سهم صنایع دانش‌ بنیان در بازار سرمایه باید افزایش یابد

به گزارش ایران اکونومیست به نقل از روابط عمومی فرابورس ایران، امیر هامونی افزود: برخی هلدینگ‌های بزرگ حاضر در بورس تهران و فرابورس ایران تمایل دارند بخشی از پرتفوی خود را در قالب صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه اداره کنند و در این حوزه‌ها وارد شوند.
وی با بیان این مطلب به معرفی صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه پرداخت و گفت: این صندوق‌ها ترجمه واژه Capital Venture به معنای خطرپذیر و نوآورانه هستند و به این دلیل که سرمایه‌گذاری در طرح‌هایی با ریسک بالا جسارت زیادی می‌خواهد با مصوبه هیات‌مدیره سازمان بورس نام صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه برای آنها انتخاب و با این عنوان ثبت شدند و فعالیت خود را آغاز کردند.
مدیر عامل فرابورس ایران با بیان اینکه صندوق‌های جسورانه در مراحل مختلفی از طرح‌های دانش‌بنیان ورود و سرمایه‌گذاری می‌کنند، توضیح داد: این صندوق‌ها از ایده و در شرایطی که طرح مورد نظر هنوز به مرحله بهره‌برداری نرسیده‌ و همینطور در طرح‌هایی که دارای بازدهی اقتصادی هستند، اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کنند.
هامونی به این مساله اشاره کرد که VCها با شرکت‌های تحت نظر خود در قالب هلدینگ باید اداره شود و در این خصوص گفت: زیر مجموعه این هلدینگ شرکت‌های استارت‌آپ و دانش‌بنیان و حتی شرکت‌های کوچک و متوسطی که طرح‌های نوآورانه دارند خواهند بود و صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه در مقابل سرمایه‌گذاری در این شرکت‌ها بخشی از سهام آنها را دریافت می‌کنند و در واقع به عنوان شریک شرکت یا کارآفرین همراه او خواهد بود.

** تحمیل هزینه، وجه تمایز تامین مالی از بانک و بازار سرمایه
هامونی تفاوت اساسی میان روش تامین مالی بانک‌محور و بازارمحور را در خصوص هزینه تامین مالی ذکر کرد و افزود: هنگامی که برای به بهره‌برداری رساندن طرح، ایده یا شرکتی دانش‌بنیان از تسهیلات بانکی استفاده می‌کنیم باید هزینه مالی شناسایی و اقساط و نرخ سود بانک را از زمان دریافت تسهیلات پرداخت کنیم که هزینه مالی به شرکت یا صاحب ایده و طرح تحمیل می‌کند.
وی گفت: این در حالی است که در روش سرمایه‌گذاری از طریق صندوق‌های جسورانه، این صندوق‌ها در سهام شرکت‌های دانش‌بنیان شریک می‌شوند و با توجه به اینکه افراد فعال در VCها سابقه عملکردی موفق و خوبی در بازار سرمایه دارند، در مدیریت شرکت یا طرحی که در آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند وارد می‌شوند و آن را هدایت می‌کنند.
مدیرعامل فرابورس ایران همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه انتخاب طرح‌های دانش‌بنیان برای سرمایه‌گذاری صندوق بر چه اساسی صورت می‌گیرد، گفت: مدیر صندوق به صورت هوشمند و هدفمند از میان طرح‌های دانش‌بنیان غربالگری کرده و بر اساس توجیه فنی و اقتصادی طرح یا پروژه، ویژگی‌های شخصیتی و مدیریتی کارآفرین و مواردی از این دست اقدام به انتخاب طرح با بالاترین ضریب بازدهی می‌کند.
وی به راه‌اندازی بازار شرکت‌های کوچک و متوسط و رونمایی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه اشاره کرد و افزود: هشت صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه درخواست خود را برای ثبت ارسال کرده‌اند که از میان آنها پنج صندوق با دریافت موافقت اصولی و مجوزهای لازم از طرف سازمان به عنوان صندوق‌های جسورانه بازار سرمایه تاسیس شده‌اند.
به گفته وی دو صندوق سرمایه‌گذاری نیز که در مجموع 60 میلیارد تومان سرمایه را در اساسنامه خود دیده‌اند هفته گذشته با استقبال زیاد متقاضیان پذیره‌نویسی شدند و سه صندوق دیگر نیز به زودی پذیره‌نویسی خود را آغاز خواهند کرد.
وی معرفی این صندوق‌ها به عموم را از طریق نشست‌های خبری «یک دیدار، یک عرضه» در فرابورس ایران و همچنین برنامه‌های معارفه مدیران این صندوق‌ها امکان‌پذیر دانست و گفت: صندوق‌های VC در حوزه‌های دانش‌بنیان زیادی اعم از سلامت، بیوتکنولوژی و... ورود و اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کنند.
هامونی با اشاره به اینکه برخی هلدینگ‌های بزرگ حاضر در بورس تهران و فرابورس ایران تمایل دارند بخشی از پرتفوی خود را در قالب صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه اداره و در این حوزه‌ها وارد شوند، بیان کرد: به هر ترتیب باید بپذیریم صنعت ما با منابع زیرزمینی و زور بازو اداره می‌شود و کمتر صنعتی وجود دارد که ثروت‌آفرین و دانش‌بنیان باشد اما امیدواریم این تغییرات هرچه سریع‌تر بوجود بیاید.
مدیرعامل فرابورس ایران به سهم صندوق‌های جسورانه در بورس‌های دنیا اشاره و خاطرنشان کرد: در بورس‌های مطرح دنیا سهم صندوق‌های جسورانه بالغ بر 40 درصد ارزش بازاری این بورس‌ها است، اما در کشورمان سهم صنایع دانش‌بنیان کمتر از 3 تا 4 درصد است که باید گسترش یابد.
وی همچنین گفت: سهم بازار سرمایه در تامین مالی از طریق اوراق بدهی در کشورمان از 2 تا 3 درصد در دو، سه سال گذشته به حدود 60 درصد رسیده است و بالغ بر 35 هزار  میلیارد تومان ارزش تمامی اوراقی است که در بورس‌های چهارگانه کشور وجود دارند و مورد استقبال سرمایه‌گذاران هستند.

