افزایش20درصدی سهم معافیت ها و تخفیف ها از کل درآمدهای گمرک

به گزارش ایران اکونومیست؛  نسبت میزان ثبت معافیت ها و تخفیف های گمرکی(جمعی - خرجی) تحقق یافته به کل درآمدهای تحقق یافته گمرک در سال 92 برابر 19.90 درصد، در سال 93 برابر 11.99 درصد و پارسال 19.71 درصد بوده است.
ثبت عملکرد معافیت ها و تخفیف های گمرکی به نرخ صفر(جمعی – خرجی) نخستین بار در قانون بودجه سال 1393و در راستای انضباط هر چه بهتر اطلاعات دفاتر مالی دستگاه های اجرایی ذی ربط و توازن درآمد - هزینه بودجه تصویب و اجرا شد.
در بند «د» تبصره 6 ماده واحده لایحه بودجه سال 1396 نیز در این خصوص آمده است: دستگاه های اجرایی موظفند تا معافیت ها و تخفیف های مالیاتی و گمرکی را به صورت «جمعی - خرجی» در حساب های مربوط ثبت کنند.

* عملکرد سه ساله دولت در تخفیف های گمرکی
مروری بر میزان رقم مصوب و عملکرد تخفیف های گمرکی در بودجه های سنواتی در دولت یازدهم و در فاصله سال های 92 تا 95 نشان می دهد که علاوه بر ارقامی که در قانون بودجه در بخش تخفیف های «جمعی - خرجی» ثبت می شود، همه ساله کالاهای دیگری نیز به دلیل قوانین و مقرراتی که تعرفه وارداتی آنها را صفر منظور می کند، وارد کشور می شود.
این موضوع سبب می شود که علاوه بر ارقامی که در بخش «جمعی - خرجی» برای واردات به نرخ صفر در لوایح بودجه منظور می شود، عملکرد گمرک در واردات این نوع کالاها بیش از رقم تعیین شده باشد.
برای نمونه و بر اساس جدولی که مرکز پژوهش های مجلس در این زمینه منتشر کرده، در قانون بودجه امسال در بخش منابع، مبلغ 6 هزار میلیارد ریال برای این بخش در نظر گرفته شده در حالی که عملکرد پنج ماهه نخست امسال بالغ بر 14 هزار میلیارد ریال است.
علت این تفاوت آماری مصوباتی هستند که هیات وزیران در زمینه معافیت های گمرکی مازاد بر رقم مصوب بودجه داشته است.
برای نمونه بر اساس مصوبه ای که 13 شهریور ماه امسال به تصویب هیات وزیران رسید، «اعتبار پیش بینی شده به صورت جمعی - خرجی قانون بودجه 1395 کل کشور مانع از ترخیص کالاهایی که طبق قوانین و مقررات مربوط و با شرایط مصوب از پرداخت تمام یا قستمی از حقوق گمرکی و سود بازرگانی معاف هستند، نمی باشد و گمرک کماکان موظف به ترخیص کالاهای یاد شده طبق شرایط مقرر در قوانین و مقررات مربوط است.»

* تخفیف های گمرکی در سه سال گذشته
رقم میزان معافیت های اعمال شده در گمرک تحت عنوان «ثبت معافیت ها و تخفیف های گمرکی به نرخ صفر» در فاصله سال های 92 تا 95 نشان می دهد که این رقم تخفیف ها در قانون بودجه سال 92 برابر پنج هزار میلیارد ریال بوده اما عملکرد گمرک در این بخش در سال یاد شده 15 هزار و 998 میلیارد ریال شده است.
در سال 93 نیز با اینکه رقم مصوب 4850 میلیارد ریال بوده، در اجرا به 16 هزار میلیارد ریال و پارسال در بودجه 6 هزار میلیارد ریال تعیین شده اما در عمل به 22 هزار و 751 میلیارد ریال رسیده است.
در بودجه امسال نیز رقم مصوب برای تخفیف های گمرکی 6 هزار میلیارد ریال تعیین شده اما عملکرد اعلامی گمرک برای پنج ماهه نخست 14 هزار و 152 میلیارد ریال است و پیش بینی می شود که این تخفیفات تا پایان سال 30 هزار میلیارد ریال باشد.
در لایحه بودجه سال آینده کل کشور نیز 6 هزار میلیارد ریال تخفیف ها و معافیت های جمعی - خرجی پیش بینی شده است که در صورت تحقق اعداد امسال، در سال آینده در زمینه ورود کالاها با تخفیفات صفر درصد، این امر به معنی کاهش درآمدهای گمرک از محل وصول حقوق ورودی خواهد بود.
مرکز پژوهش های مجلس در بررسی خود پیشنهاد کرده است که دولت معافیت ها و تخفیف های گمرکی را به گونه ای ساماندهی کند که این تخفیف ها تنها بر امور تولیدی متمرکز شود و یا از طریق ایجاد درآمدهای پایدار از طریق صادرات و جذب سرمایه گذاری خارجی در مناطق آزاد، سهم این تخفیف ها را کاهش داد.
همچنین می توان معافیت های مناطق محروم و مرزنشین را با ایجاد اشتغال پایدار و راه اندازی و ایجاد واحدهای تولیدی در این مناطق به تدریج ساماندهی و کاهش داد.