طرح تحول سلامت گامی مثبت در جهت برقراری عدالت

به گزارش ایران اکونومیست به نقل از خبرگزاری خانه ملت؛ در سال های گذشته، نظام سلامت کشور با مشکلاتی گوناگون همراه بوده که سبب بروز نارضایتی مردم و بخش های مختلف نظام سلامت شد اما طی سالهای اخیر، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، طرح تحول نظام سلامت را تدوین و اجرایی کرد،‌ طرحی که از ابتدای اجرا با موافقت ها و مخالفت های فراوانی همراه بود.
 
طرح تحول نظام سلامت که از آن به عنوان "محافظت مالی" مردم در قبال هزینه‌های سلامت، ارتقای کیفیت و افزایش دسترسی به خدمات درمانی یاد شده بود از ۱۵ اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۳ در بیمارستان‌های دولتی سراسر کشور به اجرا در آمد، گرچه اجرای این طرح، زمینه افزایش رضایتمندی مردم و گروهی از بازیگران حوزه سلامت را فراهم آورد ولی تداوم اجرای طرح با چالش‌هایی جدی مواجه شد.
 
مهمترین نقطه قوت طرح تحول سلامت این بود که روند افزایش فشار بر اقتصاد سلامت جامعه و هزینه‌های کمرشکن درمان را کاهش داده و باعث رضایت نسبی مردم شده است، یکی دیگر از نقاط مثبت طرح تحول، کاهش دریافت زیرمیزی پزشکان بوده است. برآوردها نشان می‌دهد که بین 7 تا 10هزار میلیارد تومان دریافت‌های غیرقانونی یا زیرمیزی وجود داشته و طرح تحول توانسته است که بین 20 تا 30 درصد از آن را کاهش دهد.
 
البته مهمترین نقاط ضعف طرح تحول را شاید بتوان در چندین محور از جمله بی‌‌توجهی به قوانین بالادستی و سیاست‌های کلی سلامت، درمان‌محوری به‌جای توجه به پیشگیری، پزشک‌محوری به‌جای خدمات‌محوری، بیمار‌محوری به‌جای سلامت‌محوری، فقدان پایداری منابع به دلیل هزینه‌های بالا، تعمیق شکاف درآمدی در کادر درمانی، متخصص‌گرایی و بی‌توجهی به سطح یک خدمات سلامت، بی‌توجهی به پیامدهای ناشی از تفاوت ارزش نسبی خدمات در بخش خصوصی و دولتی، ناتوانی بیمه‌ها در پرداخت تعهدات خود، کسری چند هزار تخت بیمارستانی، همکاری نکردن بیمه‌های پایه و تکمیلی‌، تحت پوشش قرار نگرفتن بعضی از خدمات درمانی و افزایش مجدد پرداخت از جیب مردم، قطع بسته تشویقی زایمان طبیعی مخصوص ماماها و محدودسازی بسته ارتقای ویزیت و کاهش پرداخت به پزشکان برشمرد.
 
در این اوضاع واحوال و درگیری های بین مسئولان وزارتخانه های مختلف در خصوص بودجه سلامت و ناقص ماندن مراحل اجرای طرح تحول نظام سلامت، سیدحسن هاشمی در سومین نشست هم اندیشی اساتید بسیجی دانشگاه های علوم پزشکی کشور با بیان اینکه مشکلات ما از میان هم لباسی های خودمان است، گفت: من تکلیفم را انجام داده ام و به مقام معظم رهبری و مجلس و همه گفته ام تا بیمه درست نشود سلامت مردم سامان‌ نمی گیرد.
 
این سخنان حاکی از اختلافات فراوان در خصوص نحوه اجرای این طرح و محل تامین هزینه ها و همکاری دیگر وزارتخانه ها از جمله وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با وزارت بهداشت و درمان دارد، اختلافی که باز هم دود آتش آن فقط و فقط به چشم مردم خواهد رفت و باز چشم انتظاری بهبود شرایط بیمارستان ها و وضعیت بیمه ها نصیب آنها خواهد بود.
 
