كارت زرد بورس به نمادهاي پيشرو
دنياي اقتصاد- در حالي كه بورس اوراق بهادار تهران در روزها و هفته‌هاي گذشته رشد چشمگير قيمت سهام را شاهد بوده است، نهاد ناظر بازار سرمايه روز گذشته در اقدامي ناگهاني نسبت به توقف نمادهاي موسوم به «ليدر» مبادرت كرد، تا اين هشدار را به فعالان بازار سرمايه داده باشد كه به سراغ نمادهايي نروند كه رشد قيمت چشمگيري داشته‌اند و البته بيش از گذشته در رفتار خود در درون بازار سهام احتياط به خرج دهند.
اما اين اقدام غيرمنتظره بورس به مثابه نشان دادن كارت زرد به بازيكنان بازار تلقي شده و آنها همانند گذشته به اين رفتار نهاد نظارتي بازار واكنش منفي نشان دادند و در نهايت جو كلي بازار منفي شد.
در همين شرايط، دنياي اقتصاد در گفتوگو با برخي از بازيگران حقوقي بازار به بررسي آخرين وضعيت بورس و البته اقدام روز گذشته سازمان بورس و اوراق بهادار پرداخته كه در ادامه از نظرتان مي‌گذرد:
دليل توقف دسته‌جمعي نمادها چه بود؟
مدير نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: در شرایط فعلی سرمایه‌گذاران بی‌محابا اقدام به خرید و فروش سهم می‌کنند و تحلیلی برای خریداری سهم وجود ندارد و به نظر می‌رسد قیمت سهام برخی شرکت‌ها غیر‌واقعی باشد.
امیر‌حمزه مالمیر درخصوص علت توقف نماد معاملاتی 6 شرکت مهم در بورس تهران گفت: با توجه به بررسی‌هایی که انجام دادیم مشخص شد که این شرکت‌ها در بازده زمانی مشخص از رشد قابل توجهی برخوردار بوده‌اند، به همین دلیل نماد معاملاتی آنها به منظور شفافیت بیشتر متوقف شد.
وی افزود: همچنین P/Eصنعت با P/E بازار مورد بررسی قرار گرفت و نماد شرکت‌های پتروشیمی شیراز، پتروشیمی کرمانشاه، سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی، پالایش نفت تبریز و پالایش نفت بندرعباس در بورس و شرکت ذوب‌آهن اصفهان در فرابورس متوقف شد تا وضعیت مالی آنها بررسی شده و شفاف‌سازی صورت گیرد.
مالمیر ادامه داد: به نظر می‌رسد اطلاعاتی در شرکت‌ها وجود داشته باشد که افشا نشده یا براساس انتظارات بازار نباشد. همچنین سود شرکت‌ها دستخوش تغییر شده باشد به همین دلیل نماد آنها متوقف شد تا اطلاعات آنها شفاف‌سازی شود.این مسوول سازمان بورس در مورد علت توقف نماد سهام شرکت پالایشگاه بندرعباس به عنوان لیدر بازار گفت: به واسطه روند افزایشی قیمت، اطلاعاتی از شرکت بندرعباس دریافت نشد، بنابراين نماد این شرکت به واسطه روند افزایش قیمتی و وضعیت اطلاعاتی بسته شد تا شرکت اطلاعات لازم را در مورد علت افزایش قیمت سهم ارائه کند.
وی با بیان اینکه بعد از ارائه اطلاعات مناسب، نماد شرکت‌های متوقف بازگشایی می‌شود، گفت: توقف سایر نمادهای بورسی در دست بررسی است که در روزهای آینده اسامی آنها اعلام می‌شود.
