گرانی لبنیات باز هم خودسرانه؟

حدود یک ماه پیش که زمزمه گرانی محصولات لبنی مطرح شد، سازمان حمایت تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان به عنوان سازمان مسئول تنظیم بازار محصولات لبنی اعلام کرد، با افزایش قیمت بی‌دلیل لبنیات بشدت برخورد خواهد کرد و متخلفان به مراجع قضایی معرفی خواهند شد. در آن زمان، قرار بر این بود آن گروه از تولیدکنندگان که بدون هماهنگی سازمان اقدام به افزایش قیمت‌ها کرده بودند، کالاهای گران خود را از بازار جمع‌آوری و محصولاتشان را با قیمت‌های مصوب به بازار عرضه کنند، اما این اتفاق نیفتاد.

با گذشت نزدیک به یک ماه از این ماجرا، روند افزایشی قیمت لبنیات کم‌کم و بدون سر و صدا ادامه دارد. براساس بررسی‌های میدانی از سطح شهر تهران، برخی اقلام لبنی بخصوص کره کمتر توزیع می‌شود که فروشندگان دلیل آن را تلاش تولیدکنندگان برای گران‌کردن کره عنوان می‌کنند.

گرانی را تکذیب می‌کنم

رضا باکری، دبیر انجمن صنایع لبنی درباره افزایش خزنده قیمت محصولات لبنی به خبرنگار ما گفت: هیچ افزایش قیمت قانونی در محصولات لبنی نداشته‌ایم و هیچ کمبودی هم در بازار نیست.

باکری در ادامه افزود: انبار تمامی کارخانه‌ها مملو از تولیدات مختلف لبنی است و هیچ کمبودی برای توزیع محصولات نیست. این‌که برخی افراد می‌گویند کمبود در بازار وجود دارد، نام محصول و محل توزیع را به انجمن اطلاع دهند تا پیگیری شود، البته درباره افزایش قیمت هم همین درخواست را داریم.

این مقام صنفی درباره افزایش قیمت کره نیز گفت: این کالا متفاوت از دیگر بخش‌های لبنی است و با توجه به وابستگی به خارج از مرزها، احتمال افزایش قیمت آن وجود دارد؛ درحالی که با توجه به نوسان نرخ ارز و گران‌شدن هزینه بسته‌بندی، هزینه تمام‌شده تولید کره افزایش یافته است. باکری تاکید کرد: اگر کارخانه‌ها با توجه به شرایط فعلی به این نتیجه برسند که لازم است تغییری در قیمت محصولات بدهند، باید با مجوزهای لازم از سوی دستگاه‌های مسئول صورت بگیرد و در رسانه‌ها میزان افزایش قیمت این اقلام برای اطلاع عموم منتشر خواهد شد.

وی معتقد است در حال حاضر بسیاری از هزینه‌های تولید برای کارخانه‌ها افزایش یافته است، ولی کارخانه‌ها با توجه به کشش بازار به افزایش قیمت تمایلی ندارند. به همین دلیل با مدیریت هزینه‌ها سعی می‌کنند مانع افزایش قیمت‌ها شوند.

افزایش هزینه‌ها فقط برای صنایع لبنی نیست

در همین حال علیرضا عزیزاللهی، مدیرعامل اتحادیه دامداران ایران درباره افزایش قیمت لبنیات گفت: این تخلفی است که هنوز هیچ مسئولی با آن برخورد نکرده است، درحالی که هنگام تعیین قیمت شیرخام، همه اظهارنظر و با جدیت برای تعیین قیمت مصوب اقدام کردند.

عزیزاللهی در ادامه افزود: این تخلف آشکار کارخانجات صنایع لبنی، عاملی است برای زیان بیشتر دامداران و تولیدکنندگان شیرخام. درحالی که می‌بینیم حتی مصوبه دولت یعنی خرید شیرخام با قیمت 1440 اجرا نشده و قیمت شیرخام از قیمت‌های قبلی ارزان‌تر هم شده است.

وی معتقد است؛ اگر صنایع لبنی افزایش هزینه‌های تولید را به عنوان عامل گرانی محصولات اعلام می‌کنند، لازم است به این نکته هم توجه داشته باشیم هزینه تولید شیرخام نیز برای دامداران افزایش یافته، بخصوص در فصل زمستان که هزینه گرمایش و تأمین علوفه بیشتر از قبل باعث افزایش هزینه‌های تولید شیرخام می‌شود.