بر اساس نگاه کارشناسان حوزه بهداشت و درمان، برای اینکه طرح تحول نظام سلامت بتواند ادامه راه خود را به‌ سلامت طی کند نیاز است که اقداماتی انجام شود؛ اول اینکه وزارت رفاه میزان کسری منابع را در سازمان بیمه سلامت و سازمان تأمین اجتماعی مشخص کند؛ دیگر اینکه وزارت بهداشت متعهد به سطح‌بندی تمام خدمات تشخیصی و درمانی شده و نکته بعدی بازنگری و تعدیل مناسب در تعرفه‌های کتاب ارزش نسبی خدمات است.
 
اولویت دیگر مربوط به سامانه پرونده الکترونیک سلامت و مکانیزه کردن فرآیندهای درمان است که باید به‌سرعت عملیاتی شود و در نهایت پیشنهاد می‌شود کمیته‌ای متشکل از اعضای شورای‌عالی سلامت و جمعی از کارشناسان و نخبگان این حوزه دائماً روندهای این طرح را به‌ویژه در حوزه پایداری منابع رصد کرده و گزارش لازم را جهت اصلاح امور به نظام عالی تصمیم‌گیری ارائه کنند.
 
آریایی نژاد: مسئولانی که صاحب بیمارستان و شرکت دارویی هستند نمی تواند مشکلات درمانی کشور را برطرف کنند
احمد آریایی نژاد عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس و نماینده مردم ملایر در مجلس نهم در گفت وگو با خبرگزاری خانه ملت، درخصوص عملکرد طرح تحول نظام سلامت، گفت: طرح تحول نظام سلامت بر عکس اجرا شد و نتوانسته اهداف اولیه طراحان خود را به خوبی تامین نماید چرا که هنوز بعد از گذشت سه سال بسیاری از خواسته های مجریان بر زمین مانده است.
 
وی با بیان اینکه باید بر اساس این طرح پرداختی از جیب مردم کم شود، ولی متاسفانه اینگونه نشده است، ادامه داد: مردم همچنان درگیر مسائل بیمار داری و مشکلات درمان هستند و بیمارستان‌ها همکاری لازم را با مردم انجام نمی دهند.
 
عضو کمیسیون بهداشت و درمان در مجلس نهم تاکید کرد: با اجرای طرح تحول نظام سلامت هزینه های زیادی بر بودجه و بیت المال تحمیل شد ولی استفاده و نتیجه مطلوبی که مردم در انتظار آن بودند به دست نیامد، هنوز مسئولان امر نتوانسته اند مشکل بیمه ها و پرداخت ها را برطرف نمایند و شاهد هستیم که درگیری و کشمکش در این عرصه بین مسئولان به وجود آمده است.
 
وی با اشاره به اینکه مردم با مشکلات فراوانی در عرصه درمان و بیمار داری مواجه هستند و هزینه های بیماران افزایش داشته است، تصریح کرد:  باید کار در این موضوع به صورت پایه ای انجام گردد تا بتواند به سرانجام مطلوبی دست یابد ولی عدم همکاری برخی بخش ها نیز به نتیجه نرسیدن آن انجامیده است.
 
آریایی نژاد با بیان اینکه البته این طرح در برخی زمینه ها مانند افزایش زایمان های طبیعی و بستری شدن بیماران موفقیت های را به دست آورده است، افزود: متاسفانه مسئولان وزارت بهداشت نسبت به انتقادات وارده و سازنده این طرح موضوع گیری شدیدی انجام می دهند و اجازه هر نوع مخالفت را گرفته اند.
 
وی با بیان اینکه این طرح پر از بی عدالتی است و هنوز نتوانسته مشکلات مردم روستاها و شهرهای کم توسعه یافته را برطرف کند، گفت: باید با همدلی و همکاری ضعف‌های این طرح برطرف شود و اولویت نیز بر حل مشکلات مردم روستاها و احداث خانه‌های بهداشت قرار بگیرد.
 
وی با تاکید بر اینکه طرح تحول نظام سلامت آبروی نظام است، یادآور شد: باید با جدیت و به دور از جناح بازی پیگیر حقوق و مشکلات مردم بود و بر اساس مبانی اسلامی عدالت را در جامعه برپا کرد، وقتی برخی مسئولان بهداشتی کشور خود چندین بیمارستان و شرکت دارویی دارند نباید انتظار داشت که آنها بتوانند مشکلات بیماران را پیگیری جدی کنند.
 
