تک نرخی شدن ارز فصل الخطاب راه اندازی بازار آتی ارز

به گزارش روز چهارشنبه خبرنگار ایران اکونومیست؛ با این وجود راه اندازی بازار آتی ارز به عنوان یکی از الزامات مهم اقتصاد ایران در حوزه بورس از اهمیت بالایی برخوردار است و ضروری است همزمان با انجام تلاش‌ برای تک نرخی شدن، برنامه ریزی و اقداماتی همچون دستورالعمل ها، زیر ساخت های قانونی و نرم افزاری بازار آتی ارز انجام شود تا به محض فراهم شدن پیش شرط بانک مرکزی، بازار آتی ارز امکان راه ‌اندازی پیدا کند.
کارشناسان معتقدند: بازار آتی ارز به پوشش ریسک فعالان اقتصادی کمک کرده و برای سرمایه گذارانی که درآمدها و هزینه های ارزی دارند، اطمینان ایجاد می ‌کند که بتوانند ریسک ‌های اصلی خود را پوشش دهند، علاوه بر این به فعالان بازار ارز همچون صرافان و بانک ها نیز کمک می‌کند تا بتوانند از این طریق معاملاتشان را انجام دهند.
اگر چه بازار آتی ارز حجم کمتری نسبت به بازار اصلی ارز در معاملات جهانی دارد، اما جزو نیازهای اقتصاد کشور بوده و از ابزارهای مدیریت ریسک است و باید راه‌اندازی شود.
درعین حال که راه‌ اندازی آن مستلزم سیاست ‌گذاری مناسب در سایر بخش‌های مربوط به ارز است، به طوری که مسئله کلیدی در این حوزه، شفافیت در حوزه سیاست ارزی دولت و بانک مرکزی است که تاثیر عمیقی در قیمت‌ گذاری ابزارهای مشتقه ارزی دارد.
اردیبهشت ماه سال گذشته رییس وقت سازمان بورس و اوراق بهادار از برنامه این سازمان برای راه اندازی بورس آتی ارز خبر داد و افزود: این بورس در نظر دارد برای مدت زمان های آتی و دوره های زمانی ۳، ۶ و ۹ ماهه معامله ارز را انجام دهد. 
وی با بیان اینکه، حاصل ضرب دو عامل نرخ جهانی اونس طلا و دلار در این خرید و فروش ها ملاک عمل است، گفت: بانک ها و صرافی ها نیز می توانند در ایجاد این بازار و رونق آن کمک شایانی داشته باشند.
بورس آتی در قالب راه اندازی یک بورس جدید و با استفاده از ظرفیت بورس های فعلی است که در نظر دارد، برای مدت زمان های آتی و دوره های زمانی 3، 6 و 9 ماهه معامله ارز را انجام دهد. در کنار این موضوع اوراق آتی مشتقه ارزی هم طراحی شده و نکات اصلی فقهی آن نیز مورد بررسی قرار گرفته است و بنابراین امکان انتشار آن فراهم شده است.
حال پس از گذشت یک سال رییس کنونی سازمان بورس و اوراق بهادار از احتمال راه اندازی بازار آتی ارز تا پایان سال جاری خبر می دهد که به نظر می رسد، امکان تحقق این وعده هم وجود ندارد، زیرا تا زمانی که موضوع تک نرخی شدن ارز به سرانجام نرسد، راه اندازی بازار آتی غیر ممکن خواهد بود.
شاپور محمدی با اشاره به این که، اجرای طرح به سیاست های بانک مرکزی بستگی دارد، افزود: برای راه اندازی بازار آتی ارز، آمادگی داریم، اما به دلیل اینکه بر اساس قانون، مسئول سیاست گذاری ارزی در کشور، بانک مرکزی است، هر زمانی اعلام آمادگی کند، این بازار راه اندازی می شود.
وی با بیان اینکه سازمان بورس مجوز شورای عالی بورس برای راه اندازی این بازار را نیز دریافت کرده است، افزود: در انتظار  اعلام بانک مرکزی هستیم.
حامد سلطانی نژاد مدیرعامل بورس کالا پیش از این نیز از احتمال راه اندازی بورس آتی ارز تا پایان امسال خبر داده و گفته بود: بازار آتی ارز، در صورت تک نرخی شدن ارز تا پایان امسال راه اندازی می شود.
به گفته وی، ایجاد بازار آتی ارز، با پوشش دادن ریسک نوسانات ارز، ابزاری سودمند برای اطمینان بخشی به سرمایه گذاران است.
مدیرعامل بورس کالا تاکید کرده بود: برای راه اندازی بورس آتی ارز باید موضوع هایی مانند تک نرخی کردن ارز و راه اندازی بازار بین بانکی ارز، حل شود.
سلطانی نژاد گفته بود: گاهی برخی به این دلیل با ایجاد بازار مشتقه ارز مخالفت می کنند و تصور دارند که قرار است معاملات فیزیکی ارز در بورس انجام شود، اما این گونه نیست و بازار مشتقه ایجاد می شود.
وی با بیان اینکه بازار مشتقه در بسیاری موارد منجر به تحویل کالا نمی شود، افزود: در واقع، بازار مشتقه اطمینانی فراهم می کند برای سرمایه گذاری خارجی و افرادی که تجهیزاتی را به صورت ارزی خریداری کرده اند تا بتوانند در آینده منابع ارزی خود را با خیال راحت تامین کنند.
به گفته مدیرعامل بورس کالا، با وجود اینکه بازار مشتقه ارزی، پنج درصد از بازار ارزی دنیا را تشکیل می دهد، اما برای سرمایه گذاران اطمینان بخش است زیرا بازاری برای پوشش دادن ریسک سرمایه گذاری به شمار می رود.
سخن آخر اینکه، هر چند که بازار مشتقه ارز با پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز ابزاری مفید برای فعالان اقتصادی داخلی و سرمایه گذاران خارجی به شمار می آید، اما تا زمانی که ارز تک نرخی نشود، نمی توان وعده بازار آتی را داد و با توجه به شرایط کنونی ارز در کشور و نزدیک شدن به پایان سال بعید به نظر می رسد که مسئولان بانک مرکزی با وجود قول های قبلی، به ارز تک نرخی فکر کنند.