دولت از حيثيت گازي كشور دفاع كند

 چراكه اين رفتار همسايه شمالي به هيچ عنوان در راستاي حسن همجواري و همكاري دوجانبه تلقي نمي‌شود.

آنچه از اخبار حاكي است، موضوع قطع كردن گاز از سوي تركمنستان باز مي‌گردد به سال‌ 1386 که سرماي زمستان به اوج خود رسيد و بيش از 20 استان کشور با افت شديد دماي هوا و يخبندان مواجه شدند، تركمنستان با سواستفاده از اين فرصت و مغاير با قرارداد منعقد شده، اعلام کرد قيمت گاز صادراتي خود را به ايران 9 برابر بالا برده و از 40 دلار به ازاي هر هزار مترمکعب به 360 دلار افزايش مي دهد. دولت وقت ايران، به هر دليلي در آن مقطع زماني با اين درخواست غيرمنطقي موافقت کرد و بدين ترتيب براساس محاسبات شركت "ترکمن گاز"، طلبي حدود 1.8 ميليارد دلار به حساب ايران نوشته مي شود.

اين درحالي است كه ايران بزرگترين مشتري گاز تركمنستان مي‌باشد و از دست دادن بازار ايران ضرر هنگفتي به اين كشور وارد خواهد ساخت. از سوي ديگر ايران در سواپ (معاوضه) گازتركمنستان به جمهوري آذربايجان نقش اساسي دارد و همچنان برتعهدات خود پايبند است، اما اين همكاري درحال حاضر از سوي كشور همسايه ناديده گرفته شده است.

اما بحث اصلي مربوط به توان داخلي مي‌باشد كه باعث شده اين چنين برخوردهاي تحقير آميز با كشورمان صورت گيرد. در بسياري از سخنراني‌ها و تشريح توان كشور، مدام ايران را به عنوان بزرگترين دارنده ذخاير نفت وگاز جهان معرفي مي‌كنيم، اما در حيطه عمل شاهد برخوردهاي اين چنيني از سوي كشورهايي هستيم كه در مناسبات انرژي جهان هيچ نقش و جايگاهي ندارند.

وزارت نفت طي سال‌هاي گذشته دستاوردهاي بسياري درحيطه اكتشفات، استخراج و بهره برداري از ميادين مشترك و ديگر مناطق كشور داشته است، اما چگونه طي اين سال‌ها هنوز نتوانسته‌ايم نياز داخلي به گاز تركمنستان را مرتفع كنيم و در محصولي كه ادعاي داشتن بزرگترين منابع آن را داريم محتاج همسايگان باشيم. به گفته برخي كارشناسان حوزه انرژي ميزان گاز وارداتي از تركمنستان كمتر از 2درصد نياز داخلي را برطرف مي‌سازد. يعني حتي اگر گاز وارداتي قطع شود و تنها با كمي صرفه جويي و كاهش مصرف در بخش صنعتي مي توان آن را جبران كرد. به عبارتي ديگر اگر در بخش مصرف خانگي تنها بين يك تا دو درجه حرارت ودماي منازل را كاهش دهيم اين ميزان حجم واردات گاز تامين خواهد شد.

موضوع ديگر بازمي‌گردد به بحث ديپلماسي انرژي كشور كه ضرورت ارتقاي آن بيش از هرزمان ديگر احساس مي‌شود. اين ماجراي قطع گاز درحالي صورت مي‌گيرد كه چند روز پيش از آن مقامات وزارت نفت به تركمنستان سفر كرده و با مقامات و مسئولان انرژي اين كشور به رايزني پرداختند. در گزارش اين ديدارها چنين آمده بود كه گفتگوها موفقيت آميز بوده و تا 5 سال آينده واردات گاز از تركمنستان ادامه خواهد داشت. اما دركمتر از چند روز شاهد رفتار غير دوستانه و مسئولانه ازسوي همسايه شمالي بوديم.

لذا بايد اين نكته را مدنظر قرار داد كه هرگونه ديپلماسي و رايزني در حوزه انرژي بايد به گونه‌اي باشد كه طرفين را به انجام وظايف و تعهدات ملزم و پايدار نمايد. بايد هرگونه قرارداد و توافقنامه با ضمانت اجرايي محكم و معتبر صورت پذيرد تا به اين راحتي در فصل سرما شاهد سوء استفاده از ابزار انرژي براي فشار بركشورمان نباشيم.

مسلماً قطع واردات گاز از تركمنستان را بايد به فال نيك گرفت تا مسئولان داخلي با جديت بيشتري درصدد تامين نياز استان‌هاي شمالي كشور باشند و توان داخلي را براي اين مهم به كار گيرند و بيش ازاين سرمايه‌هاي كشور را براي واردات محصولي كه خود بزرگترين دارنده‌ آن هستيم، به جيب ديگر كشورها نريزيم. تحقق اين مهم مستلزم آن است تا رسانه‌ها و جريان‌هاي سياسي، برخورد سياسي با اين موضوع نداشته باشند و به بهانه آن درصدد تخريب دولت برنيايند. بلكه بايد فشارها و انتقادات به گونه اي باشد كه مسئولان اجرايي را مجبور به افزايش تلاش براي فراهم سازي زيرساخت‌هاي انتقال گاز به شمال كشور نمايد.

منبع:روزنامه آفرینش