مدیرعامل اتحادیه دامداران ایران با اشاره به افزایش تقاضا برای خرید محصولات لبنی در فصل سرد تاکید کرد: در این شرایط، قیمت برخی اقلام لبنی بدون این‌که کسی اعتراض کند، افزایش داشته است؛ درحالی که کارخانه‌ها با این استدلال که کنترل دولت بر ارائه شیرخام، مناسب نیست به خودشان تخفیف هم داده و اکنون قیمت شیرخام را از 1250 تومان به 1200 تومان کاهش داده و خرید می‌کنند.

رویه‌ای تکراری برای افزایش قیمت

فرهاد، یکی از فروشندگان خیابان دولت درباره افزایش قیمت محصولات لبنی به خبرنگار ما گفت: این رویه کارخانه‌ها شده است، به صورتی که برای مدتی یک محصول پرطرفدار خود را در بازار کم توزیع می‌کنند و پس از مدتی با قیمت‌های جدید این اقلام را در اختیار متقاضیان قرار می‌دهند.

به گفته این فروشنده، یک روش مرسوم برای تخلف تولیدکنندگان لبنی بحث تولید محصولات خاص یا به قول معروف لوکس است که می‌تواند زمینه افزایش قیمت را برای تولیدکنندگان فراهم آورد. به این ترتیب که با توجه به لیست قیمت مصوب سازمان حمایت می‌بینیم نام اقلام به قول تولیدکنندگان لوکس در آنها نیست و قیمت‌گذاری برای آنها اعمال نشده است.

وی تاکید کرد: این‌که برخی می‌گویند کارخانه‌های لبنی نمی‌توانند به طور خودخواسته تولید را کاهش دهند کاملا اشتباه است، چون این کارخانه‌ها با استفاده از شیوه‌هایی مثل تولید شیر خشک یا حتی تولید محصولاتی با تاریخ انقضای بالاتر سعی می‌کنند شیر ورودی به کارخانه را تبدیل کنند و از تولید محصولات ارزان‌قیمت سر باز می‌زنند.

هرگونه افزایش خودسرانه قیمت، تخلف است

از سوی دیگر، غلامرضا کاوه، سخنگوی سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان در مصاحبه با رادیو اقتصاد، هرگونه افزایش خودسرانه قیمت شیر را تخلف دانست و افزود: شیر براساس مصوبه هجدهمین جلسه ستاد هدفمندی یارانه‌ها در گروه اول کالاهای اولویت‌دار قرار گرفته است.

وی همچنین با بیان این‌که کالاهای اولویت‌دار مشمول قیمت‌گذاری است، اظهار کرد: تغییر قیمت این نوع از کالاها باید مبتنی بر فرآیند تعریف شده باشد.

وی در ادامه از معرفی یک واحد تولیدی به سبب افزایش خودسرانه قیمت شیر ضمن تشکیل پرونده تخلف به تعزیرات حکومتی خبر داد و افزود: واحدهایی که به دلیل رشد قیمت مواد اولیه، ناگزیر به افزایش کالای خود هستند؛ باید این تغییر قیمت براساس روال قانونی صورت گیرد.

وی یادآور شد: فعالیت تمام واحدهای تولیدی لبنیات زیر ذره‌بین این سازمان قرار دارد و در برخورد با متخلفان بدون اغماض و مسامحه مطابق قانون رفتار می‌شود.

حذف قیمت مصوب لبنیات

نرخ لبنیات در سامانه اطلاع‌رسانی کالا و خدمات سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان به حالت تعلیق درآمد تا زمزمه‌های افزایش قیمت رسمی دوباره لبنیات قوت گیرد.

اقدام غیرمنتظره سامانه اطلاع‌رسانی کالا و خدمات سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان درباره به حالت تعلیق درآوردن نرخ انواع لبنیات با درج عبارت «در حال به‌روزرسانی» به زمزمه‌های دوباره افزایش قیمت لبنیات قوت بخشید. امید می‌رود اقدام سازمان حمایت برای برداشتن نرخ لبنیات از روی سامانه اعلام قیمت کالا و خدمات صرفا اشتباهی سهوی باشد و قصدی برای افزایش دوباره قیمت لبنیات در شرایط رکودی بازار را نداشته باشد و به سقوط دوباره مصرف شیر و لبنیات توسط مردم منجر نشود.