** حرفه‌ای‌ها در معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه
هامونی در خصوص سرمایه‌گذاران صندوق‌های جسورانه نیز توضیح داد: نگاه سیاستگذار در تدوین دستورالعمل این بوده است که سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و نهادی امکان حضور در معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه را داشته باشند و بر اساس قانون بازار اوراق بهادار، سرمایه‌گذاران نهادی شامل بانک‌ها و بیمه‌ها، هلدینگ‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، صندوق‌های بازنشستگی، شرکت‌های تامین سرمایه و صندوق‌های سرمایه‌گذاری ثبت شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار هستند.
وی گفت: همچنین هر شخص حقیقی یا حقوقی که بیش از 5 درصد یا بیش از 5 میلیارد ریال از ارزش اسمی اوراق بهادار در دست انتشار ناشر را خریداری کند در زمره سرمایه‌گذاران نهادی قرار می‌گیرند. 
به گفته وی شرکت‌های دولتی و اعضای هیات‌مدیره و مدیران ناشر یا اشخاصی که کارکرد مشابه دارند نیز جزو سرمایه‌گذاران نهادی محسوب می‌شوند و امکان معامله سهام در این بازار را دارند. 
وی با بیان اینکه در حال حاضر در ابتدای راه تامین مالی طرح‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان به کمک صندوق‌های جسورانه هستیم، گفت: موضوع رعایت حاکمیت شرکتی و بحث الزام به رعایت شفافیت در ارائه صورت‌های مالی از نکات مهم در خصوص شرکت‌های دانش‌بنیان و امکان سرمایه‌گذاری بازار سرمایه در اینگونه شرکت‌ها است که باید به آنها توجه ویژه‌ای شود.  
مدیر عامل فرابورس ایران همچنین در خصوص بازار شرکت‌های کوچک و متوسط و صندوق‌های جسورانه تاکید کرده بود: بازار شرکت‌های کوچک و متوسط موانعی مانند صورت‌های مالی بسیار سودآور برای ورود به بازار سرمایه را از میان برداشته است و شرکت‌ها در صورت رعایت اصول شفافیت، داشتن صورت‌های مالی حسابرسی شده و حاکمیت شرکتی می‌توانند به بازار سرمایه وارد شوند.