنامه قبلی این شورا علیه ایران را لغو کرد. اتحادیه اروپا نیز در همان روز برجام را تایید کرد.
برجام در 19 مهرماه 1394 در قالب قانون «اقدام متناسب و متقابل ایران در اجرای برجام» به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و با تایید شورای نگهبان در 23 مهرماه برای اجرا به دولت ابلاغ شد.
این توافق از 26 دی ماه 94 با انتشار گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مبنی بر اجرای تعهد ایران در حوزه هسته ای، با برچیده شدن همه تحریم های ایران مرتبط با موضوع هسته ای به مرحله اجرا رسید.
بدین ترتیب، با اجرای برجام همه تحریم های مرتبط با صنعت نفت، گاز و پتروشیمی لغو و زمینه بازگشت مقتدرانه ایران به بازار جهانی نفت فراهم شد.