مالمیر با بیان اینکه به نظر می‌رسد تعدادی از شرکت‌ها به صورت هیجانی رشده کرده‌اند، یادآور شد: در چند ماه گذشته زمانی که بازار منفی بود کارشناسان شرکت‌های حقوقی اعتقاد داشتند که بازار به صورت هیجانی به سمت پایین حرکت می‌کند و قیمت سهام ارزنده نیست، ولی در چند ماه اخیر که بورس رشد کرده است همان کارشناسان عنوان می‌کنند که سهام شرکت‌ها بیشتر از این میزان ارزش دارد.مدیر نظارت بر ناشران با طرح این سوال ادامه داد: چه اتفاقی در چند ماه اخیر افتاده است که شرکت‌ها بین 50، 60 و حتی100 درصد رشد کرده‌اند ولی همان کارشناسان اعتقاد دارند که هنوز جا برای رشد قیمت‌ها وجود دارد؟
عرضه بيشتر، به جاي توقف نماد
مدیرعامل شرکت آینده‌نگر به عنوان يكي از حقوقي‌هاي فعال در بازار سرمايه، در گفتوگو با خبرنگار دنیای اقتصاد، در خصوص اقدام نهاد ناظر بازار سرمایه در توقف نمادها، اظهار كرد: در هنگام رکود بازار سرمایه، توقف تعدادي از نمادها از این امتیاز برخوردار است که مانع از ایجاد صف‌های فروش در بازار می‌شود.
مصطفی امید‌قائمی ادامه داد: اما توقف نمادها در دوران رونق بازار سرمایه و هدایت سرمایه‌ها به سمت بورس، سبب می‌شود تا سرمایه‌ها به سمت سهام شرکت‌هایی که بازار به آنها بی توجه بوده است، متمایل شود.
امید‌قائمی اضافه کرد: اگرچه این توقف نمادها برای آرامش بخشیدن به بازار مناسب است، اما باید درکنار این توقف‌ها، در نمادهای مناسب بازار عرضه وجود داشته باشد، تا به این واسطه تقاضای موجود در بازار به سمت نمادهایی که از وضعیت مالی مناسب برخوردار نیستند، سوق نیابد.
وی تصریح کرد: سازمان بورس به عنوان نهاد ناظر بازار سرمايه تلاش دارد، تا به واسطه انتشار گزارش‌هاي شفاف از سوی شرکت‌ها مانع از رفتارهای هیجانی شود.
مدیرعامل شرکت آینده‌نگر این اقدام نهاد ناظر بر بازار سرمایه را راه‌حلی کوتاه‌مدت عنوان و تاكيد كرد: لازم است سازمان بورس به صورت ریشه‌ای عمل کند.
به اعتقاد وی؛ در شرایطی که بازار مثبت است، سازمان بورس می‌تواند از سهامداران عمده شرکت‌هایی که از نظر بنیادی از وضعیت مناسبی برخوردارند، خواستار عرضه بیشتری در بازار شود یا اینکه از طریق عرضه‌های اولیه، به تقاضاها و منابع موجود در بازار سامان بخشد.
بانكي‌ها را دريابيد
مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری ملی نیز در گفتوگو با خبرنگار دنياي اقتصاد، از توقف نمادهایی که از نسبت پی بر ای بالایی برخوردارند، به عنوان یک اقدام پسندیده و مناسب از سوی سازمان بورس نام برد که در پی این امر بازار شاهد اطلاعیه شفاف‌سازی از سوی این شرکت‌ها خواهد بود.
عسکری‌مارانی اظهار كرد: برخی از نمادها که از نسبت پی بر ای پایینی برخوردار بودند، اما گردش سهام آنها نگرانی را در نهاد ناظر ایجاد کرده بود که منجر به توقف نماد آنها شد.
عسکری مارانی با بیان اینکه این اقدام سازمان بورس نباید منجر به تنبیه سهامدار جزء شود، به رسالت سازمان بورس در حفظ حقوق سهامداران جزء در بازار اشاره کرد.
وی درخصوص توجه امروز بازار سرمایه به نماد بانکی‌ها گفت: در شرایطی که تمامی نمادها رشد خود را آغاز کرده بودند، نماد بانکی‌ها چندان مورد توجه قرار نگرفته بود؛ بنابراين انتظار حرکت رو به رشد سهام آنها در بازار وجود داشت.
مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری ملی به بانک‌های دولتی خصوصی شده اشاره کرد و یادآور شد: نمادی مانند بانک صادرات که حدود 20 درصد از سهام سرمایه‌گذاری غدیر، 2/1 درصد فولاد مبارکه و حدود 20 درصد از سهام ملی انفورماتیک را داراست یا بانک تجارت که در پرتفوليوي خود از سهام یک نیروگاه برخوردار است، بايد مورد توجه بازار قرار گيرد.
