هنرمندان موسیقی نواحی جشنواره فجر چگونه انتخاب شدند؟
هماهنگ‌کننده بخش موسیقی نواحی در سی‌ودومین جشنواره موسیقی فجر درباره چگونگی انتخاب گروه‌هایی که در این بخش از جشنواره شرکت می‌کنند، توضیح‌هایی داد.
کد خبر: ۱۴۰۰۱۶
به گزارش ایران اکونومیست؛ پیمان بزرگ‌نیا درباره این‌که گروه‌ها و هنرمندان موسیقی نواحی این دوره جشنواره فجر با چه معیارهایی انتخاب شده‌اند، اظهار کرد: نگاه امروزه به موسیقی نواحی متفاوت است. آنچه برای من اهمیت دارد، جو مخاطبان این موسیقی است و این‌که چطور می‌توانیم مخاطب بیشتری را برای شنیدن موسیقی نواحی دعوت کنیم و بخش جذاب آن را به مخاطب ارائه دهیم.
او با بیان این‌که در سال‌های اخیر با موسیقی نواحی بد برخورد شده است، ادامه داد: نگاه هم‌سالان و دوستان من به موسیقی نواحی صرف موسیقی پژوهشی است. در برخی جشنواره‌ها که به‌صورت تخصصی برگزار می‌شوند، می‌بینیم که یک راوی یا خنیاگر دعوت و در یک سالن بزرگ اجرا می‌کند، هرچند این اجرا بسیار ارزشمند است، اما آن هنرمند موسیقی نواحی قادر به اجرای کنسرت در یک سالن بزرگ نیست تا به این واسطه مردم را به سالن‌ها بیاوریم و با موسیقی نواحی آشتی دهیم.
این پژوهشگر موسیقی گفت: یک پژوهشگر به راحتی می‌تواند با مراجعه به خانه یک هنرمند، کارِ او را ضبط و به‌عنوان یک منبع نگهداری کند. هدف من از انتخاب‌ها برای جشنواره امسال این بود تا از گروه‌هایی که اصالت‌ها و نگاه مخاطب امروزی را در نظر می‌گیرند و توسط جوانان آهنگساز خوب مناطق مختلف ایران هدایت می‌شوند، استفاده کنم تا مخاطب را به راحتی به سالن‌ها بیاورند و با موسیقی نواحی آشتی دهند.
هنوز ۴۵۰ هنرمند بزرگ موسیقی نواحی در قید حیات هستند
بزرگ‌نیا در پاسخ به این‌که برخی معتقدند از گروه‌های دم دستی در جشنواره‌ها استفاده می‌شود، اظهار کرد: من به این موضوع اعتقاد ندارم. با توجه به تحقیقی که خودم در مناطق مختلف ایران انجام دادم، متوجه شدم هنوز ۴۵۰ هنرمند بزرگ موسیقی نواحی در قید حیات هستند. از سال ۸۰ تا کنون چه تغییراتی در جدول موسیقی فجر به‌وجود آمده است؟ تا اسم موسیقی ترکمن یا مازندران می‌آید همه یک‌سری هنرمند را می‌شناسند که حضور آن‌ها در جشنواره‌ها تکرار می‌شود، در حالی که جشنواره فجر با جشنواره‌های موسیقی نواحی متفاوت است.
هماهنگ‌کننده بخش موسیقی نواحی در سی‌ودومین جشنواره موسیقی فجر ادامه داد: جشنواره فجر از لحاظ کسب و کار، بخش رقابت بین فضاهای موسیقیایی است و اگر سال گذشته گروهای متفاوتی داشتیم، امسال باید گروه‌های دیگری در آن حضور داشته باشند. گروهایی که شناخته‌شده نیستند وقتی به جشنواره وارد می‌شوند با نداشتن مخاطب مواجه می‌شوند. ما امسال بخشی به نام «خنیاگران ۵ اقلیم» داریم.
او با بیان این‌که خنیاگران این اقلیم‌ها از خراسان شمالی، جنوبی، گیلان، آذربایجان و کردستان هستند، بیان کرد: ما در این بخش به خنیاگرانی که فراموش شده‌اند، می‌پردازیم. کسانی که در جشنواره‌های چند سال اخیر از آن‌ها خبری نبوده است و منتظر بودند که بتوانند آثارشان را در جایی ارائه دهند.
بزرگ‌نیا با اشاره به این‌که ما بسیار شعار می‌دهیم، گفت: اگر سیاست و برنامه‌ریزی درست نباشد، در بخش موسیقی نواحی با شکست مواجه می‌شویم. باید شأن این نوع موسیقی را حفظ کرد و نباید گروهی که ناشناخته است، در جشنواره فجر شرکت کند و اجرا در یک سالن خالی انجام شود، وقتی این اتفاق می‌افتد، می‌گوییم موسیقی نواحی مخاطب ندارد.