رستمیان: رضایت مندی مردم از طرح تحول نظام سلامت و روند درمان
عبدالرحمن رستمیان نماینده مردم دامغان و نایب رئیس اول کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نهم در گفت وگو با خبرگزاری خانه ملت پیرامون عملکرد طرح تحول نظام سلامت، با بیان اینکه این طرح موفقیت های خوبی داشته و توانسته مشکلات مردم در زمینه بهداشت و درمان را برطرف نماید، گفت: بیمه شدن حدود 10 میلیون نفر از مردم که بیمه نبودند و برای ادامه روند درمان با مشکلات و گرفتاری دست و پنجه نرم می کردند از جمله اقدامات خوبی است که به وسیله این طرح به موفقیت رسید.
 
وی با بیان اینکه باید همه افراد کشور تحت پوشش بیمه قرار گیرند و هیچ کس نباید بدون پوشش بیمه در کشور وجود داشته باشد، ادامه داد: از اتفاقات خوب این طرح پرداخت هزینه های بیمارستانی،‌ بیماران بی بضاعت است که کمک شایانی به حل مشکلات مردم کرده است.
 
نایب رئیس اول کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نهم با تاکید بر اینکه بعد از اجرای طرح تحول سلامت شرایط بیمارستان های دولتی به مراتب بهتر و رضایتمندی مردم از سیستم بیشتر شد، گفت: با توجه به محدودیت های مالی ولی اقدامات خوبی در خصوص پزشکان متخصص و خانه های بهداشت روستایی صورت گرفت.
 
وی با اشاره به اینکه تعداد متخصصان در شهرستان ها و شهرهای کوچک افزایش یافت و پزشکان حضور بیشتری در مراکز دولتی بعد از اجرای طرح تحول نظام سلامت پیدا کردند، تصریح کرد: البته این طرح نیز به مانند برخی اقدامات مشکلات و نواقصی دارد که باید با همکاری و همدلی مسئولان برطرف شود.
 
رستمیان اجرایی نشدن راهنمایی بالینی بیماران،‌ توجه بیش از اندازه به پزشکان جراح و افزایش تعرفه های آنها را از جمله نقاط ضعف این طرح برشمرد و افزود: باید فاصله های به وجود آمده بعد از اجرای این طرح بین پزشکان را برطرف کرد زیرا در همه جای دنیا پرداختی ها به مرحله تشخیص کمتر از درمان و جراحی نیست.
 
وی با بیان اینکه این تفاوت ها در دنیا کمتر و فاصله های مالی نیز چشمگیر نیست،‌گفت: تفاوت در پرداخت‌ها باعث اختلاف دریافتی بین گروه های پزشکی شده و مشکلاتی را به وجود آوده است که نسبت به برطرف شدن آن باید چاره اندیشی کرد.
 
نماینده مردم دامغان در مجلس نهم، کمبود نیرو و افزایش حجم کاری کادر سلامت به ویژه پرستاران را از دیگر مشکلات اجرایی شدن طرح تحول در نظام سلامت دانست و گفت: نادیده گرفتن کل کادر پزشکی در طرح تحول نظام سلامت در دریافتی ها، افزایش توقع و انتظارات مردم، عدم پیش بینی زیرساختهای اجرای طرح تحول و عدم توجه به آموزش مردم و بیماران در بسته طرح تحول نظام سلامت نیز از نقایص در اجرای این طرح است.
 
قربانی : خدمات طرح تحول نظام سلامت به مردم بر کسی پوشیده نیست/دولت منابع مالی طرح تحول سلامت را تامین نماید
محمدحسین قربانی نائب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان در مجلس دهم در گفت وگو با خبرگزاری خانه ملت در خصوص عملکرد طرح تحول نظام سلامت، با بیان اینکه ارتقای کیفیت خدمات سلامت در مناطق کمتر توسعه یافته و افزایش دسترسی مردم به خدمات و مراقبت های سلامت در سطح دوم و سوم و ماندگاری پزشکان در این مناطق و ارتقای عدالت در سلامت از نقاط قوت این طرح است،‌ گفت: یکی از بهترین خدمات این طرح کاهش پرداختی های مردم و بیماران در بیمارستانها بوده که رضایت عموم مردم را در پی داشته است.
 
