نقد دوباره به دورهمی مدیری

به گزارش ایران اکونومیست؛ «اگر پدیده «ال‌نینو» دمای هوای این روزهای کشور را به زیر صفر کشانده، به نظر می‌رسد مهران مدیری هم این روزها دست به کار شده و کمر همت بسته تا «ال‌نینو» به سیاست نزند. او پیشاپیش به استقبال انتخابات رفته، زهر سیاست را با ادویه طنز مخلوط می‌کند و  چُرت مخاطبش را با جملاتی جسورانه می‌پراند تا از نرمی مبلی که روی آن نشسته‌اند، لذت بیشتری ببرند: «عده‌ای جرات کردند وارد عملیاتی شوند که به آنها گفته شده بود، برگشتی در آن نیست. اگر ما بودیم چه کار می‌کردیم؟ امروز که شرایط کاملا عادی است، جواب آن دل و جرات خارق‌العاده را با سازش‌کاری و منفعت‌طلبی می‌دهیم. اگر دل و جرات بعضی از کارها را ندارین، چرا پست‌هایی را می‌گیرید که انجام وظایفش دل و جرات می‌خواهد. تو که نمی‌تونی بتمرگ خانه‌ات.»

این جملات بخشی از استندآپ کمدی مهران مدیری در برنامه اخیر «دورهمی» را تشکیل می‌دهد که چند روزی است مانند رعد فضای مجازی را درنوردیده و واکنش‌های بسیاری را برانگیخته است. مدیری اگر چه به واکنش‌ها پاسخ داده و این نگاه را که انتقاد او دستگاه دیپلماسی و عملکرد محمدجواد ظریف را هدف گرفته، رد کرده، با این حال می‌توان نکات مختلفی را از اجرای شنبه شب و به طور کلی پیشینه برنامه‌سازی‌اش ارائه داد.

نکته اول آن که با باز شدن بحث «سازش» اتفاقا خود او برای انتخاب «نماد سازشکاری» شاید کاندیدای مناسب‌تری باشد، چون کارنامه مدیری سرشار از پروژه‌های نیمه‌تمام است؛ پروژه‌هایی که در آن مضمون و ایده‌ای را مطرح می‌کند اما ادامه نمی‌دهد یا مسیر سریال و داستان و کاراکترها ناگهان به طور کلی عوض شده است. مثال نزدیک همین برنامه اخیر «دورهمی» است. در حالی که بر خلاف سایر مجریان تلویزیونی دستش برای دعوت از ستاره‌های سینما و کارگردانان مطرح به سبب دوستی و همکاری باز است اما دعوت نمی‌کند و به همصحبتی با بازیگران درجه دو و خنثی قناعت می‌ورزد.

آقای مدیری! در زمینه سازشکاری، زوم شدن روی آثارتان آنها را کدر می‌کند مثل عکسی که اگر بیش از حد روی آن زوم شود پیکسل‌هایش بی رنگ و رو می‌شود.

نکته دوم این است که بسیار بعید است ایشان موضوعی در این مقیاس و سطح ملی را (که البته در تخصص‌شان هم نیست) بی‌محابا مطرح کرده باشد.

برای همین این پرسش مطرح می‌شود که آیا صحبت‌های مدیری در استندآپ شنبه شب باور قلبی او بوده یا تلاشی برای بقا؟ اما با توجه به روحیات و عقاید او سخت می‌توان پذیرفت که از برج عاج روشنفکری‌اش صاف روی استیج فرود آمده تا از قهر و غلبه در مقابل آشتی و مصالحه دفاعیه ارائه دهد. مروری بر تمام ساخته‌های مدیری نشان می‌دهد که نگاه ایدئولوژیک ندارد و اگر به سیاست می‌پردازد از جنبه انتقادی است برای همین رفتارهایی از این دست از او پذیرفته نیست و توی ذوق می‌زند.

بنابراین محتمل‌ترین احتمال این است که قصد داشته دوام برنامه‌اش را با اجرای این استندآپ تضمین کند چون با وجود این که ژانرهای دیگری مثل سینمای خانگی و سینما را تجربه کرده است اما تلویزیون خانه اول اوست و نمی‌خواهد از دستش بدهد. بنابراین می‌توان این احتمال را در نظر گرفت که مدیران سازمان و حامی برنامه‌اش از او خواسته‌اند با خط مشی صداوسیما هماهنگ باشد و نظم صف را بر هم نزند.

مکن به فسق مباهات ولی زهد هم مفروش!

نکته سوم این حدس است که مهران مدیری با هوش ذاتی که از او سراغ داریم می‌خواسته بدهی سیاسی‌اش را اکنون و پیشا انتخابات پرداخت کند تا در موسم انتخابات مجبور نباشد موضع سیاسی بگیرد و اضافه بار بخورد. فی‌الواقع انحصاری بودن صداوسیما سبب می‌شود کسی که می‌خواهد در این رسانه برنامه بسازد به معیارهای غیر رسانه‌ای هم رضایت دهد و در مورد مهران مدیری اتفاقا نواختن این تک‌مضراب‌ها و نشان دادن انعطاف جای شگفتی ندارد؛ چرا که هر از گاهی از او سر می‌زند اما مستمر نیست.

به عنوان مثال پیش‌تر در سریال نقطه‌چین نیز برنامه تمسخرآمیزی درباره نماینده‌ای ساخت. قصه‌اش هم از این قرار بود که کاسبی تصمیم می‌گیرد جزو هیات مدیره صنف خودش باشد اما بعد از ثبت‌نام صلاحیت او از طرف اتحادیه رد می‌شود و این فرد به همراه دوستانش تحصن می‌کند. آنها جلوی چشم خبرنگاران به خودشان سرم وصل می کنند اما وقتی کسی نیست یواشکی غذا می‌خورند.

سازش و ستیز اما دو روی سکه سیاست است و می‌توان به آقای مدیری یادآور شد سازش نیز تصمیمی سیاست‌ورزانه است و باور کنید اصلاح گام به گام امری شوخی و غیر واقعی نیست. در روایات نیز آمده است المومن کیس.

کلام آخر اما اشاره به وزیرکُشان دولت روحانی در صداوسیماست. چون صداوسیما غالبا به سراغ وزرای کابینه برخی دولت‌های خاص می‌رود.

در یک برنامه وزیر راه نواخته می‌شود؛ در برنامه ثریا سراغ وزیر بهداشت می‌روند و اکنون آیا نوبت به وزیر خارجه در برنامه دورهمی رسیده است. وزیر خارجه‌ای که پیشتر با روحیه تسامح و مصالحه به دیدار مدیری و پشت صحنه همین برنامه دورهمی رفته بود.

اگر تلویزیون تنها سراغ مدیران دولتی نرود، بخش قابل توجهی از این سوء‌تفاهم‌ها کاسته می‌شود. آقای مدیری که اهل هیچ سازشی نیست، آیا سراغ دستگاه‌های دیگر هم می‌رود؟»