این پژوهشگر موسیقی اظهار کرد: ما نباید خیلی تعصبی به این نوع موسیقی نگاه کنیم و بگوییم فقط همان‌هایی که بوده‌اند، باشند. به هرحال سیر تکاملی موجب شده ترانه‌هایی که ۱۰۰ سال پیش در مناطق ایران خوانده می‌شد، امروزه کاربرد نداشته باشد. اگر این‌طور بود که باید در منطقه بختیاری، همان ترانه‌های ۲۰۰ سال پیش را اجرا می‌کردند، در حالی که موسیقی دارد به سمت روشنایی می‌رود و باید همراه با سایر موسیقی‌ها به آن نگاه نو داشت، این نوع موسیقی نیز باید مخاطب‌های امروزی خود را دریابد تا پیشرفت و جایگاه خودش را حفظ کند.
چند استاد پیشکسوت معرفی کرده‌ایم؟
بزرگ‌نیا با بیان این‌که ما در بخش اصالتی و ارزشمند هم نتوانستیم کاری کنیم، گفت: چند هنرمند از هر منطقه توانسته‌ایم معرفی کنیم؟ چند استاد پیشکسوت معرفی کرده‌ایم؟ همه می‌گویند در کردستان فقط دو هنرمند بیت‌خوان داریم، در حالی که بیش از ۶۰ بیت‌خوان در کردستان هستند. درست است که بخشی از این نوع موسیقی در حال فراموشی است، اما جوانانی هم هستند که استادان برجسته این موسیقی را می‌شناسند و هم در این حوزه تحصیل کرده‌اند. این افراد می‌توانند این نوع موسیقی را نجات دهند.
او ادامه داد: امسال به‌جز گروه «آوای موج» از کسانی که در جشنواره سال‌های گذشته شرکت کرده بودند، دعوت نکردیم.
هماهنگ‌کننده بخش موسیقی نواحی در سی‌ودومین جشنواره موسیقی فجر درباره این‌که چرا برای گروه «آوای موج» استثنا قائل شده‌اید؟ توضیح داد: چون جوانان بسیار فعالی هستند و با امکانات کمی توانستند بخشی از فرهنگ موسیقی حاشیه خلیج فارس، نه‌تنها موسیقی بوشهری، بلکه موسیقی هرمزگان را معرفی کنند. به همین دلیل باید از این گروه برای تلاش زیادی که می‌کنند، حمایت شود.
او بیان کرد: جالب این‌که این گروه سال گذشته یک طرح دو ساله با عنوان تشابه فرهنگی بین موسیقی بوشهر و هرمزگان داشت که من دیدم موضوع بسیار جالبی برای ارائه در جشنواره امسال است. بخشی از موسیقی بختکی، هرمزگان و بوشهر است که به بسیاری از سوال‌های که در ذهن مخاطب درباره تفاوت موسیقی هرمزگان و بوشهر وجود دارد، پاسخ داده است.
بزرگ‌نیا درباره حضور گروه «لیان» در جشنواره فجر نیز اظهار کرد: این گروه سه دوره در جشنواره فجر حضور نداشت و آقای شریفیان امسال یک ایده جدید داد که ربطی به اجرای این گروه ندارد. پنج نفر از پیشکسوتان موسیقی بوشهر با عنوان گروه لیان در این دوره از جشنواره اجرا می‌کنند و ربطی به فضای اجرایی این گروه ندارد و تا مخاطب اجرا را نبیند، نمی‌تواند درباره آن قضاوت کند.
این پژوهشگر بیان کرد: متاسفانه در کشور ما، اگر کسی در جریانی دعوت شده باشد، می‌گوید کار من بهترین است و هر وقت که خودش نباشد، بدون آن‌که به سیاست آن موضوع واقف باشد، می‌گوید کار بدی است. درست است که من محقق موسیقی نواحی هستم، اما در اصل، نوازنده موسیقی نواحی نیز هستم و خودم را از جنس این نوع موسیقی می‌بینم. شاید ۲۰ سال با عنوان‌های مختلف از شرکت‌کننده گرفته تا سخنران، در جشنواره‌های موسیقی فجر بودم. حالا دیگر متوجه شده‌ام آسیب اصلی موسیقی نواحی چیست.
او گفت: زمانی که می‌دیدم استادی برای اجرا به تالار وحدت می‌آید و بعد از این‌که مدتی از اجرا می‌گذرد، مخاطب سالن را ترک می‌کند و آن استاد نمی‌توانست مخاطبش را جذب کند، درد می‌کشیدم و با خودم می‌گفتم، چرا باید هنرمندی که جایگاه ویژه‌ای دارد، وقتی اجرا می‌کند، مخاطبان سالن را ترک کنند؟! چون مخاطب آن استاد، محققان و دانشجویان این حوزه هستند. مخاطب عام به این نوع موسیقی علاقه ندارد، حتی بسیاری از مدعیان علاقه‌مند به این نوع موسیقی و پژوهشگران نیز در بسیاری از مواقع، از سالن بیرون می‌روند چه برسد به تماشاگر عام.
بزرگ‌نیا اضافه کرد: باید جایگاه این استادان موسیقی را حفظ کرد و آن‌ها در جشنواره‌های کاملا تخصصی اجرا کنند و تجلیل شوند.
طبق جدول اعلام‌شده برای سی‌ودومین جشنواره موسیقی فجر، ۱۰ اجرای موسیقی نواحی در سالن‌های برج آزادی، تالار رودکی و فرهنگسرای نیاوران به صحنه می‌روند.
