در سال ۹۴، اداره کل اشتغال اتباع بیگانه وزارت کار ۷۲ هزار و ۸۰۸ واحد را مورد بازرسی قرار داد که ۵۱ هزار و ۲۲۲ شاغل غیرایرانی بدون مجوز شناسایی و هزار و ۱۸۹ کارفرمای متخلف که به صورت غیرمجاز نسبت به جذب این افراد اقدام کرده بودند به مراجع قضایی معرفی شدند.
استان تهران با ۱۹ هزار و ۱۲۴ نفر بیشترین تعداد اتباع شاغل بدون مجوز و استان کردستان با ۳ نفر کمترین تعداد اتباع شاغل غیرمجاز را در سال گذشته به خود اختصاص دادند.
بازرسی کار انجام شده به منظور اشتغال اتباع خارجی به تفکیک هر استان-۱۳۹۴
استان |
تعداد شاغلان غیرمجاز شناسایی شده |
تعداد کارفرمایان متخلف معرفی شده به مراجع قضایی |
آذربایجان شرقی |
۴۱ |
۴ |
آذربایجان غربی |
۱۷ |
۶ |
اردبیل |
۶ |
۳ |
اصفهان |
۲۹۶۴ |
۱۹۱ |
البرز |
۱۲۳۰ |
۱۶۹ |
ایلام |
۵۳ |
۲ |
بوشهر |
۷۶۳ |
۸۶ |
تهران |
۱۹۱۲۴ |
۴۰۰۴ |
چهارمحال و بختیاری |
۳۴ |
۱۰ |
خراسان جنوبی |
۳۶ |
۱ |
خراسان شمالی |
۸۹ |
۸ |
خوزستان |
۶۸۸ |
۸ |
زنجان |
۴۸ |
۶ |
سمنان |
۴۸۴ |
۹۶ |
سیستان و بلوچستان |
۸۲۴ |
۱۹۴ |
فارس |
۱۰۰۴۸ |
۲۷۲۰ |
قزوین |
۱۹۲۲ |
۴۲۷ |
قم |
۱۰۱۹ |
۹۲ |
کردستان |
۳ |
۲ |
کرمان |
۲۰۰۷ |
۶۸۱ |
کرمانشاه |
۱۷ |
۲ |
کهگیلویه و بویراحمد |
۶۹ |
۶ |
گلستان |
۱۱۴ |
۷ |
گیلان |
۴۷ |
۱ |
لرستان |
۱۱۷ |
۲۲ |
مازندران |
۷۶۴ |
۳۴ |
مرکزی |
۱۸۲۷ |
۱۰۸ |
هرمزگان |
۶۷۷ |
۶۴ |
همدان |
۵۹ |
۸ |
یزد |
۹۵۵ |
۷۹ |
مجموع |
۵۱۲۲۲ |
۱۰۱۸۹ |
در عین حال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی طبق قانون کار با رعایت سه شرط میتواند نسبت به صدور روادید با حق کار مشخص برای اتباع بیگانه موافقت و پروانه کار صادر کند که این شروط عبارتند از: در میان اتباع ایرانی آماده اشتغال، تبعه بیگانه واجد تحصیلات و تخصص مشابه وجود نداشته باشد؛ تبعه بیگانه دارای اطلاعات و تخصص کافی برای اشتغال به کار مورد نظر باشد؛ از تخصص تبعه بیگانه برای آموزش و جایگزینی بعدی افراد ایرانی استفاده شود.
بنابراین یکی از شروط مجوز وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای اشتغال اتباع بیگانه، نبود تخصص مشابه آن در کشور است؛ با این حال اما یکی از فعالان صنفی بخش ساختمان به مهر گفته بود که علیرغم وجود نیروی کافی متخصص در بخش ساختمانی، اما مجوز اشتغال اتباع بیگانه در این بخش داده میشود که مغایر قانون است.
اکبر شوکت، رئیس کانون انجمنهای صنفی کارگران ساختمانی کشور ، گفته بود: «حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار کارگر ساختمانی ایرانی در کشور فعالیت دارند و معادل بیش از ۵۰ درصد این میزان یعنی حدود ۸۰۰ هزار نفر نیز کارگر اتباع بیگانه در بخش ساختمان فعال هستند که تعدادی از این افراد بدون مجوز در حال فعالیت هستند».
شوکت همچنین گفته بود: «در شرایطی که کارگر ساختمانی به میزان کافی در کشور حضور دارد اینکه چرا وزارت کار برای فعالیت کارگران غیر ایرانی در بخش ساخت و ساز مجوز صادر میکند، جای سوال دارد؛ در حالی که در شرایطی باید مجوز فعالیت کارگر غیرایرانی داده شود که تعداد کارگر ایرانی با محدودیت مواجه باشد.»
رئیس کانون انجمنهای صنفی کارگران ساختمانی کشور مدعی شده بود: «در شرایطی که بخش ساختمان سازی کشور با کمبود کارگر مواجه نیست، وزارت کار میتواند ضمن شناسایی کارگران غیر مجاز بیگانه آنها را اخراج یا حداقل به سایر مشاغل سوق دهد. ضمن اینکه حتی در شرایط فعلی اگر کارگران بدون مجوز اشتغال، از بخش ساختمان سازی هم اخراج شوند، در همین دوره رکود هم تعدادی از کارگران ایرانی بیکار میمانند.»
این فعال صنفی کارگری می گوید: «با وجود اینکه دستمزد کارگران ساختمانی طی سال اخیر تقریبا افزایش نداشته است اما کارگران غیرایرانی با نصف نرخ کارگر ایرانی فعالیت میکنند و این امنیت شغلی کارگران ساختمانی را به خطر انداخته است.»