به گفته وی؛ در حال حاضر موتور محرک بانک‌های دولتی خصوصی شده و بیمه‌ها، سرمایه‌گذاری‌هایی است که در آنها صورت گرفته است نه فعالیت‌های عملیاتی آنها؛ بنابراین در این شرایط سهام این بانک‌ها باید مورد توجه قرار می‌گرفت.
بازار سرمايه حبابي هست، نيست؟
در همين حال، مدير مالي و اقتصادي سرمايه‌گذاري توسعه معادن و فلزات با بيان اينكه وضعيت بازار سرمايه طي چند ماهه گذشته واقعيتي نشات گرفته از وضعيت كلي اقتصاد كشور و سياست‌هاي پولي و مالي است، خاطرنشان كرد: تغيير قيمت ارز به خصوص ظرف 6 ماهه گذشته و آثار تورمي ناشي از آن در تمام اقتصاد كشور مشهود است.
مرتضي علي‌اكبري به خبرنگار دنياي اقتصاد گفت: اگر قيمت ارز افزايش مي‌يابد كالاهاي مصرفي، دارايي‌ها و سرمايه‌گذاري‌ها را تحت تاثير قرار مي‌دهد و سهام شركت‌ها نيز به عنوان يك كالاي مالي بايد مانند ساير كالاها و حتي بيشتر از آنها حساس باشد و از شرايط اقتصادي و تورم اثر بگيرد.
وي تصريح كرد: بورس به عنوان دماسنج اقتصاد هر كشور عكس‌العمل نشان داده و بايد خيلي زودتر به وقايع اخير واكنش نشان مي‌داد و قيمت‌ها به سطح تعادلي افزايش مي‌يافت كه در شرايط كنوني در حال جبران است.
مدير مالي و اقتصادي «ومعادن» خاطرنشان كرد: ارزش بازار سرمايه در يك سال گذشته با دلار 1750 توماني برابر 70 ميليارد دلار بوده است، ولي در حال حاضر ارزش بازار با دلار 3 هزار توماني با كاهش 20 درصدي برابر 57 ميليارد دلار است. اين امر گوياي اين واقعيت است كه شاخص بازار اگر به حدود 45000 واحد هم برسد تازه به ارقام يك سال گذشته رسيده و ارزش پول سهامداران حفظ شده است.
وي با اشاره به اينكه در مباحث افزايش يا كاهش بهاي سهام در بازار بورس تنها از اهرم افزايش يا كاهش EPS شركت‌ها صحبت مي‌شود، ادامه داد: بر اين اساس اخيرا افزايش قيمت‌ها در بورس را تنها به خوش‌بيني سهامداران نسبت به عملكرد 9ماهه شركت‌ها مرتبط مي‌سازند، ولي از يك واقعيت عيني ديگر كه استمرار افزايش قيمت‌ها را به دنبال خود داشته بحثي مطرح نمي‌شود. اين در حالي است كه با اتفاقات اخير افزايش دارايي‌هاي شركت‌ها مورد توجه سهامداران قرار گرفته است، زيرا بهاي جايگزيني به دليل افزايش قيمت ارز به شدت بالا رفته است.
علي‌اكبري تاكيد كرد: اصولا قيمت سهام شركت‌ها نه فقط به دليل افزايش سودآوري صنايع پيشرو بلكه با نگاه به افزايش بهاي جايگزيني دارايي‌ها كه با واقعيت موجود هنوز فاصله زيادي دارد و بايد عقب‌ماندگي خود را جبران كند، روند افزايشي را در پيش گرفته است.هرچند افزايش بهاي جايگزيني دارايي شركت‌ها را نبايد يك‌طرفه ديد و بايد وضعيت هر شركت را مستقلا مورد بررسي قرار داد. براي مثال شركتي كه هيچ گونه بدهي ارزي ندارد بيشترين شرايط را براي افزايش قيمت‌ها داراست و شركتي كه بدهي ارزي دارد بايد با افزايش دارايي‌هاي آن مقايسه كرد.
