غفلت از هزینه های فرهنگی خشونت را در جامعه افزایش می دهد

به گزارش ایران اکونومیست؛ سهم هزینه های فرهنگی در سبد خانوار شهری از 3.7 درصد در سال 1384 به 2.96 درصد در سال 1393 رسیده و به عبارتی 25درصد کاهش یافته است. این رقم در مناطق روستایی کشور از 2.54 به 1.95 درصد رسیده است.
نتایج آمارگیری فعالیت های فرهنگی سال 1393 که مرکز آمار ایران منتشر کرده است، نشان می دهد در سال یاد شده 52.7 درصد از افراد باسواد، مطالعه غیر درسی داشته و 47.3 درصد مطالعه غیر درسی نداشته اند.
این بررسی حاکی از آن است که 33.5 درصد مردم کمتر از یکساعت، 37.2 درصد یک تا دو ساعت، 17.1 درصد بین سه تا چهار ساعت،5.2 درصد بین چهار تا پنج ساعت و تنها هفت درصد از جمعیت یاد شده بیش از 6 ساعت در روز مطالعه غیر درسی داشته اند.
همچنین این بررسی نشان می دهد تنها 38.1 درصد از افراد باسواد بیش از 15 سال روزنامه می خوانند و 61.9 درصد افراد در هفته قبل از آمارگیری هیچ روزنامه ای مطالعه نکرده اند.
وضعیت مردم در خصوص رفتن به سینما که یکی از نمادهای فرهنگی محسوب می شود حاکی از آن است که 86 درصد مردم در سال 1393 به سینما نرفته اند.
همچنین این بررسی نشان می دهد، بیش از 78 درصد مردم از ماهواره استفاده می کنند که تماشای برنامه های تلویزیون در روزهای تعطیل و غیرتعطیل خیلی تفاوتی ندارد.
نتایج آمارگیری گوش کردن به موسیقی نشان می دهد، 71.8 درصد مردم به موسیقی گوش نمی کنند و تنها 28.2 درصد گفته اند موسیقی گوش می کنند.
«غلامرضا علیزاده» از متفکران حوزه اجتماعی کشور ضمن اشاره به هرم سلسله ‌مراتب نیازهای «آبراهام مزلو» نظریه‌پرداز کلاسیک مدیریت، گفت: انسان دارای چندین نیاز است که هر کدام در یکی از سلسله مراتب ها قرار دارد.
وی بیان داشت: هر گاه یکی از نیازها برطرف شود نیازهای دیگر در سلسله مراتب خود را نشان می دهد.
علیزاده نخستین نیاز بر اساس هرم مذلو را نیازهای زیستی عنوان کرد و گفت: نیازهای زیستی در اوج سلسله‌ مراتب قرار دارند و تا زمانی که قدری ارضا شوند، بیشترین تاثیر را بر رفتار فرد دارند. نیازهای زیستی شامل: نیازهای خوراک، پوشاک، غریزه جنسی و مسکن است و تا زمانی که نیازهای اساسی برای فعالیت‌های بدن به حد کافی ارضاء نشده‌اند، عمده فعالیت‌های شخص در این سطح بوده و بقیه نیازها انگیزش کمی ایجاد خواهد کرد.
علیزاده دومین نیاز را نیازهای امنیتی عنوان کرد و گفت: نیاز به رهایی از وحشت، تامین جانی و محرومیت نداشتن از نیازهای اساسی است. به عبارتی نیاز به حفاظت از خود، زمان حال و آینده را شامل می‌شود.
وی با اشاره به سومین نیاز که نیازهای اجتماعی است،گفت: انسان موجودی اجتماعی است و احساس تعلق و محبت از نیازهای اجتماعی است. هنگامی که نیازهای اجتماعی اوج می‌گیرد، آدمی برای روابط معنا ‌دار با دیگران، سخت می‌کوشد.
به گفته این جامعه شناس، چهارمین نیاز«احترام» است و این احترام قبل از هر چیز نسبت به خود است و سپس قدر و منزلتی که توسط دیگران برای فرد حاصل می‌شود. اگر انسان ها نتوانند نیاز خود به احترام را از طریق رفتار سازنده برآورند، در این حالت ممکن است فرد برای ارضای نیاز جلب توجه و مطرح شدن، به رفتار خرابکارانه یا نسنجیده متوسل شود.
علیزاده درباره نیاز خودشکوفایی، گفت: این نیاز شکوفا کردن تمامی استعدادهای پنهان آدمی است. این استعدادها هر چه می‌خواهد باشد. همان‌طور که مزلو بیان می‌دارد، آنچه آنسان می‌تواند باشد، باید بشود.
این استاد جامعه شناسی گفت: در جامعه ای که هنوز نیازهای اساسی برآورده نشده است بنابراین سخت می توان به نیازهای فرهنگی پرداخت.
علیزاده افزود: در جوامع یاد شده، افراد در وهله نخست تلاش می کنند نیازهای فیزیولوژیکی خود را تامین کنند و به همین دلیل سهم هزینه های فرهنگی در سبد هزینه خانوار اندک است.
وی معتقد است، اگر رشد واقعی اقتصادی در کشور رخ دهد، نیازهای اشتغال جامعه بر طرف می شود و جامعه فرصت بیشتری برای فعالیت های فرهنگی خواهد داشت.
علیزاده گفت: وقتی که مردم از آموزه های فرهنگی نظیر دیدن فیلم، تئاتر، خواندن کتاب و روزنامه، گوش کردن به موسیقی بی بهره شوند، تردید نباید کرد که این جامعه در معرض خشونت قرار دارد.
بر اساس نتایج مرکز آمار ایران در سال 1392 معادل 61.9 درصد مردم روزنامه نخوانده اند، 71.8 درصد مردم به موسیقی گوش نکرده اند، 86 درصد مردم به سینما نرفته اند و 96 درصد مردم به تئاتر نرفته اند.
علیزاده در پایان تاکید کرد، وقتی مردم از مسایل فرهنگی دور شوند، روابط بین آنها خشن می شود و می تواند منتج به برخوردهای خشونت آمیز در جامعه شود.