وی گسترش شبکه های درمانی و حضور کادر درمانی در شهرستانهای کمتر توسعه یافته را از دیگر موفقیت های این طرح برشمرد و افزود: حضور پزشکان متخصص در بیمارستان های وابسته به وزارت بهداشت نیز از جمله اقداماتی است که به واسطه اجرای این طرح به ثمر نشست.
 
نائب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان در مجلس دهم یکی از مشکلات این طرح را توجه نکردن به سیستم ارجاع و پزشک خانواده عنوان کرد و گفت:  همچنین دولت نتوانست نسبت به تامین مالی این طرح موفق عمل کند و برخی از مراحل این طرح هنوز به نتیجه نرسیده است.
 
قربانی با تاکید بر اینکه هیچ راه بازگشت به عقب در این طرح وجود ندارد و باید با قدرت نسبت به اجرای مراحل بعدی و تکمیلی طرح قدم برداشت، تصریح کرد: اثرات مثبت این طرح را نمی توان نادیده گرفت و نظام بهداشت کشور باید نسبت به ادامه این طرح تلاش های لازم را انجام دهد.  
 
حمزه: دولت زیر ساخت لازم را برای نظام ارجاع و پزشک خانواده مهیا کند
احمد حمزه عضو کمیسیون بهداشت و درمان در مجلس دهم در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت در خصوص عملکرد طرح تحول نظام سلامت،‌ با تاکید بر اینکه اقدامات و برنامه های طرح تحول سلامت در مناطق و شهرستانهای کوچک بسیار ملموس و نمایان است و بار بزرگی از دوش مردم در روند درمان برداشته است، گفت: طرح تحول نظام سلامت یکی از طرحهای بسیار مهم در سیاست داخلی کشور است که اجرای همه‌جانبه و موفق آن می‌تواند در تسکین آلام هموطنان و رسیدگی سریع به درمان نیازمندان مؤثر باشد و رضایتمندی عمومی را به همراه خواهد داشت.
 
نماینده مردم کهنوج در مجلس شورای اسلامی افزود: اراده چندین ساله دولتها در جهت کاهش دغدغه مردم در حوزه سلامت با اقدام به موقع دولت یازدهم و با اجرای طرح تحول نظام سلامت جامعه عمل پوشید.
 
عضو کمیسیون بهداشت و درمان در مجلس دهم با اشاره به اینکه ارتقای کیفیت خدمات سلامت در مناطق کمتر توسعه یافته و افزایش دسترسی مردم به خدمات و مراقبتهای سلامت،‌ ارتقاء انگیزه ارائه دهندگان خدمات حفاظت مالی از بیماران نیازمند در برابر هزینه های کمرشکن سلامت، کاهش میزان سزارین مادران باردار و رایگان شدن زایمان طبیعی، از جمله مزایا و ویژگی‌های اجرای طرح تحول نظام سلامت است،‌ گفت: دولت باید با روش های مناسب بار مالی برای تکمیل این طرح را تامین نماید تا در روند اجرای آن خللی وارد نشود.
 
وی با بیان اینکه وجود نقاط ضعف در روند اجرای هر طرحی اجتناب ناپذیر است،‌ تصریح کرد: تهیه اقلام دارویی، تجهیزاتی و مصرفی بیماران در بیمارستانها و اعتماد بیشتر مردم به بخشهای دولتی و مراجعه بیشتر مردم به بخشهای دولتی را از دیگر مزایای طرح تحول در نظام سلامت است.
 
حمزه نظام ارجاع، پزشک خانواده و فراهم نبودن زمینه ها و زیر ساخت های پرونده الکترونیکی را از نواقص این طرح عنوان کرد و گفت: دولت باید با هماهنگی لازم زیر ساخت‌های مخابراتی این طرح را نیز فراهم کند.
 
عباسی : اجرایی کردن طرح تحول سلامت با عزم و پشتکاری جدی
سلیمان عباسی عضو کمیسیون بهداست و درمان در مجلس نهم در گفت و گو با خبرگزاری خانه ملت در خصوص عملکرد طرح تحول نظام سلامت، با بیان اینکه یکی از کارهای بسیار خوبی که در کشور در حوزه سلامت جامعه صورت گرفت طرح نظام تحول سلامت بود که بر اساس سیاست های ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری و با عزم دولت و همراهی انجام گرفت،‌ گفت: برای اجرای طرح تحول سلامت کار بسیار پیچیده ای و با یک عزم و منطق خوبی صورت گرفت که نتایج مثبت آن را شاهد هستیم.
 
