رتبه نخست قم در پهنه‌های مستعد ریزگرد

به گزارش ایران اکونومیست؛ رضا شهبازی با بیان اینکه ریزگردها در کشور روبه افزایش است، افزود: قم از نظر پهنه‌های مستعد تولید ریزگرد در مقایسه با مساحت کل این استان، مقام نخست را در کشور دارد.

به گفته وی، سه هزار کیلومتر مربع معادل 30 درصد از مساحت استان قم مجموعه‌های بدون پوشش گیاهی است که خطرناک‌ترین اراضی از نظر تولید ریزگرد به شمار می‌آید.

شهبازی ادامه داد: درصد بالایی از این کانون‌ها، اراضی کشاورزی و حاشیه غربی دریاچه نمک است که با جریان باد مشکلات زیادی برای قم از نظر نفوذ گرد و غبار ایجاد می‌کند.

وی اضافه کرد: دریاچه نمک به اندازه کافی رطوبت دارد و شرایط طوفانی ندارد، ولی به دلیل تفاوت دما، تولید گرد و غبار می‌کند که در صورتی‌که سازوکارهای زیست‌محیطی رعایت شود، می‌توان از فرصت‌های دریاچه‌های حوض سلطان و نمک برای احیا و بهبود شرایط این مناطق استفاده کرد.

شهبازی با بیان اینکه اگر دریاچه‌های حوض سلطان و نمک خشک شود، استان قم از نظر محیط زیستی با چالش جدی مواجه می‌شود، ادامه داد: برای احیا و نگهداری یک هکتار منشاء تولید گرد و غبار، 100 میلیون ریال اعتبار نیاز است.

معاون مرکز پژوهش‌های کاربردی سازمان زمین‎شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، گرد و غبار استان‌های مختلف را متفاوت از یکدیگر دانست و خاطرنشان کرد: به طور نمونه گرد و غبار استان خوزستان ذرات رس و آهک، استان اصفهان رس و آلاینده‌های صنعتی و شهری و استان تهران رس و ذرات کوارتز و منشاء آنها به‌طور عمده طبیعی و از ساخت‌وسازهای داخل شهر است.

وی با بیان این‌که در دهه اخیر 70 درصد مشکل ریزگرد مربوط به استان‌های خوزستان و سیستان و بلوچستان می‌شد، یادآور شد: ولی از سال 1388 معضل ریزگردها در کشور به اوج خود رسید و هر ساله رو به افزایش است.

شهبازی، بی‌ثباتی در عراق و سوریه را مهمترین عامل در تشدید ریزگردها در منطقه ذکر کرد و ادامه داد: بر اساس گزارش‌های هواشناسی در 60 سال گذشته 70 درصد فجایع بزرگ با مسائل اقلیمی سر و کار داشته و از این نظر جایگاه ایران پرمخاطره محسوب می‌شود، به‌طوری که با خطر زمین‌لرزه، افزایش دما و خشکسالی مواجه هستیم.

شهبازی به چالش تغییر اقلیم در ایران اشاره و اضافه کرد: هر سال جریان‌های سرد و بارانی از شمال و شمال‌غرب و شرق و جریان‌های گرم و خشک نیز از جنوب و جنوب‌شرقی وارد می‌شد و در چند سال گذشته جریان‌های سرد و بارانی ضعیف و جریان‌های گرم و مرطوب شدیدتر شده است.

معاون مرکز پژوهش‌های کاربردی سازمان زمین‌شناسی با بیان اینکه در 100 سال گذشته، دمای هوا بیش از یک درجه افزایش یافته و طبیعیت فرصت نمی‌کند خود را با این تغییرات همراه کند، گفت: به دلیل تغییرات اقلیمی با بحران مهاجرت و جابه‌جایی جمعیت مواجه هستیم و باید با سیاست‌های پیشگیرانه این جمعیت را مستقر نگه داریم.

وی با اشاره به وضعیت روند تغییر اقلیم در کشور اظهار کرد: در چند سال آینده ایران خشک‌تر و گرم‌تر و جنوب شرق کشور به دلیل قدرت جریان‌های اقیانوس هند مرطوب‌تر خواهد شد و بیشتر مناطق کشور به سمت خشکی پیش می‌رود.

 دریاچه نمک در ناحیه شرقی استان قم و در حد فاصل سه استان قم، سمنان و اصفهان قرار گرفته و بزرگترین دریاچه فصلی و فراشور کشور است که حدود 200 هزار هکتار وسعت داشته و یک سوم آن در محدوده جغرافیایی استان قم قرار گرفته است و دارای ساختار زمین‌شناختی کم نظیر شامل پوسته نمکی و حاشیه باتلاقی است.

این دریاچه که در دهه‌های گذشته از طریق رودخانه‌های کرج، جاجرود، شور، قمرود و قره‌چای کاملا پرآب بوده است، اکنون با قطع حق آبه‌ها، خشکسالی مستمر و برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی که باعث پیشروی آب‌های فراشور در سفره‌های زیرزمینی به سمت دشت‌ها و نابودی پوشش گیاهی و اکوسیستم منطقه شده، به یکی از کانون‌های فعال القای ریزگردها در منطقه تبدیل شده است.

انتهای پیام