مدير مالي و اقتصادي معادن و فلزات افزود: از سوي ديگر نمي‌توان شركت‌ها را تنها به دليل اينكه بدهي ارزي دارند و بايد اقساط خود را به نرخ مبادله‌اي پرداخت كنند، داراي وضعيت نامناسبي دانست بلكه بايد طرف ديگر ترازنامه كه منجر به افزايش دارايي‌ها شده و به احتمال زياد بيش از افزايش بدهي‌ها خواهد بود هم مورد بررسي قرار گيرد. با اين حال شركت‌هايي كه بدهي ارزي ندارند يا بدهي ارزي كمتري دارند، صرف‌نظر از ميزان افزايش سودآوري آنان، به دليل افزايش بهاي جايگزيني دارايي‌ها وضعيت بهتري دارند و بايد افزايش قيمت بيشتري را تجربه كنند با حباب قيمت‌ها فاصله زيادي دارند.
پيش به سوي تعادل بيشتر
در همين حال، مشاور ارشد شركت سرمايه‌گذاري دانايان پارس هم به عنوان يك حقوقي فعال در بازار سرمايه در گفتوگو با خبرنگار ما، اقدام سازمان بورس در جهت توقف نمادها را مغاير با قانون ندانست و اظهار كرد: يكي از مهم‌ترين وظايف سازمان بورس به عنوان نهاد متولي بازار سرمايه، هدايت بازار به صورت حرفه‌اي و كارشناسي است و در اين راستا هر اقدامي كه صورت گيرد، هيچ گونه مغايرتي با قانون بازار سرمايه نخواهد داشت.
حسن بالازاده در ادامه افزود: در حال حاضر عمده دليل رشد شركت‌هاي پتروشيمي و معدني مربوط به نوسانات نرخ ارز و تاثير مستقيم دلار بر وضعيت سودآوري آنهاست. بنابراين اقدام اخير سازمان بورس در جهت توقف نمادهاي اين قبيل صنايع در جهت شفافيت هرچه بيشتر كمك شاياني به بازار خواهد كرد.
وي افزود: در اين صورت نه تنها شركت‌ها اقدام به شفاف‌سازي و بازگويي مشكلات خود خواهند كرد، بلكه در اين صورت سرمايه‌گذاران با تحليل بيشتر مي‌توانند تصميم مناسب را براي خريد و فروش سهام خود اخذ كنند.بالازاده در ادامه خاطرنشان كرد: اما اين نكته را نيز نبايد ناديده گرفت كه اقدام اخير سازمان باعث به خطر افتادن منافع افراد ذي‌نفع در اين خصوص شده است. اين در حالي است كه با توجه به انتخابات رياست‌جمهوري و نوسانات مداوم نرخ ارز در كشور بايد ابهامات ناشي از اين امر برطرف شود كه بهترين گزينه همان توقف نمادها براي شفاف‌سازي بيشتر است و اين امر هم به صنعت و هم به سهامداران و در مجموع بازار سرمايه كمك شاياني خواهد كرد.
بالازاده در ادامه اظهاراتش گفت: هر تصميمي كه پس از اعلام شفاف‌سازي از سوي شركت‌ها گرفته شود، چه در جهت منفي و چه در جهت مثبت باعث تعادل بازار سرمايه خواهد شد.وي ادامه داد: در اين صورت هر سرمايه‌گذاري با آگاهي بيشتر از خريد و فروش سهام خود اقدام به معامله سهام مي‌كند و به‌اين ترتيب شفافيت آن صنعت رو به رشد خواهد رفت.مشاور ارشد دانايان پارس در ادامه خاطرنشان كرد: البته اين نكته را نيز بايد مدنظر قرار داد كه ممكن است، بعد از بازگشايي سهام مزبور رغبت بازار به خريد افزايش يابد. اما در مجموع اين اقدام باعث كاستن دغدغه‌هاي بازار سرمايه و كمك به سرمايه‌گذاران در اين بخش خواهد بود كه البته نگران‌كننده نيست.