نماینده مردم گنبدکاووس در مجلس نهم با اشاره به اینکه در حوزه ترویج زایمان های طبیعی اقدامات بسیار خوبی صورت گرفت و شاهد کاهش خطرات ناشی از سزارین بودیم، گفت: با اجرای این طرح توجه بیشتری به حوزه آموزش و درمان صورت گرفت و توجه ویژه  به مناطق محروم در اولویت قرار گرفت.
 
مشاور وزیر بهداشت در امور مجلس با بیان اینکه طی سالهای اجرای طرح تحول سلامت شاهد بازسازی و مرمت بیمارستان‌هایی که به صورت متروکه و فرسوده درآمده بودند بودیم، تصریح کرد: پروژه های عمرانی حوزه سلامت که به دلیل کمبود بودجه دولت بر زمین مانده بود با اجرایی شدن این طرح با تجهیزات مجهز، آماده خدمات رسانی به مردم شده است.
 
وی به کاهش پرداختی ها از جیب مردم در روند درمان اشاره کرد و افزود: هزینه های بالای درمان مردم را اذیت می کرد ولی این طرح گام های بسیار موثری در بهبود این وضعیت انجام داد و خدمات دهی نیز کیفیت مطلوبی پیدا کرد.
 
عضو کمیسیون بهداشت و درمان در مجلس نهم گفت: در حاشیه های شهرها نیز که منبع شیوع بیماری است و هیچ دستگاهی مسئولیت آن را نمی پذیرد، وزارت بهداشت و درمان با این طرح به مناطق حاشیه ای شهرها ورود پیدا کرد و اقدام به ارائه خدمات پزشکی نمود، در بحث خانه های بهداشت کارهای بسیار خوبی صورت گرفت و همه شهرستان ها و روستاها دارای خانه بهداشت شدند و حدود 210 مرکز پلی کلینیکی در سراسر کشور راه اندازی و متخصصان ملزم به ارائه خدمات در این مراکز شدند.
 
وی با اشاره به اینکه با اجرای این طرح و افزایش تعرفه ها، زیرمیزی کاهش پیدا کرد و به ندرت شاهد این مسائل هستیم، ادامه داد: اقلام بسیاری در حوزه دارو و خدمات پزشکی تحت پوشش بیمه ها قرار گرفت و توزیع اورژانسی و آمبولانس ها و مراکز فوریتی در کشور بهبود یافت.
 
عباسی با تاکید بر اینکه روند حرکت طرح تحول سلامت یک شهامت و جرات بسیار بالایی می خواست که وزارت بهداشت آن را اجرایی کرد، گفت: تداوم و ادامه این روند می تواند به بهبود شرایط سلامت کشور کمک شایانی نماید که این مستلزم تامین بودجه لازم از سوی دولت می باشد.
 
مره صدق : طرح نظام تحول سلامت گامی مثبت جهت برقراری عدالت در کشور است
سیامک مره صدق عضو کمیسیون بهداشت و درمان در مجلس دهم در گفت وگو با خبرگزاری خانه ملت در خصوص عملکرد طرح تحول نظام سلامت، با تاکید بر اینکه طرح نظام تحول سلامت گام بسیار مثبت و مناسبی جهت برقراری عدالت در کشور است گفت: اکنون میزان رضایت مندی مردم افزایش داشته و پرداختی از جیب مردم هم کمتر شده است.
 
وی عدم اجرای شدن پزشک خانواده، طرح ارجاع  به دلیل مهیا نبودن شرایط را از جمله نواقص و مشکلات این طرح دانست که هنوز مرتفع نشده است و افزود: باید با فراهم کردن شرایط لازم سیستم ارجاع روند درمان را بهبود بخشید.
 
عضو کمیسیون بهداشت و درمان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه این طرح باعث شد دریافت وجوه نامشروع و زیر میزی کمتر شده و مردم شاهد این مسائل نباشند، بیان داشت: با اجرایی شدن این طرح نمی توان دیگه به عقب بازگشت و باید با قدرت و دقت مرحله بعد این طرح را اجرایی کرد.